Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/5019 Esas 2022/15174 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki görülen davanın yapılan yargılaması sonunda, Davanın kısmen kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtayca incelenmesi, taraf vekillerince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü;
- K A R A R -
Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme ve işlem yapılarak hüküm kurulmuş, karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir
Mahallinde yapılan keşif sonucu ... İli, ... İlçesi, ... Mahallesi 2311 ada 1 parsel sayılı taşınmazın dava tarihindeki değerinin biçilmesinde yöntem itibarıyla bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak;
1-Dava konusu ... Mahallesi, 2311 ada 1 parsel sayılı taşınmaz arsa niteliğindedir. Kamulaştırma Kanunu'nun kıymet takdir esaslarını belirten 11. maddesinin 1. fıkrasının arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca, arsaların bedelinin değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması zorunludur.
Bu itibarla, emsal satışların değerlendirme tarihindeki karşılıklarının fiyat artış endekslerinin uygulanması suretiyle tespiti, bundan sonra emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin neler olduğu ve oranları açıklanmak suretiyle değer biçilmesi gerekir.
Bilirkişi kurulunca emsal alınan taşınmazın, satışına ilişkin akit tablosu Tapu Müdürlüğünden istenilip, dava konusu taşınmaz ile somut emsal taşınmazın 2012 yılında, Arsa Metrekare Rayiç Bedeli Takdir Komisyonu tarafından re'sen belirlenen emlak vergisine esas olan m² değerleri ilgili Belediye Başkanlığı Emlak Müdürlüğünden getirtilip, dava konusu taşınmazın değerlendirme tarihi itibarıyla hükme esas alınan bilirkişi raporunda somut emsal kabul edilen taşınmazın ise bilirkişilerce değerlendirmeye esas alınan satış tarihi itibarıyla fiili imar uygulaması sonucu oluşan imar parselleri mi, yoksa imar planına dahil olmakla birlikte olduğu gibi bırakılan kadastro parselleri mi oldukları ilgili Belediye İmar Müdürlüğü ile Tapu Müdürlüğünden ayrı ayrı sorulup, alınacak cevaplara göre bilirkişi kurulu raporu denetlenmeden eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru olmadığı gibi;
Dava konusu taşınmaza yakın konumda bulunan aynı kamulaştırma kapsamındaki Panayır Mahallesi, 2311 ada 5 parsel sayılı taşınmaza 28.01.2014 değerlendirme tarihi itibarıyla Bursa 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/102 Esas, 2014/946 Karar sayılı kararı ile 630,00 TL/m² birim bedeli belirlendiği ve kararın Dairemiz denetiminden geçerek kesinleştiği anlaşıldığından, alınan rapor hüküm kurmaya elverişli ve inandırıcı bulunmamıştır
Bu durumda; taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde re'sen emsal celbi yoluna gidilmesi, taşınmazın, değerlendirme tarihi itibarıyla emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibarıyla imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili Belediye Başkanlığı ve Tapu Müdürlüğünden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların re'sen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi,
2- Dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedel tespiti istemiyle açılan Bursa 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/663 Esas ve 2018/285 Karar sayılı dosyasında davanın usulden reddine karar verildiği anlaşılmakla dosyanın getirtilerek kamulaştırma bedelinin ödenip ödenmediği, dava konusu taşınmazın kamulaştırılan ve el atılan kısımlarının ayrı ayrı tespiti ile idare adına tescil edilen kısımlarda dikkate alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile hüküm kurulması,
Doğru görülmemiştir.
Taraf vekillerinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenle HUMK’un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine, alınması gereken 397,80 TL temyize başvurma harçlarından peşin alınan 162,10 TL harcın mahsubu ile bakiye 235,70 TL harcın alınmasına, 02.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.