Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Asıl dava, yersiz ödenen aylıkların istirdadı, birleşen dava, yaşlılık aylığını iptal eden kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtilen gerekçelerle asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı-birleşen dava davalısı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dosya içindeki kayıt ve belgelerden; 01.11.2011 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı alan asıl dava davalısının, dava dışı "..."a"ait işyerinden yapılan 08.12.2009-31.12.2010 tarihleri arasındaki bildirimlerinin, Kurum kontrol memurunca yapılan denetim sonucunda, fiilen çalışmaya dayanmadığı gerekçesiyle iptal edilerek, 01.11.2011-25.06.2013 tarihleri arasında yersiz ödenen aylıkların istirdadı için işbu davanın açıldığı, birleşen dava ile söz konusu iptal edilen hizmetlerin fiili çalışmaya dayandığından bahisle, yaşlılık aylığını kesen kurum işleminin iptalinin istenildiği anlaşılmaktadır.
Sahte sigortalılığa dayanan davalar hizmet tespiti içerikli olmakla, davanın yasal dayanağını oluşturan 5510 sayılı Yasa’nın 86. maddesinde bu tür hizmet tespiti davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında resmi belge ve yazılı delillerin bulunması sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki bu tür kanıtların bulunmaması halinde somut bilgilere dayanması inandırıcı olmaları koşuluyla bordro tanıkları veya iş ilişkisini bilen komşu işyeri çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen diğer tanıklarla dahi sonuca gitmek mümkündür. Bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunlu olup mahkemece, tarafların sunduğu deliller ile yetinilmemeli, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümleri esas alınarak kendiliğinden araştırma ilkesi benimsenmeli, sigortalılığın kabulü ve hüküm altına alınabilmesi için hizmet akdinin ve eylemli çalışmanın varlığı ortaya konulmalıdır.
Yukarıda anlatılanlar nazarında mahkemece, hizmet tespiti davası gibi araştırma yapılmalı, söz konusu işyerinden sigortalılığı iptal edilmeyen ve ihtilaflı dönemde bordrolu hizmeti bulunan sigortalıların beyanlarına başvurulmalı, sahte sigortalılığa ilişkin varsa ceza dava dosyası getirtilip o dosyadaki tanık beyanları irdelenmeli, çelişki oluşması durumunda ilgili tanıkların beyanlarına başvurulmalı, Kurum denetmen raporunda beyanlarına başvurulan tanıklar dinlenilmeli, söz konusu işyerine ait bir merkez ve sekiz şube olmak üzere 9 adet ofisin bulunduğu anlaşılmakla, bu işyerlerinde çalışanların tespiti yoluna gidilerek beyanları alınmalı, aynı işyerinden sahte sigortalığa dayalı bildirimleri iptal edilen şahıslar tarafından açılan diğer davalar irdelenmeli, yine ilgili tarafından yapıldığı iddia edilen iş (evrak getirip götürme) ve yapılan tüm bildirimler gözetilerek, bilirkişi marifetiyle işyeri kayıtları irdelenmek suretiyle, ne kadar işçi çalışması gerektiği tespit edilerek, uyuşmazlık konusu husus hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, eksik araştırma ve inceleme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı-birleşen dava davalısı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 16.01.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.