14. Hukuk Dairesi 2016/13585 E. , 2018/405 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 10.04.2015 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 14.04.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davacılar vekili, 1064 parsel sayılı taşınmazda ortaklığın aynen taksim olmazsa satış suretiyle giderilmesini talep etmiştir.
Davalı, ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/712 Esas, 2012/300 Karar sayılı ilamı ile bir kısım muhdesatın kendisine aidiyetine karar verildiğini, rızai taksim anlaşması gereğince paydaşlığın aynen taksim sureti ile giderilmesini, olmazsa davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, davanın kabulü ile ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
Davalının temyizi üzerine, Dairemizin; 19.09.2013 tarih 2013/11520- 2013/1820 E-K sayılı ilamı ile dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan ağaçların davalı ...’e ait olduğuna dair ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/712 Esas, 2012/300 Karar sayılı hükmün kesinleştiği halde muhdesata ilişkin oran kurulmadığından muhdesat oranlaması yapılarak bu orana göre davalıya pay verilmesi geri kalan bedelin ise payları oranında paydaşlara ödenmesine karar verilmesi gereğince hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda; Mahkemece, davanın kabulüne, satış suretiyle ortaklığın giderilmesine, taşınmaz üzerindeki ağaçların satış bedelinin satış harç ve masrafları düşüldükten sonra % 89,28"inin davalı ..."e ödenmesine, % 10,72 "sinin taraflar arasında tapu kaydında belirtilen payları oranında paylaştırılmasına, zemin değerinin ise tapu kaydındaki hisse oranlarına göre % 66,67"sinin satış bedelinin satış harç ve masrafları düşüldükten sonra hissedar ..."e, % 33,33"ünün hissedar ..."e ödenmesine, karar verilmiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 12.01.2015 tarih 2014/11489-2015/60 E-K Sayılı ilamı ile ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/712 Esas, 2012/300 Karar sayılı ilamı ile taşınmazdaki bir kısım ağaçların davalı ...’e ait olduğuna karar verildiği, bu ağaçların taşınmazda meydana getirdiği değer artışının tespit edilerek satış bedelinden bu değer artışı oranında davalı muhdesat sahibine pay verilmesi gerekirken bu husus gözardı edilerek arzın ve muhtesatın değerlerinin ayrı ayrı oranlanmasının doğru olmadığı sebepleri ile hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda; Mahkemece, davanın kabulüne, satış suretiyle ortaklığın giderilmesine, toplam ağaç bedelinin %52.96 sının davalıya ödenmesine geri kalan taşınmaz ve ağaç bedellerinin tapudaki paylarına göre paydaşlara ödenmesine karar verilmiştir.
Hükmü; davalı vekili temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Bu davalarda davalı da davacı gibi aynı haklara sahiptir
Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Somut olaya gelince; ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/712 Esas, 2012/300 Karar sayılı ilamı ile davaya konu 1064 parsel sayılı taşınmazdaki 28 şeftali, 1 elma, 1 ceviz, 2 kayısı, 3 erik, 5 akasya, 2 dut, 1 kızılcık, 1 vişne, 2 asma, 1 meşe, 1 çam, 1 gül ağacının ..."e ait olduğunun tespitine karar verilmiş, karar kesinleşmiştir. Mahkemece; Dairemizin 12.01.2015 tarih 2014/11489-2015/60 E-K Sayılı bozma ilamına uyulduğu halde bozma gerekleri yerine getirilmemiştir. Bilirkişilerce kesinleşmiş Mahkeme kararı ile davalıya ait olduğu sabit olan ağaçların taşınmazda meydana getirdiği artışın belirlenmesi için arzın ve muhdesatın değerlerinin ayrı ayrı tespit edilip; bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değerinin bulunması, bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının davalıya ait olan muhdesata isabet ettiği yüzdelik oran kurulmak suretiyle belirlenmesi, muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedelin ise payları oranında paydaşlara dağıtılmasına karar verilmesi gerekirken; bu usule uyulmadan hazırlanan bilirkişi raporuna dayanılarak toplam ağaç bedelinin %52.96 sının davalıya ödenmesine geri kalan taşınmaz ve ağaç bedellerinin tapudaki paylarına göre paydaşlara ödenmesine karar verilmesi isabetsiz olmuştur.
Bu durumda Mahkemece, mahallinde yeniden keşif icra edilip, uzman bilirkişilerden yukarıda açıklanan yönteme uygun şekilde muhdesat oranlaması yapılması istenerek bilirkişilerden açık, denetime uygun rapor alınması, satıştan elde edilecek gelirin bu oranlara göre paylaştırılması ve bu hususun açıkça hükümde gösterilmesi gerekir; belirtilen hususlar gözetilmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeplerle kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, 17.01.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.