Esas No: 2022/12383
Karar No: 2022/15922
Karar Tarihi: 14.11.2022
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/12383 Esas 2022/15922 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Erzurum Asliye Ticaret ve Elazığ 6. Asliye Hukuk Mahkemeleri, taraflar arasındaki dava nedeniyle ayrı ayrı yetkisizlik kararı vermiştir. Ancak, gönderilen dosya içindeki belgeler, Bölge Adliye Mahkemeleri Hukuk Dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan Adlî Yargı İlk Derece Hukuk Mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğunu göstermiştir. Dolayısıyla, uyuşmazlığın ilk açıldığı yer olan Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesi'nde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir. Kararda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 19/2, 116/1-a ve 117/1 maddeleri ile 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi de ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında açılan davada, Erzurum Asliye Ticaret ile Elazığ 6. Asliye Hukuk (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar Bölge Adliye Mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı Bölge Adliye Mahkemesi’nin yargı çevresinde kalan Mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verildiğinden ve 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince Bölge Adliye Mahkemeleri Hukuk Dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan Adlî Yargı İlk Derece Hukuk Mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, tespit istemine ilişkindir.
Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesince, davacı şirket merkezinin Kocaeli, davalı şirket merkezinin İstanbul olduğu, davacının taraflar arasındaki sözleşmeye istinaden kullanılacak olan makinelerin Elazığ'da bulunduğunun tespitini talep ettiği, mahkemenin yetkili kılındığına dair taraflar arasında akdedilen bir yetki sözleşmesi de sunulmadığına göre davacının davasının yetki nedeniyle usulden reddine, mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiştir.
Elazığ 6. Asliye Hukuk (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesince, somut olayda, taraflar arasında imzalanan sözleşmede HMK'nın 17. maddesinde yetki sözleşmesine ilişkin belirlenen şartlar yer almayıp davada taşınır malın bulunduğu yerin tespiti talep edilmekte olup kesin yetki kuralı bulunmadığı ve davalı tarafça yetki itirazında da bulunulmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun "Yetki itirazının ileri sürülmesi" başlıklı 19/2. maddesi; "Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz." hükmünü içermektedir. Aynı Kanun'un 116/1-a maddesinde kesin yetki kuralının bulunmadığı hâllerde yetki itirazı "ilk itiraz" olarak düzenlenmiş olup 117/1. maddesi; "İlk itirazların hepsi cevap dilekçesinde ileri sürülmek zorundadır; aksi hâlde dinlenemez." hükmünü, "Cevap dilekçesini verme süresi" başlıklı 127/1. maddesi ise; "Cevap dilekçesini verme süresi, dava dilekçesinin davalıya tebliğinden itibaren iki haftadır. Ancak, durum ve koşullara göre cevap dilekçesinin bu süre içinde hazırlanmasının çok zor yahut imkânsız olduğu durumlarda, yine bu süre zarfında mahkemeye başvuran davalıya, bir defaya mahsus olmak ve bir ayı geçmemek üzere ek bir süre verilebilir. Ek cevap süresi talebi hakkında verilen karar taraflara derhâl bildirilir." hükmünü içermektedir.
Dosya kapsamından, davalı tarafın yetki itirazında bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı yer olan Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21. ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince; Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 14.11.2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.