Esas No: 2022/13046
Karar No: 2022/16030
Karar Tarihi: 14.11.2022
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/13046 Esas 2022/16030 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Bu mahkeme kararı, bakım tedbirinin uygulanması için başvurulan mahkemelerin yetkisizlik kararı vermesi sonucu yaşanan bir sorunu çözmek için verilmiştir. Dosyanın farklı bölge adliye mahkemeleri tarafından karşılıklı olarak yetkisizlik kararı alması üzerine, bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adli yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğu belirtilmiştir. Mahkeme, çocuk koruma kanunu ve yönetmeliklerinin hükümlerine göre, koruyucu ve destekleyici tedbir kararlarının alınma, uygulanma ve sonlandırma işlemlerinin karar veren hakim ya da mahkemenin görevinde olduğunu hatırlatmış ve uyuşmazlığın Çocuk Mahkemesi tarafından çözülmesi gerektiğine karar vermiştir. Kararın temel dayanağı olarak, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gösterilmiştir.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
Taraflar arasındaki davada Diyarbakır 1. Çocuk ile Erzincan Aile Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanun’un 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adli yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, 5395 sayılı Kanun gereğince bakım tedbirinin uygulanması istemine ilişkindir.
Diyarbakır 1. Çocuk Mahkemesince, hakkında bakım tedbiri bulunan küçüğün Erzincan Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’ne nakil edildiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Erzincan Aile Mahkemesince ise, Uyap sisteminden alınan nüfus kayıt örneklerinden veli ...'nın adresinin ".....Yenişehir/Diyarbakır" olduğu, veli ... ve korumaya ihtiyacı olan çocuk ...'nın adreslerinin "...... Yenişehir/Diyarbakır" olduğunun anlaşıldığı, 5395 sayılı Kanun’un 8/1. maddesi hükmü uyarınca görevli ve yetkili mahkemenin Diyarbakır Çocuk Mahkemeleri olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
5395 sayılı Kanun’un geçici 1. maddenin 4. fıkrası “Çocuk mahkemesi bulunmayan yerlerde, bu mahkeme kurulup göreve başlayıncaya kadar korunma ihtiyacı olan çocuklar hakkında tedbir kararları görevli aile veya asliye hukuk mahkemelerince alınır" şeklindedir.
Çocuk Koruma Kanununa Göre Verilen Koruyucu ve Destekleyici Tedbir Kararlarının Uygulanması Hakkındaki Yönetmelik’in 5/8. maddesi ise; "Çocuklar hakkında koruyucu ve destekleyici tedbir kararı; çocuğun anası, babası, vasisi, bakım ve gözetiminden sorumlu kimse, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu ve Cumhuriyet savcısının istemi üzerine veya re'sen çocuğun menfaatleri bakımından kendisinin, ana, baba, vasisi veya birlikte yaşadığı kimselerin bulunduğu yerdeki çocuk hakimince alınır. Çocuk mahkemesi bulunmayan yerlerde bu mahkeme kurulup göreve başlayıncaya kadar hakkında kovuşturma başlatılmış olanlar hariç korunma ihtiyacı olan çocuklar hakkında tedbir kararları aile mahkemeleri kurulan yerler bakımından bu mahkemeler, kurulu bulunmayanyerler bakımından asliye hukuk mahkemelerince alınır. Hakkında kovuşturma başlatılmış olan çocuklar için koruyucu ve destekleyici tedbir kararı kovuşturmanın yapıldığı mahkemece alınır. Fiili işlediği sırada oniki yaşından küçük çocuklar ile onbeş yaşını doldurmamış sağır ve dilsizler hakkında mahkemece, 26.09.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 31. maddesinin birinci fıkrası ile 33. maddesi uyarınca çocuklara özgü güvenlik tedbirleri uygulanabilir." şeklindedir.
Çocuk Koruma Kanunu’nun 8. maddesi tedbirlerde yetkiyi düzenlemiştir. Buna göre, korunmaya ihtiyacı olan çocuklar hakkında koruyucu ve destekleyici tedbirler, çocuğun menfaatleri bakımından, kendisinin, ana. baba, vasisi veya birlikte yaşadığı kimselerin bulunduğu yerdeki çocuk hakimince alınır. Aynı maddenin 2. fıkrasında yer alan hükme göre de tedbir kararlarının uygulanması, kararı veren hakim veya mahkemece belirli sürelerle incelettirilir. Hakim veya mahkeme, uygulanan tedbirin sonuçlarını inceleyerek kaldırabilir, süresini uzatabilir veya değiştirebilir.
Dosya kapsamından, Diyarbakır 1. Çocuk Mahkemesinin 2021/140 Tedbir talep sayılı dosyasında 23.11.2021 tarihli karar ile, küçük hakkında 5395 sayılı Kanun gereğince bakım tedbirinin uygulanmasına karar verildiği, daha sonra 24.02.2022 tarihli ek kararla resen yetkisizlik kararı verildiği anlaşılmaktadır. Koruyucu ve destekleyici tedbir kararlarının hangi hakim ya da mahkeme tarafından alınmış ise uygulamasını takip, uygulanan tedbirin sonuçlarını inceleyerek kaldırma, süresini uzatma veya değiştirme görevinin kararı veren hakim veya mahkemeye ait olacağından, uyuşmazlığın Diyarbakır 1. Çocuk Mahkemesince sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK'nın 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince Diyarbakır 1. Çocuk Mahkemesi'nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 14.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
