19. Hukuk Dairesi 2015/10601 E. , 2016/5227 K.
"İçtihat Metni"
Y A R G I T A Y İ L A M I
MAHKEMESİ : ...Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 02/06/2014
NUMARASI : 2012/160-2014/240
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik verilen hükmün davalılar ... ve ... vekilince, tavzih talebinin reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı ..... tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacılar, kendilerinin de üyesi bulunduğu dava dışı kooperatif ile davalı kooperatif arasında hisse devrine ilişkin tarihsiz protokol düzenlendiğini, bu protokol sırasında tarafların karşılıklı olarak teminat amacıyla senet düzenlenmesi konusunda anlaştıklarını ve ..."ın keşideci, diğer davacıların avalist olduğu 250.000,00 TL bedelli senet ile davacılardan ...."ın keşideci olduğu 1.650.000,00 TL bedelli lehdarı davalı kooperatif olan senetlerin yediemine teslim edildiğini, teminat olarak düzenlenen ve bedelsiz bulunan bu senetlerin davalı kooperatif tarafından diğer davalılar ... ve ..."e ciro edilmesi sonucu bu hamiller tarafından aleyhlerine takibe konu edildiğini oysa protokolü imzalayan kişilerin kooperatifi temsil yetkisi bulunmadığı gibi içerik yönünden de protokolün geçersiz olduğunu, senetleri kooperatif adına ciro edenlerinde yetkisiz bulunduğunu ve böylece takibe konu senetler nedeniyle sorumlu tutulamayacaklarını belirterek, iki ayrı takibe konu senetler nedeniyle borçlu olmadıklarının tespitine, takiplerin iptaline ve %40 oranında tazminatın davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... vekili, müvekkilinin iyiniyetli hamil olduğunu, takibe konu yaptığı senette davacılardan sadece ...."ın keşideci olarak yer aldığını, diğer davacıların sıfatı ve aktif dava ehliyeti bulunmadığını bildirerek, öncelikle tefrik kararı verilmesini savunmuş ve davanın reddini istemiştir.
Davalı kooperatif vekili, davacıların iddialarının doğru olmadığını bildirerek, davanın reddini savunmuştur.
Davalı .... vekili, duruşmadaki beyanında davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, 24/01/2013 tarihli celsede davacısının ... davalılarının kooperatif ve ... olduğu dosyanın tefriki ile başka bir esasa kaydına karar verilmiştir.
Mahkemece, dosyaya delil olarak sunulan protokol kapsamı hazırlık soruşturmasındaki ifadeler, tanık beyanları ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek benimsenen bilirkişi raporu doğrultusunda takibe konu senedin teminat senedi olarak verildiğinin, saptandığı gibi senette ciro silsilesi kopuk olduğundan kambiyo yoluyla takibe konu edilemeyeceği ve davacıların senet nedeniyle bir sorumluluğunun bulunmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne, takibe konu 250.000,00 TL bedelli senet nedeniyle davacıların davalılara borçlu olmadığının tespitine, asıl borç miktarının %20"si oranında tazminatın davalı kooperatif ve ...."den tahsiline karar verilmiş, hüküm davalı .... vekili ve davalı ... vekilince temyiz edilmiş, hakkında tefrik kararı verilen ...."in de kararda davalı gösterilmesi nedeniyle ... vekilince maddi hatanın düzeltilmesinin talep edilmesi sonucunda yerel mahkemece takibin reddine dair tavzih kararı verilmiş, anılan tavzih kararı .... vekilince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı .... vekili ve ... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan öteki temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık dava konusu senedin teminat senedi olup olmadığı ve senede ciro yoluyla hamil olan davalı ...."ün bile bile borçlunun aleyhine senedi devralıp devralmadığı ve bunun sonucu olarak lehdara karşı ileri sürülebilecek şahsi def"ilerin hamile karşı da ileri sürülüp sürülemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
HMK"nın 201. maddesi uyarınca senede karşı ileri sürülebilecek her türlü def"i ve itirazların yazılı delille ispatı zorunludur. Bu nedenle mahkemece somut olayda tanık dinlenmesi doğru değildir. Zira davalılar tanık dinlenmesine muvafakat etmemişlerdir. Ayrıca keşideci ve aval veren durumundaki davacıların lehdar konumundaki kooperatifin cirosu yönünden yetkililerin iki kişi olmasına rağmen geçerli cironun bulunmadığı yönündeki itirazlarının da kambiyo senetlerinde imzaların istiklali ilkesi nedeniyle kabul edilebilir bir yönü bulunmamaktadır.
Ne varki davalı kooperatif yetkilileri hazırlık soruşturmasında verdiği ifadelerinde dava konusu senedin davacıların davalı kooperatifte hisse devrine ilişkin düzenlenen protokol kapsamında verildiğini belirterek davacıların teminat yönündeki iddialarını benimsemişlerdir. Nitekim bilirkişi raporunda da senedin teminat amacıyla verildiği yönünde görüş bildirilmiştir. Ancak teminatın kapsamı ve teminat altına alınan hususların ne kadarının yerine getirildiği konusunda araştırma ve inceleme yapılmamıştır. Öte yandan senede ciro yoluyla hamil olan ...."ün senedi iktisabında kötüniyetli olup olmadığı yönünden de araştırma ve inceleme yapılmamıştır.
Bu durumda mahkemece belirtilen hususlar ile ilgili olarak araştırma ve inceleme yapılarak varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm tesisi doğru değildir.
Öte yandan hüküm taraflar hakkında kurulur. Temyiz eden .... ile ilgili dava bu davadan tefrik edildiğine göre ...."in bu davada taraf sıfatı kalmamıştır. Buna rağmen davada taraf olmayan ...."in karar başlığında taraf gösterilmesi ve aleyhine hüküm kuruması usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin ve ...vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle hükmün davalılar yararına BOZULMASINA, peşin harçların istek halinde iadesine, 23/03/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.