20. Hukuk Dairesi 2016/14226 E. , 2017/60 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
Taraflar arasındaki davada ... Sulh Hukuk ve ... Aile Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, talep eden ... Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlüğüne ait 23/11/2015 tarih ve 2834 sayılı yazı ile ..."un ruhsal - fiziksel engeli bulunması ve bakıma muhtaç olması nedeniyle ..."un kısıtlanarak, bir vasi atanması ve bakım merkezine yerleştirilmesine izin verilmesi istemine ilişkindir.
... Sulh Hukuk Mahkemesince davanın, 2828 sayılı Kanun uyarınca kısıtlı adayı hakkında korunma kararı verilmesi istemine ilişkin olduğu, 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun 6/1-c maddesi uyarınca Aile Mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
... Aile Mahkemesinin ise ... Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlüğünün 23/11/2015 tarih ve 2834 sayılı yazıları ile ..."un kısıtlanarak, vasi atanması yönündeki talebinin tefrikinden sonra, kısıtlı adayının bakım merkezine yerleştirilmesine izin verilmesi istemine ilişkin olarak kısıtlı adayının ergin kişi olduğu, talebin ergin kişinin bakım merkezine yerleştirilmesine izne ilişkin olduğu, ... Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlüğü tarafından hasımsız açılan davada bakım tedbirinin değil kısıtlı adayının bakım merkezine yerleştirilmesine izin talep ettiği, kısıtlı adayının velayet altında bırakılan kısıtlı olmadığı, talebin 2828 sayılı Kanun kapsamında bakım tedbiri verilmesine ilişkin olmadığı dikkate alındığında TMK"nın 462. maddesinde düzenlenen vesayet altındaki kişinin bakım veya sağlık kuruluşuna yerleştirilmesine izin niteliğinde olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
Aile Mahkemelerinin kuruluşuna dair 4787 sayılı Kanunun 1. maddesinde “Amaç ve Kapsam” başlığı altında;
“Bu Kanunun amacı, aile mahkemelerinin kuruluş, görev ve yargılama usûllerini düzenlemektir.
Bu Kanun, aile hukukundan doğan dava ve işleri görmek üzere kurulan aile mahkemelerine dair hükümleri kapsar.”
hükmüne;
Yine 4. maddesinde de “Aile Mahkemelerinin Görevleri” başlığı altında;
“Aile mahkemeleri, aşağıdaki dava ve işleri görürler:
1. 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun (Ek ibare: 14/04/2004 - 5133 s.k. 2. mad.) Üçüncü Kısım hariç olmak üzere İkinci Kitabı ile 03/12/2001 tarihli ve 4722 sayılı Türk Medenî Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanuna göre aile hukukundan doğan dava ve işler,
2. 20/05/1982 tarihli ve 2675 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usûl Hukuku Hakkında Kanuna göre aile hukukuna ilişkin yabancı mahkeme kararlarının tanıma ve tenfizi,
3. Kanunlarla verilen diğer görevler.”
düzenlemesine yer verilerek aile mahkemelerinin görevi düzenlenmiştir.
Maddede hariç tutulan Üçüncü Kısım ise 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun 396 ilâ 494 maddelerini içermektedir.
4721 sayılı Türk Medenî Kanununun 366. maddesi uyarınca korunmaya muhtaç kişilerin bakımı, bununla yükümlü kurumlar tarafından sağlanır.
2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununa göre ise, korunmaya muhtaç çocuk, engelli, bakıma muhtaç engelli ve muhtaç yaşlılar koruma kapsamında bulunmakta olup, korunmaya, bakıma, yardıma muhtaç aile, çocuk, engelli ve yaşlılar ile sosyal hizmetlere muhtaç diğer kişileri tespit ve incelemekle Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu görevlidir.
07.07.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5378 sayılı Özürlüler ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun ile Türkiye’de bakım hizmetlerinin sunumu Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğüne verilmiştir. Bu Kanunun 30. maddesi ile 2828 sayılı Kanuna eklenen ve 5579 sayılı Kanunla değişikliğe uğrayan Ek 7. maddeyle, sosyal güvenlik kurumlarına tâbi olmayan bakıma muhtaç engellilerden ailesini kaybetmiş olanlar ile ailesi ekonomik veya sosyal yoksunluk içerisinde bulunanlara bakım hizmetinin resmî veya özel bakım kurumlarında ya da ikametlerinde verilmesi hükme bağlanmıştır. Bu uygulamaya istinaden engelli bireyler arasındaki ayrımı ortadan kaldırmak ve daha geniş kapsamlı hizmet verebilmek amacıyla 5579 sayılı Kanunun 2. maddesi ile sosyal güvenlik kurumlarına tâbi olanların da bakım hizmetinden yararlanması hükme bağlanmıştır. 2828 sayılı Kanunun 2014 yılında 6518 sayılı Kanunla değiştirilen Ek 7. maddesinin birinci fıkrasına göre de "Her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı, asgarî ücretin aylık net tutarının 2/3’ünden daha az olan bakıma ihtiyacı olan engellilere, resmî veya özel bakım merkezlerinde bakım hizmeti ya da sosyal yardım yapılmak suretiyle evde bakımına destek verilmesi sağlanır."
2828 sayılı Kanunun (6518 sayılı Kanunla değişik) 22. maddesinin birinci fıkrasında; "Korunmaya ihtiyacı olan çocukların reşit oluncaya kadar bu Kanun hükümlerine göre Kurumca kurulan sosyal hizmet kuruluşlarında bakılıp yetiştirilmeleri ve bir meslek sahibi edilmeleri hususundaki gerekli tedbir kararı 3/7/2005 tarihli ve 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanununa göre yetkili ve görevli mahkemece alınır. Bu karar için gerekli belgeler Kurumca düzenlenir ve ilgili mahkemeye gönderilir." düzenlemesine yer verilmiş, ayrıca korunmaya, bakıma, yardıma muhtaç sakat, yaşlı ve diğer kişilere ilişkin hususların yer aldığı 26. maddesinde ise; “Korunmaya, bakıma, yardıma ihtiyacı olan aile, engelli, yaşlı ve diğer kişilerin tespiti, incelenmesi ve bunların sosyal hizmetlerden yararlandırılmasına ilişkin esasların bir yönetmelikle düzenleneceği" belirtilmiştir. 2828 sayılı Kanunun Ek 7. maddesi hükmüne dayanılarak hazırlanan "Bakıma Muhtaç Özürlülerin Tesbiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik", "Bakıma Muhtaç Özürlülere Yönelik Resmî Kurum ve Kuruluşlar Bakım Merkezleri Yönetmeliği" ve "Bakıma Muhtaç Özürlülere Yönelik Resmî Kurum ve Kuruluşlar Bakım Merkezleri Yönetmeliği" 30.07.2006 tarihli ve 26244 sayılı Resmî Gazetede yayımlanmıştır.
Somut uyuşmazlıkta, ..."nün 23/11/2015 tarih 2834 sayılı yazısı ile; ... Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliğinin 22/07/2015 tarih 1289 sayılı yazılarında; ... isimli engelli vatandaşın engeline uygun sosyal hizmet modelinden faydalandırılmasının değerlendirilmesinin talep edildiğini, yapılan değerlendirmede ..."un bakıma ihtiyacı olan engelli olduğunu ancak yakınlarının kendisine bakmak istemediğinin tespit edildiğini, bu nedenlerle ..."un kısıtlanarak vasi atanması ve bir bakım merkezine yerleştirilmesinin istendiği anlaşılmaktadır.
Talebin dayanağı 2828 sayılı Kanunun gerek 22. gerekse 26. maddelerinde görevli ve yetkili mahkemenin hangi mahkeme olacağı gösterilmemiş ise de korunmaya muhtaç engellinin bakımının sağlanması için koruma kararı verilmesi talebinin ve davacı SHÇEK’nun muhtaç engellinin bakımına ilişkin sorumluluğunun 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun 366. maddesinden kaynaklanması ile bakım görevinin 2828 sayılı Kanun ile Kuruma verilmiş olması karşısında talep konusunun hukuki nitelikçe aile hukuku hükümleriyle sıkı sıkıya bağlantılı olduğu açıkça görülmektedir.
Öte yandan, 4787 sayılı Kanunun 6/1-c maddesi uyarınca, Aile Mahkemeleri, görev alanına giren konularda, yetişkinler hakkında, sosyal hizmet kurumlarına, huzurevlerine veya benzeri yerlere yerleştirme şeklindeki tedbirleri alabileceklerinden koruma kararı talebi ile ilgili davalar Aile Mahkemelerinin görevi kapsamındadır. Bu durumda, davanın Aile Mahkemesinde görülmesi gerekir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle; HMK’nın 21, 22 ve 23. maddeleri gereğince ... Aile Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 16/01/2017 gününde oy birliğiyle karar verildi.