Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2017/5465 Esas 2018/502 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı tarafından, davalılar aleyhine 06.09.2013 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 14.10.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
Davacı, dava konusu 1121, 340, 332, 595, 599 ve 654 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki ortaklığın aynen taksimini, bunun mümkün olmaması halinde satış yoluyla ortaklığın giderilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Bir kısım davalı da dava konusu taşınmaz üzerindeki ortaklığın aynen taksimini, mümkün olmaması halinde satış yolu ile giderilmesini talep ettiklerini beyan etmiş olup; davalılar ... ve ... muhdesat iddiasında bulunarak muhdesatın aidiyetinin tespiti davası açmak üzere süre talep etmişlerdir.
Mahkemece, davanın kabulü ile dava konusu taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış yolu ile giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... dava konusu 332 parsel sayılı taşınmaza yönelik muhdesatın aidiyetinin tespiti davası açtığından ve davanın sonuçlandığından bahisle temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış suretiyle giderilmesine ilişkin davalarda taşınmaz üzerinde bulunan bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçaların (muhdesat) kime ait olduğu konusunda uyuşmazlık olup da bunlar üzerinde bazı paydaşların (ortaklar) hak iddia etmeleri ve öncelikle bu uyuşmazlığın giderilmesini istemeleri halinde o paydaşa görevli mahkemede dava açmak üzere HMK"nın 165. maddesi uyarınca uygun bir süre verilmelidir. Mahkemece verilen süre içerisinde dava açıldığı takdirde sonucunun beklenmesi, açılmadığı takdirde o konuda uyuşmazlık yokmuş gibi davaya devam edilmesi gerekir.
Öte yandan; paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Somut olaya gelince; mahkemece verilen süre içerisinde davalılar ... ve ... tarafından muhdesatın aidiyetinin tespiti davası açıldığı ve davanın kabul ile sonuçlandığı anlaşılmakla birlikte muhdesatın tespitine ilişkin bu kararların kesinleşip kesinleşmediği anlaşılamamaktadır.
O halde; muhdesatın aidiyetinin tespitine ilişkin mahkeme kararlarının kesinleşmiş olması halinde yukarıdaki ilkeler gözetilerek muhdesat oranının belirlenmesi ve satış bedelinin bu oran gözetilerek paydaşlara dağıtılmasına karar verilmesi; kararın kesinleşmediğinin anlaşılması halinde ise kesinleşmesi beklenerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 22.01.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.