Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/13649 Esas 2022/15919 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Mirasın hükmen reddi istemine ilişkin olarak açılan davada Ordu 3. Asliye Hukuk ile İstanbul 14. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü;

- K A R A R -
Dava, mirasın hükmen reddinin tespiti istemine ilişkindir.
Ordu 3. Asliye Hukuk Mahkemesince, davalılardan hiçbirisinin yerleşim yeri Altınordu olmayıp her birinin yerleşim yerinin yargı sınırları dışında olduğu ve davalı ... Yönetim Anonim Şirketi vekilince süresinde cevap dilekçesi ile adreslerinin İstanbul olduğundan bahisle yetki ilk itirazında bulunulduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
İstanbul 14. Asliye Hukuk Mahkemesince, HMK'nın 19/son maddesinde "Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir." denilmekle, yine davalıların hepsinin yetki itirazında bulunması gerekmekte olup, sadece davalılardan birinin veya bir kısmının yetki itirazında bulunmuş olması mahkemeyi başlı başına yetkisiz hale getirmeyecek olup, somut olayda süresi içinde tüm davalılarca yetki itirazı ileri sürülmemiş ve davada da kesin yetki kuralı da bulunmadığından Ordu Asliye Hukuk Mahkemelerinin yetkili duruma gelmiş olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Ölüm tarihinde miras bırakanın ölmeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmişse miras reddedilmiş sayılır. (TMK'nın 605/2. maddesi). Mirasçılar zımnen mirası kabul etmiş durumuna düşmüş olmadıkça her zaman murisin ödemeden aczini isteyebilir. Türk Medeni Kanunu'nun 606. maddesinde belirtilen süre bu davada uygulanmaz. Bu davanın tereke alacaklılarına karşı açılması gerekir. (28.12.1942 tarihli 24/29 sayılı YİBK) Bu davada yetkili mahkeme ise alacaklıların davanın açıldığı zamandaki ikametgâhı mahkemesidir. Ayrıca TMK'nın Velayet, Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Tüzüğünün 39/2 fıkrası gereğince mirasın reddi yetkisini içeren özel vekâletname sunulması zorunludur. TMK'nın 605/2. maddesi gereğince bu tür davalar için özel bir yetki belirlenmemiştir. O halde, kesin yetki söz konusu olmayıp, davanın HMK'nın 9. maddesindeki genel yetki kuralına göre belirlenmesi gerekmektedir. Bir başka anlatımla mirasın hükmen reddinin tespiti hakkındaki davalarda yetkili mahkeme davalının yerleşim yeri mahkemesidir. Davalı birden fazla ise dava, bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir. Yetkinin kesin olduğu davalarda, mahkeme yetkili olup olmadığını, davanın sonuna kadar kendiliğinden araştırmak zorundadır; taraflar da mahkemenin yetkisiz olduğunu her zaman ileri sürebilir. Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz. Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir. Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içerisinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hale gelir. (HMK m. 19)
Somut olayda, davalı ... Yönetim Anonim Şirketi vekilince süresinde ve usulüne uygun ileri sürülmüş bir yetki itirazında bulunulduğu ve davalının yerleşim yerinin “İstanbul“ olduğu anlaşılmakla, uyuşmazlığın İstanbul 14. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ve 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince İstanbul 14. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 14.11.2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.