Esas No: 2013/16064
Karar No: 2017/2842
Karar Tarihi: 22.06.2017
Yargıtay 5. Ceza Dairesi 2013/16064 Esas 2017/2842 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ağır Ceza Mahkemesi
SUÇ : Rüşvet almak ve vermek, görevi kötüye kullanmak, suç işlemek için örgüt kurmak, suç örgütüne üye olmak, suç örgütüne yardım etmek, örgüt adına suç işlemek, resmi belgede sahtecilik, kamu görevlisinin resmi belgede sahteciliği, özel belgede sahtecilik, ihaleye fesat karıştırmak, edimin ifasına fesat karıştırmak, nitelikli dolandırıcılık, suç delillerini yok etme, gizleme veya değiştirme
HÜKÜM : Mehmetçik Vakfı İle İlgili Olan Eylemlere İlişkin Olarak;
1-a)Sanıklar ... ve ..."ın zincirleme biçimde güveni kötüye kullanma suçundan mahkumiyetlerine,
b-)Sanık ...’ın zincirleme biçimde güveni kötüye kullanmaya yardım suçundan mahkumiyetine,
c-)Sanık ...’un zincirleme biçimde güveni kötüye kullanmaya teşebbüs suçundan mahkumiyetine,
d-)Sanık ..."ın zincirleme biçimde güveni kötüye kullanma suçundan mahkumiyetine,
-2-
2-) Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ..."ın Mehmetçik Vakfına karşı ihaleye fesat karıştırmak suçundan dolayı beraatlerine,
3-a) Sanıklar ... ve ..."nın, ...... tesislerinde Mehmetçik Vakfına karşı edimin ifasına fesat karıştırma suçundan beraatlerine,
b-) Sanıklar ... ve ..."un ...... tesislerinde Mehmetçik Vakfına karşı nitelikli dolandırıcılık suçundan mahkumiyetlerine,
c-)Sanık ..."ın ...... tesislerinde Mehmetçik Vakfına karşı nitelikli dolandırıcılık suçundan mahkumiyetine,
4-) Sanıklar ..., ..., ..., ... ve ..."ın ... ... tesislerinde resmi belgede sahtecilik suçundan beraatlerine,
5-a) Sanık ...’in ...’de Mehmetçik Vakfına karşı nitelikli dolandırıcılık suçundan mahkumiyetine,
b-) Sanık ...’in ... Sevilmiş Et Kombinasında resmi belgede sahtecilik suçundan beraatine,
6-) Sanık ...’ın ...’da Mehmetçik Vakfına karşı resmi belgede sahtecilik suçundan beraatine,
7-a)Sanık ..."ın ..., ..., ..., ..., ..., ... illerinde Mehmetçik Vakfına karşı zincirleme biçimde nitelikli dolandırıcılık suçundan mahkumiyetine,
b-)Sanık ..."ın Mehmetçik Vakfına karşı zincirleme biçimde resmi belgede sahtecilik suçuna azmettirmekten mahkumiyetine,
8-a) Sanık ...’ın ...’da Mehmetçik vakfına karşı edimin ifasına fesat karıştırmak suçundan beraatine,
b-) Sanıklar ... ve ...’in ...’da Mehmetçik Vakfına karşı nitelikli dolandırıcılık suçundan mahkumiyetlerine,
c-) Sanık ...’nın ...’da Mehmetçik Vakfına karşı nitelikli dolandırıcılık suçundan mahkumiyetine,
d) Sanıklar ..., ... ve ..."un ...’da Mehmetçik Vakfına karşı resmi belgede sahtecilik suçundan beraatlerine,
e-)Sanık ..."in ...’da Mehmetçik Vakfına karşı resmi belgede sahtecilik suçundan mahkumiyetine,
9-a) Sanıklar ..., ... ve ...’ın ... Akhanlar tesislerinde Mehmetçik Vakfına karşı edimin ifasına fesat karıştırmak suçundan beraatlerine,
b-) Sanıklar ..., ... ve ...’un Akhanlar tesislerinde Mehmetçik Vakfına karşı nitelikli dolandırıcılık suçundan mahkumiyetlerine,
c-) Sanıklar ..., ..., ... ve ..."ın Akhanlar tesislerinde Mehmetçik Vakfına karşı resmi belgede sahtecilik suçundan beraatlerine, .../...
-3-
d-)Sanıklar ... ve ..."ın Akhanlar tesislerinde Mehmetçik Vakfına karşı resmi belgede sahtecilik suçundan mahkumiyetlerine,
e-)Sanık ..."ün Akhanlar tesislerinde Mehmetçik Vakfına karşı resmi belgede sahtecilik suçuna yardımdan mahkumiyetine,
10-a) Sanıklar ... ve ...’ın ...’te Mehmetçik Vakfına karşı nitelikli dolandırıcılık suçundan mahkumiyetlerine,
b-)Sanık ..."ın ...’te Mehmetçik Vakfına karşı resmi belgede sahtecilik suçundan mahkumiyetine,
c-) Sanık ..."ın ...’te Mehmetçik Vakfına karşı resmi belgede sahtecilik suçundan beraatine,
LÖSEV Vakfı İle İlgili Olan Eylemlere İlişkin Olarak ;
11-a) Sanıklar ... ve ..."in nitelikli dolandırıcılık suçundan beraatlerine,
b-)Sanık ...’in zincirleme biçimde güveni kötüye kullanma suçundan mahkumiyetine,
12-a)Sanıklar ... ve ..."ın LÖSEV Vakfına karşı ... Beşkardeşler ve ... Dericilik tesislerinde zincirleme biçimde nitelikli dolandırıcılık suçundan mahkumiyetlerine.
b-) Sanıklar ..., ..., ..., ... ve ...’un LÖSEV Vakfına karşı ... Beşkardeşler tesislerinde dolandırıcılık suçundan beraatlerine,
c-)Sanıklar ..., ... ve ...’in ... Beşkardeşler tesislerinde nitelikli dolandırıcılık suçundan mahkumiyetlerine,
d-)Sanık ..."nun ... Beşkardeşler tesislerinde nitelikli dolandırıcılık suçundan mahkumiyetine,
13-a)Sanıklar ... ve Mustafa Ay"ın LÖSEV Vakfı ile ilgili kesimler nedeniyle işlenen zincirleme biçimde resmi belgede sahtecilik suçundan mahkumiyetlerine,
b-) Sanıklar ..., ..., ..., ..., ... ve ..."un ... Beşkardeşler tesislerinde resmi belgede sahtecilik suçundan beraatlerine,
c-)Sanık ..."ın zincirleme biçimde resmi belgede sahtecilik suçundan mahkumiyetine,
d-)Sanık ..."ün zincirleme biçimde resmi belgede sahteciliğe yardım suçundan mahkumiyetine,
14-a) Sanıklar ..., ... ve ...’ün LÖSEV Vakfına karşı ... ... tesislerinde dolandırıcılık suçundan beraatlerine,
b-)Sanıklar ..., ..., ... ve ...’in ... ... tesislerinde nitelikli dolandırıcılık suçundan mahkumiyetlerine,
15-) Sanıklar ..., ..., ... ve ..."in ... ... tesislerinde resmi belgede sahtecilik suçundan beraatlerine,
.../...
-4-
16-a) Sanıklar ..., ..., ... ve ..."un LÖSEV Vakfına karşı ... Güngürür tesislerinde resmi belgede sahtecilik suçundan beraatlerine,
b-) Sanıklar ..., ... ve ..."ın LÖSEV Vakfına Karşı ... Güngürür tesislerinde dolandırıcılık suçundan beraatlerine,
c-)Sanık ...’ün ... Güngürür Tesislerinde LÖSEV Vakfına karşı işlenen nitelikli dolandırıcılık suçundan mahkumiyetine,
Rüşvet Vermek - Almak Suçları İle Görevi Kötüye Kullanma Suçu Yönünden ;
17-a)Sanık ..."ın rüşvet vermek suçundan mahkumiyetine,
b-)Sanıklar ... ve ..."ın rüşvet suçundan mahkumiyetlerine,
c-)Sanık ..."ün rüşvet almaya yardımdan mahkumiyetine,
d-)Sanıklar ..., ... ve ..."un rüşvet vermek suçundan mahkumiyetlerine,
e-)Sanık ...’ın zincirleme biçimde görevi kötüye kullanma suçundan mahkumiyetine,
Deniz Feneri Derneği İle İlgili Olan Eylemlere İlişkin Olarak ;
18-a) Sanıklar ... ve ...’in özel belgede sahtecilik ve sahte özel belgeyi bilerek kullanma suçundan beraatlerine,
b-)Sanıklar ... ve ...’in zincirleme biçimde güveni kötüye kullanma suçundan mahkumiyetlerine,
19-a) Sanıklar ..., ..., ..., ... ve ..."ın Deniz Feneri Derneği’ne karşı ... Güngürür tesislerinde dolandırıcılık suçundan beraatlerine,
b-) Sanıklar ..., ..., ... ve ..."un Deniz Feneri Derneği’ne karşı ... Güngürür tesislerinde resmi belgede sahtecilik suçundan beraatlerine,
c-)Sanık ..."ın Deniz Feneri Derneği’ne karşı resmi belgede sahtecilik suçundan mahkumiyetine,
Türk Hava Kurumu İle İlgili Eylemlere İlişkin;
20-a) Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...’ın özel belgede sahtecilik suçundan beraatlerine,
b-) Sanıklar ... ve ...’ın suç delillerini gizleme ve değiştirme suçundan beraatlerine,
Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurmak-Yönetmek, Üyesi Olmak ve Örgüte Yardım Etmek Suçları Yönünden ;
21-a)Sanık ..."ın suç işlemek amacıyla örgüt kurmak suçundan mahkumiyetine,
b-)Sanıklar ..., ... ve ..."un suç işlemek amacıyla kurulan örgüte yardım etmek suçundan mahkumiyetlerine,
.../...
-5-
c-)Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...’ın suç işlemek amacıyla kurulan örgüte üye olmak suçundan mahkumiyetlerine,
d-) Sanık ..."nin suç işlemek amacıyla kurulan örgüte üye olmak suçundan beraatine,
e-)Sanıklar ... ve ..."ın suç işlemek amacıyla kurulan örgüte üye olmak suçundan mahkumiyetlerine,
f-)Sanıklar ..., ..., ... ve ..."ın suç işlemek amacıyla kurulan örgüte yardım etmek suçundan mahkumiyetlerine,
g-) Sanıklar ..., ... ve ..."ın örgüt adına suç işlemek suçundan beraatlerine,
h-) Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...’ın suç işlemek amacıyla kurulan örgüte yardım etmek suçundan beraatlerine,
i-) Sanıklar ..., ... ve ..."ın suç işlemek amacıyla kurulan örgüte yardım etmek suçundan mahkumiyetlerine,
Mahalli mahkemece verilen hükümler temyiz edilmekle dosya incelendi;
Dilekçelerinin içeriklerine göre sanıklar ile müdafilerin temyiz istemlerinin mahkumiyet, şikayetçi Hazine vekilinin temyiz istemlerinin beraat, O Yer C. Savcısının temyiz istemlerinin sanıklar ... ve ... haklarında hükmün 4, ... hakkında hükmün 4, 16(a), 16(b), 19(a), 19(b), ... hakkında hükmün 5(b), ... ve ... haklarında hükmün 8(d), ... hakkında hükmün 10(c), ..., ... ve ... haklarında hükmün 13(b), ... hakkında hükmün 14(a), ..., Cengiz Sivri, Ahmet Yalınkılıç,
.../...
-6-
... haklarında hükmün 15, ... hakkında hükmün 16(a), 16(b), 19(a), 19(b), 21(g), ... hakkında 16(a), 19(b), ... hakkında hükmün 18(a), ..., ..., ... ve ... haklarında hükmün 20(a) bendinde yer alan beraat hükümlerine, ... hakkında hükmün 8(d) bendinde yer alan beraat 21(c) bendinde yer alan mahkumiyet, ... hakkında hükmün 12(b) bendinde yer alan beraat 9(e), 13(d) ve 17(c) bentlerinde yer alan mahkumiyet, ..., ... ve ... haklarında hükmün 20(a) bendinde yer alan beraat 21(b) bendinde yer alan mahkumiyet, ... hakkında hükmün 21(c) bendinde yer alan mahkumiyet hükümlerine yönelik olduğu anlaşılmıştır.
Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... hakkında tayin olunan cezaların miktarına göre koşulları bulunmadığı gibi sanıklar ..., ... ve ... müdafilerin süresinden de sonra olduğu anlaşılmakla vaki duruşma istemlerinin 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi de gözetilerek CMUK"nın 318. maddesi uyarınca REDDİNE,
CMK"nın 260/1. maddesine göre ihaleye fesat karıştırma ve edimin ifasına fesat karıştırma suçlarından katılan sıfatını alabilecek surette zarar görmüş olan ve davadan haberdar edilmeyen Hazinenin kanun yoluna başvurma hakkının bulunması ve vekili tarafından hükümlerin süresinde temyiz edilmesi karşısında, 3628 sayılı Yasanın 18. maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak Hazinenin katılma isteminin anılan suçlardan kurulan hükümler ile sınırlı olarak kabulüne, resmi belgede sahtecilik, özel belgede sahtecilik, nitelikli dolandırıcılık,suç delillerini gizleme ve değiştirme, suç işlemek amacıyla kurulan örgüte üye olmak, suç işlemek amacıyla kurulan örgüte yardım ve suç işlemek amacıyla kurulan örgüt adına suç işlemek suçlarından doğrudan zarar görmediğinden temyiz yetkisi bulunmayan Hazine vekilinin bu suçlara yönelik temyiz istemlerinin 5320 sayılı Kanunun 8/1. maddesi de gözetilerek CMUK"nın 317. maddesi uyarınca REDDİNE, incelemenin hükmün 1.(a, b, c, d), 2., 3.(a, b, c), 4.(sanıklar ..., ... ve ... ile sınırlı), 5.(a, b), 7.(a, b), 8.(a, b, c, d, e), 9.(a, b, d, e), 10.(a, b, c), 11.(b), 12.[(a, b(sanık ... ile sınırlı), c, d)], 13.[(a, b(sanıklar ..., ... ve ... ile sınırlı), c, d)], 14.[(a(sanık ... ile sınırlı), b)], 15., 16.[(a(sanıklar ..., ... ve ... ile sınırlı), b(sanıklar ... ve ... ile sınırlı), c)], 17.(a, b, c, d, e), 18.[a(... ile sınırlı), b], 19.[(a(sanıklar ... ve ... ile sınırlı), b(sanıklar ..., ... ve ... ile sınırlı), c)], 20.(a), 21.[( a, b, c, e, f, g(sanık ... ile sınırlı), i)] bentleri ile kurulan hükümlere yönelik temyiz itirazlarıyla sınırlı olarak yapılmasına karar verildikten sonra gereği düşünüldü:
.../...
-7-
Sanık ...’ün hüküm kısmında yer alan soy isminin karar başlığına göre mahallince düzeltilmesi mümkün görülmüş, hükmün 3-c ve 9-b bentlerinde yer alan 2916 gün ibaresinin sonuç adli para cezasına göre yazım hatası olduğu anlaşılmış, dava konusu suç nedeniyle haklarında soruşturma yapılarak şüpheli olarak beyanları alınan tanıkların yemin verilmeden dinlenilmeleri gerektiği gözetilmeden 5271 sayılı CMK"nın 50/1-c maddesine aykırı hareket edilmesi bu tanıkların beyanları dışlandıktan sonra diğer deliller nazara alındığında bozma nedeni sayılmamıştır.
1-Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ..."ın Mehmetçik Vakfına karşı ihaleye fesat karıştırmak, sanıklar ... ve ..."nın ...... tesislerinde Mehmetçik Vakfına karşı edimin ifasına fesat karıştırmak, sanıklar ..., ... ve ..."ın ... ... tesislerinde resmi belgede sahtecilik, sanık ...’in ... Sevilmiş Et Kombinasında resmi belgede sahtecilik, sanık ...’ın ... ilinde Mehmetçik vakfına karşı edimin ifasına fesat karıştırmak, sanıklar ..., ... ve ..."un ... ilinde Mehmetçik Vakfına karşı resmi belgede sahtecilik, sanıklar ..., ... ve ...’ın Akhanlar tesislerinde Mehmetçik Vakfına karşı edimin ifasına fesat karıştırmak, sanık ..."ın ... ilinde Mehmetçik Vakfına karşı resmi belgede sahtecilik, sanıklar ..., ... ve ..."nun ... İlinde Beşkardeşler tesislerinde resmi belgede sahtecilik, sanıklar ..., ... ve ...’ın LÖSEV Vakfına karşı ... İlinde Güngürür tesislerinde resmi belgede sahtecilik, sanıklar ... ve ..."ın LÖSEV Vakfına Karşı ... İlinde Güngürür tesislerinde dolandırıcılık, sanık ...’in özel belgede sahtecilik ve sahte özel belgeyi bilerek kullanma, sanıklar ... ve ..."ın Deniz Feneri Derneği’ne karşı ... İlinde Güngürür tesislerinde dolandırıcılık, sanıklar ..., ... ve ...’ın Deniz Feneri Derneği’ne karşı ... İlinde Güngürür tesislerinde resmi belgede sahtecilik, sanıklar ..., ..., ..., ..."nün ... ilinde ... tesislerinde resmi belgede sahtecilik, sanıklar ..., ..., ..., ..., ... ve ...’ın özel belgede sahtecilik, sanık ..."ın örgüt adına suç işlemek suçlarından beraatlerine dair hükümlere yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Sanıkların leh ve aleyhindeki toplanan tüm kanıtları inceleyip, irdeleyen ve iddianın reddine ilişkin sebepleri karar yerinde ayrı ayrı gösteren, savunmayı tercih nedenlerini açıklayan, aleyhteki kanıtları hükümlülük için yeterli görmeyen mahkemenin beliren takdir ve kanaati karşısında tebliğnamedeki bozma isteyen düşünceye iştirak edilmediği gibi O Yer Cumhuriyet Savcısı ve katılan Hazine vekilinin temyiz itirazları da yerinde görülmediğinden reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükümlerin ONANMASINA,
2- Sanıklar ..., ..., ..., ..., ... ve ..."ın zincirleme biçimde güveni kötüye kullanma, sanık ...’ın zincirleme biçimde güveni kötüye kullanmaya yardım, sanık ...’un
.../...
-8-
zincirleme biçimde güveni kötüye kullanmaya teşebbüs suçundan mahkumiyetlerine dair hükümlere yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
5271 sayılı CMK"nın 225/1. maddesindeki "hüküm, ancak iddianamede unsurları gösterilen suça ilişkin fiil ve faili hakkında verilir." şeklindeki düzenleme karşısında, hükmün konusunun iddianamede gösterilen eylemden ibaret olduğu, açıklanan ve suç oluşturduğu ileri sürülen fiilin dışına çıkılması, davaya konu edilmeyen bir eylemden dolayı yargılama yapılması ve açılmayan davadan hüküm kurulmasının yasaya aykırı olduğu, kamu davasının konusu ile hükmün konusunun maddi olay bakımından aynı olması gerektiği, Yargıtay Ceza Genel Kurulunun Dairemizce de benimsenen 09/10/2007 gün ve 2007/11-44-200 sayılı Kararlarında ve süregelen uygulamalarında vurgulandığı gibi bir olayın açıklanması sırasında başka bir hadiseden söz edilmesinin o hadise hakkında da dava açıldığını göstermeyeceği ve dava konusu yapılan eylemin açıklıkla ve bağımsız olarak gösterilmesi gerektiği, bu kapsamda iddianamede, sanık ... hakkında “Mehmetçik Vakfı tarafından ... ili...Et Kombinasında gözlemci olarak görevlendirildiği halde; örgüt mensupları ile işbirliği içinde bulunarak ihalenin edimine fesat karıştırıp, sahte noter belgelerinin düzenlenmesine katıldığı”, diğer sanıklar hakkında ise kişilere karşı dernek tüzel kişiliğini araç olarak kullanıp dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle nitelikli dolandırıcılık suçunu işledikleri iddiasıyla kamu davası açıldığı, “sanıkların kastının toplanan kurban bağışı paralarının bağışta bulunanların iradelerine aykırı olarak amacı doğrultusunda kullanmayıp tüzel kişiliklere gelir kaydetmek” şeklindeki mahkemece kabul edilen hükmün konusunun maddi olay bakımından iddianamenin maddi konusu ile aynı olmadığı gözetilmeden yargılamaya devamla hükümler kurularak 5271 sayılı CMK"nın 225. maddesine aykırı hareket edilmesi,
Kabule göre de;
Atılı suçun ne şekilde zincirleme biçimde işlendiği açıklanıp tartışılmadan zincirleme suç hükümleri uygulanmak suretiyle sanıklar hakkında fazla ceza tayini,
Suçu 5237 sayılı Yasanın 53/1-d maddesindeki yetkinin kötüye kullanılması suretiyle işlediği kabul edilen vakıf ve dernek yöneticiliği sıfatı bulunan sanıklar hakkında aynı yasanın 53/5. maddesinin uygulanması gerektiğinin gözetilmemesi,
Kısa süreli olmayan hapis cezası ertelenen sanık ... hakkında 5237 sayılı Yasanın 53/1. maddesi uyarınca uygulama yapılırken aynı maddenin 3. fıkrası uyarınca 53/1-c madde ve bendinde sayılan kendi altsoyu üzerindeki velayet, vesayet veya kayyımlığa ait haklardan yoksun bırakılmasına karar verilemeyeceğinin nazara alınmaması,
3-Sanıklar ... ve ...’ın ...... tesislerinde Mehmetçik Vakfına karşı nitelikli dolandırıcılık, sanık ..."un nitelikli dolandırıcılık ve suç işlemek amacıyla kurulan örgüte üye olmak suçlarından mahkumiyetlerine dair hükümlere yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin soruşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya içeriğine göre sanıklar Ahmet ve ... yönünden yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine,
-9-
Ancak;
Ceza yargılaması sonucunda mahkumiyet kararının verilebilmesi için suç oluşturan fiilin sanık tarafından işlendiğinin hiç bir kuşkuya yer bırakmayacak, herkesi inandıracak biçimde kanıtlanması ve masumiyet karinesinin gereği olarak şüphenin sanık lehine değerlendirilmesi gerektiği, iletişimin tespiti tutanağının içeriğindeki görüşmelere farklı anlamlar yüklenebileceği, sanık ...’un aşamalarda değişmeyen savunmaları ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, sanığın atılı suçları işlediğine dair kesin, inandırıcı ve yeterli delil bulunmadığı, savunmanın aksine iddianın şüpheli kaldığı, şüpheden sanık yararlanır ilkesi gereğince de beraatine karar verilmesi gerektiği gözetilmeden yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde mahkumiyet hükümleri kurulması,
Sanıklar Ahmet ve Halit tarafından bağış sahiplerine yönelik gerçekleştirilen eylem bulunmadığı, mahkemenin kabulünde de eylemin vakfa karşı işlendiğinin kabul edilmesi karşısında oluşa uygun olarak sübutu kabul edilen eylemin 5237 sayılı TCK’ nın 158/1-h maddesinde düzenlenen “Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında dolandırıcılık” suçuna iştirak fiilini oluşturacağı gözetilmeden TCK’nın 158/1-a-d maddesinde düzenlenen “vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması ve dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,” dolandırıcılık suçunu oluşturduğu kabul edilerek suç niteliğinde hataya düşülmesi,
Kabule göre de;
Sanık ...’ın dolandırıcılık suçu yönünden suçun oluşmasına yönelik katkılarının bulunduğu kabul edilmesine rağmen asli fail gibi cezalandırılmasına karar verilmesi,
Sanık ...’ın diğer sanıklarla konumunun aynı olmadığı gözetilmeksizin 5237 sayılı TCK"nın 3/1. maddesindeki orantılılık ilkesine aykırı olarak nitelikli dolandırıcılık suçundan temel cezanın üst sınıra yakın belirlenmesi suretiyle sanık hakkında fazla ceza tayini,
4-Sanık ...’in ... ilinde Mehmetçik Vakfına karşı nitelikli dolandırıcılık ve suç işlemek amacıyla kurulan örgüte yardım etmek suçlarından mahkumiyetine dair hükümlere yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Başka sanıklar müdafiince dosyaya sunulan Et ve Balık Kurumu Genel Müdürlüğünün 14/01/2011 gün ve 321 sayılı cevabi yazısının ekinde bulunan 2009 yılında kapasite üstü kesim yapan firma listesi içeriği, 19. klasörde yer alan ... İl Tarım Müdürlüğünün 19/01/2010 günlü cevabi yazısında Et ve Balık Kurumu ... Et Kombinasının günlük kesim kapasitesinin azami 200 büyükbaş olduğu belirtilmesine karşın, 17. klasör dz. 378. de bulunan ... 4. Noterliğince düzenlenen 22852 yevmiye numaralı düzenleme şeklindeki tespit tutanağında 27/11/2009 tarihinde saat 17:30 da başlanıp 28/11/2009 da bitirilen kesimde 715 büyükbaş hayvan kesildiğinin belirtilmesi karşısında; kesim yapılan yerin resmi kapasitesi üzerinde kesim yapılmış olmasının mümkün olmadığını kabul etmenin isabetli olmadığı, bu yönde kabulde bulunulabilmesi
-10-
için başkaca delillerinde bulunması gerektiği, kolluk görevlilerince düzenlenen 27/11/2009 günlü tutanakta “hayvanların bulunduğu yerde yapılan gözlemlerde vatandaşların hayvanlarının küçük ve büyük baş olarak ayrı bölümlerde bulunduğu, çevreden yapılan araştırmalarda yine bu hayvanların yan tarafında küçük ve büyükbaş şeklinde Mehmetçik Vakfı adına kesilecek hayvanların bulunduğu, bu hayvanların yaklaşık olarak 1100 küçükbaş, 550 ila 700 civarında da büyükbaş olmak üzere yaklaşık 1800 civarında kurbanın Mehmetçik Vakfı adına kesileceği” nin belirtildiği, 28/11/2009 günü de birden çok aracın büyükbaş hayvan yüklü olarak tesise girdiğinin tespit edildiği anlaşılmakla, iletişimin tespiti tutanaklarının yorumu gerektirmeyecek şekilde suça iştiraki de göstermediği nazara alınıp aşamalarda değişmeyen savunmaları ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, sanığın atılı suçları işlediğine dair kesin, inandırıcı ve yeterli delil bulunmadığı, savunmanın aksine iddianın şüpheli kaldığı, şüpheden sanık yararlanır ilkesi gereğince de beraatine karar verilmesi gerektiği gözetilmeden yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde mahkumiyet hükümleri kurulması,
Kabule göre de;
Sübutu kabul edilen eylemin 5237 sayılı TCK’ nın 158/1-h maddesinde düzenlenen “Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında dolandırıcılık” suçuna iştirak fiilini oluşturacağı gözetilmeden TCK’nın 158/1-a-d maddesinde düzenlenen “vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması ve dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,” dolandırıcılık suçunu oluşturduğu kabul edilerek suç niteliğinde hataya düşülmesi,
Suç işlemek amacıyla kurulan örgüte yardım suçundan verilen cezanın sanığın kişiliğine, sosyal ve ekonomik durumuna, yargılama sürecinde duyduğu pişmanlığa ve suçun işlenmesindeki özelliklere göre seçenek yaptırımlara çevrilip çevrilmeyeceğine, yine kişilik özellikleri ve duruşmadaki tutum ve davranışları irdelenerek yeniden suç işleyip işlemeyeceği hususunda ulaşılacak kanaate göre, verilen cezanın ertelenmesinin veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının gerekip gerekmediğine karar verilmesi gerekirken, sanığın olumsuz kişilik özelliklerinin nasıl saptandığı, pişmanlık duyduğuna dair belirti olmadığının nasıl belirlendiği açıklanmadan, hangi somut veri ve olgulara dayanıldığı da gösterilmeden yasadaki ifadelerin soyut olarak tekrarından ibaret, yetersiz ve kısmen de çelişen gerekçelerle anılan hükümlerin uygulanmasına yer olmadığına karar verilmesi,
Suç işlemek amacıyla kurulan örgüte yardım ettiği kabul edilen sanık hakkında, sadece örgüt mensupları hakkında uygulama imkanı bulunan TCK"nın 58/9. maddesi uyarınca her iki suçla da ilgili olarak mükerrirlere özgü infaz rejiminin uygulanmasına ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirine karar verilmesi,
5-Sanıklar ... ve ...’nın ... ilinde Mehmetçik Vakfına karşı nitelikli dolandırıcılık, sanık ..."in resmi belgede sahtecilik ve nitelikli dolandırıcılık suçlarından mahkumiyetlerine dair hükümlere yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
-11-
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin soruşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya içeriğine göre yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine,
Ancak;
Oluşa uygun olarak sübutu kabul edilen eylemin 5237 sayılı TCK’ nın 158/1-h maddesinde düzenlenen “Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında dolandırıcılık” suçuna iştirak fiilini oluşturacağı gözetilmeden TCK’nın 158/1-a-d maddesinde düzenlenen “vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması ve dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,” dolandırıcılık suçunu oluşturduğu kabul edilerek suç niteliğinde hataya düşülmesi,
5237 sayılı TCK"nın 61. maddesi uyarınca temel ceza belirlenirken söz konusu maddenin 1. fıkrasında yedi bent halinde sayılan hususlarla aynı Kanunun 3. maddesinin 1. fıkrasındaki "suç işleyen kişi hakkında işlenen fiilin ağırlığıyla orantılı ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunur" şeklindeki yasal düzenlemeler ile dosyaya yansıyan bilgi ve kanıtlar birlikte ve isabetle değerlendirilip, denetime olanak verecek şekilde ve somut gerekçeler de gösterilmek suretiyle ilgili kanun maddesindeki cezanın alt ve üst sınırları arasında takdir hakkının kullanılması, temel cezanın hak ve nesafete uygun bir şekilde tayin edilmesi gerekirken, çok daha vahim eylemlerde uygulanmadığı halde, belirtilen ilkelere ve 5237 sayılı TCK"nın 3/1 maddesindeki orantılılık ilkesine aykırı olarak takdirde de hataya düşülerek, resmi belgede sahtecilik suçundan temel cezanın azami hadde yakın belirlenmesi suretiyle sanık ... hakkında fazla ceza tayini,
Kabule göre de;
Gövde sayım ve tartı tutanaklarında da imzasının bulunması karşısında sanık ...’in eyleminin zincirleme biçimde resmi belgede sahtecilik suçunu oluşturacağının gözetilmemesi,
Sanık ...’un diğer sanık ... ile konumunun aynı olmadığı gözetilmeksizin 5237 sayılı TCK"nın 3/1. maddesindeki orantılılık ilkesine aykırı olarak nitelikli dolandırıcılık suçundan temel cezanın üst sınıra yakın belirlenmesi suretiyle sanık hakkında fazla ceza tayini,
Eylemin vakfa karşı olduğu gözetilmeden sanık ... hakkında bağışta bulunan vatandaşların zararının karşılanmadığından bahisle hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına yer olmadığına karar verilmesi,
Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 19.06.2007 tarih ve 2007/10-108 E.,2007/152 K. sayılı ilamında da belirtildiği gibi yasa koyucunun ayrıca adli para cezası öngördüğü suçlarda, hapis cezasının alt sınırdan tayini halinde mutlak surette adli para cezasının da alt sınırdan tayini gerektiği yönünde bir zorunluluk bulunmamakta ise de, yeterli ve yasal gerekçe gösterilmeksizin yasal metnin tekrarından ibaret gerekçelerle sanık ... hakkında adli para cezasının alt sınırın üzerinde 500 gün olarak tayin edilmesi,
-12-
Temel cezanın belirlenmesi sırasında hapis cezası alt sınırdan tayin olunduğu halde TCK"nın 51/3. maddesine aykırı olarak, yasal ve yeterli gerekçe gösterilmeden sanık ... hakkında denetim süresinin alt sınırdan uzaklaşılarak 2 yıl olarak belirlenmesi suretiyle orantılılık ilkesine aykırı davranılması,
Kısa süreli olmayan hapis cezası ertelenen sanık hakkında 5237 sayılı Yasanın 53/1. maddesi uyarınca uygulama yapılırken aynı maddenin 3. fıkrası uyarınca 53/1-c madde ve bendinde sayılan kendi altsoyu üzerindeki velayet, vesayet veya kayyımlığa ait haklardan yoksun bırakılmasına karar verilemeyeceğinin nazara alınmaması,
Koşulları bulunmadığı halde sanık ... hakkında TCK"nın 58/9. maddesi uyarınca mükerrirlere özgü infaz rejiminin uygulanmasına ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirine karar verilmesi,
6-Sanıklar ... ve ...’un ... tesislerinde Mehmetçik Vakfına karşı nitelikli dolandırıcılık ve suç işlemek amacıyla kurulan örgüte yardım etmek, sanık ...’un nitelikli dolandırıcılık, suç işlemek amacıyla kurulan örgüte yardım etmek ve resmi belgede sahtecilik, sanık ..."ın resmi belgede sahtecilik, sanık ..."ün resmi belgede sahtecilik suçuna yardımdan mahkumiyetlerine dair hükümlere yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Sanık ... ile ... arasında noter görevlisinin...olmasına ilişkin klasör 10 dz. 328 ve 329 da görüşmelerin bulunduğu,...’un...’in görevli olmasını istemediğinin görüşme içeriğine yansıdığı, sanıklar....ve ...ın .. tesisinde kesim işlerini tespit için görevli olan kişinin sanık ... olduğunu, sanıklar ... ve...’ın kolluk ve aşamalarda kesimhanede bulunan sanık ...’un kesim tutanaklarını imzaladığını ifade ettikleri, sanık ...’un ise emekli olduğunu sanıkların bildiğini, sanık ...’e yardımcı olmak amacıyla kesim yerinde bulunduğunu, tutanaklarda imzasının bulunmadığını savunduğu, iletişimin tespiti tutanaklarında sanık ...’ın Savaş’a noter görevlisini ... olarak bildirdiği, klasör 7 dz. 419, 420 ve 421 de bulunan kurban kesim tutanaklarının daksillenerek üstüne ... yazılmış olan kısımlarının altında Selçuk ...yazılı olduğu, yine dz. 416, 417 ve 418 de bulunan kesim başlama tutanaklarında daksillenerek üstüne ... yazılıp imzalanan kısımların altında... isim ve karşısında imza bulunduğunun anlaşılması karşısında sanıklar Faik, Süleyman ve ...ın savunmalarına itibar edilmesi gerektiği bu nedenle de ...’ın tercih edilmesinin örgüt mensuplarının menfaatlerine göre iş yapacağından dolayı kararlaştırıldığı şeklindeki kabulün dosya kapsamı ile uyumlu olmadığı,
Bir kısım sanıklar müdafiince sunulan Et ve Balık Kurumu Genel Müdürlüğünün 14/01/2011 gün ve 321 sayılı cevabi yazısının ekinde bulunan 2009 yılında kapasite üstü kesim yapan firma listesi içeriği, 19. klasörde yer alan ... İl Tarım Müdürlüğünün 19/01/2010 günlü cevabi yazısında Et ve Balık Kurumu ... Et Kombinasının günlük kesim kapasitesinin azami 200 büyükbaş olduğu belirtilmesine karşın 17. klasör dz. 378. de
-13-
bulunan ... 4. Noterliğince düzenlenen 22852 yevmiye numaralı düzenleme şeklindeki tespit tutanağında 27/11/2009 tarihinde saat 17:30 da başlanıp 28/11/2009 da bitirilen kesimde 715 büyükbaş hayvan kesildiğinin belirtilmesi karşısında; kesim yapılan yerin resmi kapasitesi üzerinde kesim yapılmış olmasının mümkün olmadığını kabul etmenin isabetli olmadığı, bu yönde kabulde bulunulabilmesi için başkaca delillerin de bulunması gerektiği, kolluk görevlilerince düzenlenen 01/12/2009 tarihli tutanakta ağıl içerisinde 1000 adet büyükbaş hayvan olduğunun belirtildiği, 28/11/2009 tarihli tutanakta Akhanlar tesisinde görüntü alındıktan sonra ekip olarak ayrılıp Susuz mevkiindeki Beşkardeşler tesisine intikal edildiğinin belirtilmesi karşısında fiziki takibin sürekli olmadığının anlaşıldığı,
Kolluk tarafından düzenlenen 16/12/2009 günlü inceleme tutanağına göre; ... Kamyoncular ve Kamyonetçiler Esnaf Odasının araçların kapasitelerini belirten çizelgesine göre 29/11/2009 günü tesise gelen araçlar ile en fazla 264 adet büyükbaş sevkiyatı yapılabileceği belirtilmiş ise de, tanık Vahit’in kolluk beyanının 27. sayfasında... işletmesine gelen hayvanlardan 70 tanesinin 2 kamyonla Susuz’a götürüldüğünü ifade ettiği, sanık ...’ın kolluk ifadesinin 23. sayfasında büyük kamyonlar ile 18-22 değil 30-35 adet hayvan taşınabilmektedir, fotoğrafını göstermiş olduğunuz kırmızı renkli Mercedes kamyonla yaklaşık 30-35 hayvan taşınabilir şeklinde beyanda bulunduğu; ... iline ilişkin anılan tutanakta 10 adet büyükbaş taşıma kapasitesi bulunduğu ifade edilen... plaka sayılı aracın 27/11/2009 günlü fiziki takip tutanağına göre bir seferde 40 adet büyükbaş taşıdığı, 18-22 adet büyükbaş taşıma kapasitesi bulunduğu ifade edilen... plaka sayılı Mercedes marka aracın 30/11/2009 günlü fiziki takip tutanağına göre içerisinde bulunan hayvanları indirmeden hayvan pazarının arka tarafına gittiği, gittiği istikametten yaklaşık 20 dakika sonra yaklaşık 35 adet büyükbaş hayvanın yaya olarak gittiğinin belirtildiği, ... iline ilişkin anılan tutanakta 18-22 adet büyükbaş taşıma kapasitesi bulunduğu ifade edilen... plaka sayılı aracın 27/11/2009 günlü fiziki takip tutanağına göre bir seferde 26 adet büyükbaş taşıdığı, 6-8 adet büyükbaş taşıma kapasitesi bulunduğu ifade edilen ...ve ... plaka sayılı araçların 29/11/2009 günlü fiziki takip tutanağına göre bir seferde yaklaşık 14 adet, 32 K 0244 plaka sayılı aracın ise 12 adet büyükbaş taşıdığı anlaşılmış olmakla, araçların taşıma kapasitelerine ilişkin tespitin tamamen doğru olduğunun kabul edilmesinin mümkün olmadığı, araçların taşıma kapasitelerinin fiziki takip tutanaklarına göre tanık ve sanık beyanlarında belirtilen miktarlarla daha uyumlu olduğu,
Tanık beyanları, hayvan teminine, bakımına ve etlerin satımına ilişkin belgeler, sanıklar...ve ... ile müdafilerin savunma dilekçeleri ile bilirkişi raporlarına itirazlarında sundukları belgeler değerlendirilip, kiloya ve kesim zamanına ilişkin tespitlerin de hukuki ihtilaf olacağı gözetildiğinde, iletişimin tespiti tutanaklarının yorumu gerektirmeyecek şekilde suça iştiraki de göstermediği nazara alınıp aşamalarda değişmeyen savunmaları ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, sanıkların atılı suçları işlediklerine dair kesin, inandırıcı ve yeterli delil bulunmadığı, savunmanın aksine iddianın şüpheli kaldığı, şüpheden sanık yararlanır ilkesi gereğince de tüm sanıkların
-14-
atılı suçlardan beraatlerine karar verilmesi gerektiği gözetilmeden yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde mahkumiyet hükümleri kurulması,
Kabule göre de;
Sübutu kabul edilen eylemin 5237 sayılı TCK’ nın 158/1-h maddesinde düzenlenen “Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında dolandırıcılık” suçunu oluşturacağı gözetilmeden TCK’nın 158/1-a-d maddesinde düzenlenen “vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması ve dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,” dolandırıcılık suçunu oluşturduğu kabul edilerek suç niteliğinde hataya düşülmesi,
Gövde sayım ve tartı tutanaklarında da imzasının bulunması karşısında sanık ...’ın eyleminin zincirleme biçimde resmi belgede sahtecilik suçunu oluşturacağının gözetilmemesi,
Dairemizce de benimsenen Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 30/10/2014 gün 2013/11-358 E, 2014/455 K. sayılı ilamında belirtildiği üzere 5237 sayılı TCK"nın belgede sahtecilik suçlarının düzenlendiği madde metinlerinde suçun mağdurunun kim olduğuna ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemesi, bu suçların hukuki konusunun kamunun güveni olması ve kamu güvenine karşı suçlar bölümünde düzenlenmiş bulunmaları hususları birlikte değerlendirildiğinde, belgede sahtecilik suçlarının mağdurunun toplumu oluşturan bireylerin tamamı, diğer bir ifadeyle kamu olduğunun, eylemin belirli bir kişinin zararına olarak işlenmesi halinde bu kişinin mağdur değil, suçtan zarar gören olacağının kabulü gerektiği nazara alındığında, sanıklar ...ve...’un LÖSEV Vakfına karşı da gerçekleştirdikleri kabul edilen eylemler nedeniyle zincirleme biçimde tek bir sahtecilik suçundan hüküm kurulması gerektiği gözetilmeden Mehmetçik Vakfına karşı gerçekleştirildiği kabul edilen bu eylem nedeniyle ayrıca ceza tayini,
Sanıklar ... ve ... müdafiince 01/04/2013 havale tarihli dilekçe ekindeki itirazi kayıtla yapılan ödemeye ilişkin makbuzlar sunulmuş olması karşısında hükümden önce zararın bütünü ile giderilip giderilmediği belirlenip, kısmi ödeme halinde ise etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanmasına vakfın rıza gösterip göstermediği sorulup neticesine göre sanıklar hakkında dolandırıcılık suçuna ilişkin olarak TCK"nın 168. maddesinin uygulanıp uygulanmayacağının tartışılması gerektiği gözetilmeden yazılı şekilde hükme varılması,
Sanıklar ... ve ... hakkında gerekçede TCK’nın 204/1-3, 43 maddeleri uyarınca hüküm kurulacağı kabul edildiği halde anılan maddenin ikinci fıkrası uyarınca ceza tayini suretiyle hükmün karıştırılması,
TCK"nın 53/1-a maddesindeki hak ve yetkilerin kötüye kullanılması suretiyle yüklenen suçu işlediği kabul edilen sanık ... hakkında aynı Kanunun 53/5. maddesi uyarınca hak yoksunluğuna hükmedilmesi gerektiğinin gözetilmemesi,
Suç işlemek amacıyla kurulan örgüte yardım suçundan verilen cezanın sanıkların kişiliğine, sosyal ve ekonomik durumuna, yargılama sürecinde duyduğu pişmanlığa ve suçun işlenmesindeki özelliklere göre seçenek yaptırımlara çevrilip çevrilmeyeceğine, yine
15-
kişilik özellikleri ve duruşmadaki tutum ve davranışları irdelenerek yeniden suç işleyip işlemeyeceği hususunda ulaşılacak kanaate göre, verilen cezanın ertelenmesinin veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının gerekip gerekmediğine karar verilmesi gerekirken, sanıkların olumsuz kişilik özelliklerinin nasıl saptandığı, pişmanlık duyduklarına dair belirti olmadığının nasıl belirlendiği açıklanmadan, hangi somut veri ve olgulara dayanıldığı da gösterilmeden yasadaki ifadelerin soyut olarak tekrarından ibaret, yetersiz ve kısmen de çelişen gerekçelerle anılan hükümlerin uygulanmasına yer olmadığına karar verilmesi,
Suç işlemek amacıyla kurulan örgüte yardım ettiği kabul edilen sanıklar...... ve ...hakkında, sadece örgüt mensupları hakkında uygulama imkanı bulunan TCK"nın 58/9. maddesi uyarınca mükerrirlere özgü infaz rejiminin uygulanmasına ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirine hükmedilmesi,
7-Sanık ...’ın ... İlinde Mehmetçik Vakfına karşı nitelikli dolandırıcılık, resmi belgede sahtecilik ve suç işlemek amacıyla kurulan örgüte üye olmak, sanık ...’ın nitelikli dolandırıcılık ve suç işlemek amacıyla kurulan örgüte üye olmak suçlarından mahkumiyetlerine dair hükümlere yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Yukarıda açıklandığı üzere kesim yapılan yerin resmi kapasitesi üzerinde kesim yapılmış olmasının mümkün olmadığını kabul etmenin isabetli olmadığı, bu yönde kabulde bulunulabilmesi için başkaca delillerin de bulunması gerektiği, kesimi yapılmayan hayvan sayısına ilişkin açık bir tespit bulunmadığı, 12. klasör dz. 53 ve 75 te bulunan başka sanıklar arasındaki görüşmelerde Zülfi’nin işi yapamayacağı yönünde ifadeler bulunduğu, dz. 59. sıradaki tapede sanık ...’nin eksik hayvanları tamamlamaya çalıştığını ifade ettiği, klasör 10 dz. 299 ve 307, klasör 12 dz. 94, 265 ve 297 de bulunan tape içeriklerinde 30-35 tane malın kesilmediği halde kesilmiş gibi gösterildiğine ilişkin görüşmelerin bulunduğu, klasör 10 dz. 244 te yer alan görüşme içeriğinden vakıf görevlilerince 35 hayvanın iki defa geçtiğinin tespit edildiği, dz. 239 ve 241 de yer alan görüşme içeriklerinden ise vakıf görevlilerince 36 hayvanın sehven iki defa tartıya girdiğinden o tarihteki kesimden 36 adet büyükbaş miktarı düşerek 29 Kasım 2009 tarihindeki kesime ilave edilmiş şeklinde tutanak tutulduğunun anlaşılması karşısında, görüşme içeriklerinde belirtilen miktarlardan fazla kesilmediği halde kesilmiş gibi hayvan tespit edilememiş olması nazara alınarak, görüşme içeriğinde geçtiği şekilde tutanak tutulup tutulmadığının Mehmetçik Vakfından sorularak hasıl olacak sonuca göre sanıkların hukuki durumlarının takdir ve tayini gerekirken eksik inceleme ve yetersiz gerekçelerle yazılı biçimde hükümler kurulması,
Kabule göre de;
Sübutu kabul edilen eylemin 5237 sayılı TCK’ nın 158/1-h maddesinde düzenlenen “Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında dolandırıcılık” suçuna iştirak fiilini oluşturacağı gözetilmeden TCK’nın 158/1-a-d maddesinde düzenlenen “vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması ve
16-
dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,” dolandırıcılık suçunu oluşturduğu kabul edilerek suç niteliğinde hataya düşülmesi,
Gövde sayım ve tartı tutanaklarında da imzasının bulunması karşısında sanık ...’nin eyleminin zincirleme biçimde resmi belgede sahtecilik suçunu oluşturacağının gözetilmemesi,
Gerekçede eylemin TCK’nın 204/1-3 maddesine uyduğu ifade edilmesine karşın anılan maddenin ikinci fıkrası ile ceza tayin edilip hüküm karıştırılarak, 5237 sayılı TCK"nın 3/1 maddesindeki orantılılık ilkesine aykırı olarak takdirde de hataya düşülerek, resmi belgede sahtecilik suçundan temel cezanın azami hadde yakın belirlenmesi suretiyle sanık ... hakkında fazla cezaya hükmedilmesi,
Suç işlemek amacıyla kurulan örgüte üye olmak suçundan verilen cezanın sanıkların kişiliğine, sosyal ve ekonomik durumuna, yargılama sürecinde duyduğu pişmanlığa ve suçun işlenmesindeki özelliklere göre seçenek yaptırımlara çevrilip çevrilmeyeceğine, yine kişilik özellikleri ve duruşmadaki tutum ve davranışları irdelenerek yeniden suç işleyip işlemeyeceği hususunda ulaşılacak kanaate göre, verilen cezanın ertelenmesinin veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının gerekip gerekmediğine karar verilmesi gerekirken, sanıkların olumsuz kişilik özelliklerinin nasıl saptandığı, pişmanlık duyduklarına dair belirti olmadığının nasıl belirlendiği açıklanmadan, hangi somut veri ve olgulara dayanıldığı da gösterilmeden yasadaki ifadelerin soyut olarak tekrarından ibaret, yetersiz ve kısmen de çelişen gerekçelerle anılan hükümlerin uygulanmasına yer olmadığına karar verilmesi,
8-Sanıklar ..."ın LÖSEV Vakfına karşı ... İlinde Beşkardeşler ve ... tesislerinde zincirleme biçimde nitelikli dolandırıcılık ve resmi belgede sahtecilik, sanık ..."ın zincirleme biçimde resmi belgede sahtecilik, sanık ..."ün zincirleme biçimde resmi belgede sahteciliğe yardım suçundan mahkumiyetlerine, sanık ...’ün Beşkardeşler tesislerinde, sanık ...’ın ... tesislerinde nitelikli dolandırıcılık suçundan beraatlerine dair hükümlere yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Sanık ...’ın oluşa uygun olarak sübutu kabul edilen eyleminin 5237 sayılı TCK’ nın 158/1-h maddesinde düzenlenen “Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında dolandırıcılık” suçuna iştirak fiilini oluşturacağı gözetilmeden TCK’nın 158/1-a-d maddesinde düzenlenen “vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması ve dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,” dolandırıcılık suçunu oluşturduğu kabul edilerek suç niteliğinde hataya düşülmesi,
Mahkemece sanıklar Gürsel ve Selçuk’un suç örgütü mensuplarının ortak kararı ile görevlendirildiği, herhangi bir noter veya görevlisi değil de 2008 yıllarında da benzer noter tutanakları düzenleyen sanık ...’ın tercih edilmesinin örgüt mensuplarının menfaatlerine göre iş yapacağından dolayı kararlaştırıldığı kabul edilmiş ise de; 2008 yılındaki isnada ilişkin olarak ... C.Başsavcılığının 01/12/2010 gün 2010/64716
.../...
-17-
soruşturma sayılı evrakı ile yargılamaya konu davanın açılmış olması nedeniyle kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş olup, 2008 yılındaki eylemlere ilişkin açılmış bir kamu davasının bulunmadığı, sanık ...’in aşamalarda Susuz da bulunan tesise Erdal Yabancıoğlu’nu, Akhanlar tesisine Cihat Selçuk’u kesime nezaret etmesi için bıraktığını kendisinin çoğunlukla ... da olmakla beraber adı geçen kesim yerlerine giderek kontrol ettiğini beyan ettiği, 10. klasör dz. 328 de yer alan tapede Süleyman ile yapılan görüşmede Cihat Selçuk tarafından “aramızda kalsın bu Mahmut abiylen Gürseli istemiyor ya ben niye istemediğini anlamadım da”, “benden haberin yokmuş gibi konuş hadi” şeklinde, klasör 12 dz. 261 de yer alan Cihat Selçuk ve Mahmut arasında geçen görüşmede Selçuk tarafından “Abi bak ben her tarafada ben Mustafa’yada söyledim benim ismim onun ismini yazdırın dedim zaten o bir yerde olacak”, “Tamam tamam yaz onada problem yok ama şey herhangi bir şekilde hani Mustafayla falan yapma ben geçen senede bunu ben yönlendirdim ha oeve gidip gelirken arkadaş oldular problem yok, herhangi bir şey olmaz merak etme” şeklinde görüşmenin olduğu, dz. 259 da yer alan görüşme içeriğine göre sanık ... tarafından sanık ...’ya sanık ...’in telefon numarasının verildiği, dz. 258 de yer alan tapeye göre telefon numarasını alması üzerine sanık ... ve Gürsel’in konuştukları Gürsel’in geçen yıl kesim yapılan yerin adını hatırlamadığı, dz. 256 da yer alan Cihat Selçuk ve Mustafa arasında geçen görüşmede Cihat Selçuk tarafından “Biz zaten o her bi yerde bi anda bulunması mümkün değil o orda bulunacak 3 tane yerde halledecez tamam mı”, “O bir tarafta bulunduysa öbür tarafı şişireceğiz, o bir tarafta yani bir şekilde bir şeyler yapcaz biz senlen zaten telefonlaşırız devamlı görüşürüz tamam mı” şeklindeki görüşme içeriklerinden kolluk ifadesinde ... isimli şahsı May Et isimli firmanın sahibi olmasından dolayı ve önceki yıllarda 7 veya 8 yıldır vekaleten kesilen kurban organizasyonlarından dolayı tanıdığını beyan eden sanık ...’un mahkemenin kabulünün aksine aktif şekilde rol aldığı, Noterlik işlemlerinin yapılmasından sonra yapılan 10. klasör dz. 201 de yer alan Mahmut ile sanık ... arasında geçen görüşmede Gürsel tarafından “He sen şey gönderecektin para gönderecektin hani” şeklinde, dz. 198 de yer alan tapede Gürsel tarafından “Yok yok ben Selçuk"a şey Gürsel"e 13 milyar lira para verdim falan ondan haberi olmasın sadece ben 1 milyar verdim gitti ıı Mustafa milyar vermiş gitti de” şeklinde, klasör 12 dz.119 da yer alan tapede Gürsel tarafından “getireceğin 21500 lira getirecen” şeklinde, dz. 193-194 yer alan görüşmelerde de buluşmaya ilişkin görüşmelerin olduğu, noterlik işlemlerinden önce yapılan klasör 12 dz. 150 yer alan “Mustafa:Bi ... tamam oda …. oynatıyor abi Mahmut:Kim Mustafa:Bu noter Mahmut:Mustafa idare ettir yani Mustafa:Abi idare ettiriyem …. oğlu …. diyo bize ne vereceksen,bi diyo nasıl olur, yok bu kadar Mahmut:Ver ya ver şimdi ver peşine peşin ver, ne kadar istiyo söyle ne kadar istiyo Mustafa:Bişey söylemiyo işte …. bişey söylemiyo Mahmut:Vallahi o kadar şeysiz yaptık, ver bir milyar ver iki milyar ver Mustafa:Tamam” ” şeklinde, dz. 55 te yer alan Mustafa ve Ahmet arasında geçen görüşmede ... tarafından “ noter biraz şey yapıyor, onu hallettik burda”, “ yani noter dedi tamam, bir para söz verdim ona”, “ Mahmutta telefonda ona dedi tamam. İşte şimdi kağıtları dolduruyoruz”, “demişiz şimdiye kadar 4500 tane yazacaz şimdi” şeklinde
.../...
-18-
görüşmelerin olduğu, dz. 55 ve 150 de yer alan görüşmelerin yapıldığı 28/11/2009 tarihinde baz istasyonu bilgilerinin incelenmesine dair 16/12/2009 günlü tutanağa göre sanık ...’ın saat 11:34 te ...’a geldiği ve 29/11/2009 günü saat 00:45 te ayrıldığı, görüşme içeriğinde şimdi kağıtları dolduruyoruz 4500 tane yazacağız şeklinde ibareler olmasına karşın ... tesislerinde yapılan kesimin bu sayının çok altında olduğu, Susuz Beşkardeşler tesislerinde ise 3566 adet hayvan kesimine ilişkin tutanak düzenlendiği, Mahmutta telefonda ona dedi tamam şeklinde görüşme içeriği olmasına karşın baz kayıtlarının belirlenmesine ilişkin tutanakta Gürsel’in Mahmut’la görüşmesinin olmadığı, sanık ...’in bulunduğu yerde kesilen hayvan sayısı ile görüşme içeriklerinde geçen sayının uyumlu olmadığı anlaşılmış olup, tutanakların düzenlenmesinden sonra, savunmasında üç kişinin yevmiye ve masrafları ile noterlik ücretine ilişkin olduğunu beyan ettiği para istemeye ilişkin görüşmeleri mevcut ise de fikir ve eylem birliği içerisinde hareket ettiğine ilişkin delillerin kuşkulu kaldığı gözetilerek, öncelikle sanık ...’ın suç tarihinde kullandığı 05325610132 numaralı telefonun 28/11/2009 tarihinde baz kayıtlarını gösterir şekilde HTS raporlarının getirtilmesi ve sanığın nerede olduğunun belirlenmesi, anılan tarihte Mahmut’a ait telefonun HTS raporları getirilip sanık ... ile Mahmut arasında görüşme olup olmadığının tespitinden sonra, görüşme içeriklerinde geçen noter görevlisinin kim olduğunun belirlenmesi, dolandırıcılık suçuna iştirakin yukarıda belirtilen görüşme içeriklerine göre değerlendirilmesi, görevlinin sanık ... olduğunun anlaşılması halinde eylemin zincirleme biçimde kamu görevlisinin resmi belgede sahteciliği ve bu suça iştirak, aksi halde görevi kötüye kullanma ve bu suça iştirak fillerini oluşturacağı gözetilmeden eksik soruşturma ile yazılı şekilde hükümler kurulması,
Kabule göre de;
Dairemizce de benimsenen Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 30/10/2014 gün 2013/11-358 E, 2014/455 K. sayılı ilamında belirtildiği üzere 5237 sayılı TCK"nın belgede sahtecilik suçlarının düzenlendiği madde metinlerinde suçun mağdurunun kim olduğuna ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemesi, bu suçların hukuki konusunun kamunun güveni olması ve kamu güvenine karşı suçlar bölümünde düzenlenmiş bulunmaları hususları birlikte değerlendirildiğinde, belgede sahtecilik suçlarının mağdurunun toplumu oluşturan bireylerin tamamı, diğer bir ifadeyle kamu olduğunun, eylemin belirli bir kişinin zararına olarak işlenmesi halinde bu kişinin mağdur değil, suçtan zarar gören olacağının kabulü gerektiği nazara alındığında, zincirleme suç hükümlerinin iki ayrı yere ilişkin tutanak düzenlenmesi nedeniyle değil kesim tutanaklarının sahte olması nedeniyle uygulanacağının kabul edilmesi gerektiğinin gözetilmemesi,
LÖSEV Vakfı tarafından C.Başsavcılığına hitaben yazılan 22/12/2009 tarihli yazıda sözleşme gereği May Et firmasına ön ödeme olarak 500.000 lira ödeme yapıldığı, bakiye miktarın ise yürütülen soruşturma nedeniyle yapılmadığı, bu arada ilgili firmanın bakiye alacağını üçüncü kişiye temlik ettiği, vakıfça açılan davada vakıf lehine tedbir kararına hükmedildiğinin belirtilmesi karşısında, kesilen hayvan sayısının tam olarak belirlenememesi de nazara alınarak ön ödemenin hukuki mahiyette olduğu, sübuta konu
.../...
-19-
dolandırıcılık eylemi nedeniyle menfaatin temin edilemediği ve bu halde dolandırıcılık suçunun teşebbüs aşamasında kaldığı gözetilmeden yazılı şekilde tamamlanmış suç hükümleri uyarınca ve zincirleme suç hükümlerinin uygulama koşullarının bulunmadığı da gözetilmeden TCK"nın 43. maddesinin tatbiki suretiyle sanık ... hakkında fazla ceza tayini,
Sanıklar ... ve ... hakkında gerekçede TCK’nın 204/1-3, 43 maddeleri uyarınca hüküm kurulacağı kabul edildiği halde anılan maddenin ikinci fıkrası uyarınca ceza tayini suretiyle hükmün karıştırılması,
TCK"nın 53/1-a maddesindeki hak ve yetkilerin kötüye kullanılması suretiyle yüklenen suçu işlediği kabul edilen sanık ... hakkında aynı Kanunun 53/5. maddesi uyarınca hak yoksunluğuna hükmedilmesi gerektiğinin gözetilmemesi,
Suç işlemek amacıyla kurulan örgüte yardım ettiği kabul edilen sanıklar Gürsel ve Cihat Selçuk hakkında, sadece örgüt mensupları hakkında uygulama imkanı bulunan TCK"nın 58/9. maddesi uyarınca mükerrirlere özgü infaz rejiminin uygulanmasına ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirine karar verilmesi,
9-Sanıklar ..., ..., ... ve ...’in ... İlinde Beşkardeşler tesislerinde LÖSEV Vakfına karşı nitelikli dolandırıcılık suçundan mahkumiyetlerine dair hükümlere yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin soruşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya içeriğine göre yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine,
Ancak;
Sanıkların oluşa uygun olarak sübutu kabul edilen eyleminin 5237 sayılı TCK’ nın 158/1-h maddesinde düzenlenen “Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında dolandırıcılık” suçuna iştirak fiilini oluşturacağı gözetilmeden TCK’nın 158/1-a-d maddesinde düzenlenen “vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması ve dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,” dolandırıcılık suçunu oluşturduğu kabul edilerek suç niteliğinde hataya düşülmesi,
Kabule göre de;
LÖSEV Vakfı tarafından C.Başsavcılığına hitaben yazılan 22/12/2009 tarihli yazıda sözleşme gereği May Et firmasına ön ödeme olarak 500.000 lira ödeme yapıldığı, bakiye miktarın ise yürütülen soruşturma nedeniyle yapılmadığı, bu arada ilgili firmanın bakiye alacağını üçüncü kişiye temlik ettiği, vakıfça açılan davada vakıf lehine tedbir kararına hükmedildiğinin belirtilmesi karşısında, kesilen hayvan sayısının tam olarak belirlenememesi de nazara alınarak ön ödemenin hukuki mahiyette olduğu, sübuta konu dolandırıcılık eylemi nedeniyle menfaatin temin edilemediği ve bu halde dolandırıcılık suçunun teşebbüs aşamasında kaldığı gözetilmeden yazılı şekilde tamamlanmış suç hükümleri uyarınca hükümler kurulması,
.../...
-20-
Eylemin vakfa karşı olduğu gözetilmeden sanık ... hakkında bağışta bulunan vatandaşların zararının karşılanmadığından bahisle hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına yer olmadığına karar verilmesi,
Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 19.06.2007 tarih ve 2007/10-108 E.,2007/152 K. sayılı ilamında da belirtildiği gibi yasa koyucunun ayrıca adli para cezası öngördüğü suçlarda, hapis cezasının alt sınırdan tayini halinde mutlak surette adli para cezasının da alt sınırdan tayini gerektiği yönünde bir zorunluluk bulunmamakta ise de, yeterli ve yasal gerekçe gösterilmeksizin yasal metnin tekrarından ibaret gerekçelerle sanık ... hakkında adli para cezasının alt sınırın üzerinde 500 gün olarak tayin edilmesi,
Temel cezanın belirlenmesi sırasında hapis cezası alt sınırdan tayin olunduğu halde TCK"nın 51/3. maddesine aykırı olarak, yasal ve yeterli gerekçe gösterilmeden sanık ... hakkında denetim süresinin alt sınırdan uzaklaşılarak 2 yıl olarak belirlenmesi suretiyle orantılılık ilkesine aykırı davranılması,
Kısa süreli olmayan hapis cezası ertelenen sanık ... hakkında 5237 sayılı Yasanın 53/1. maddesi uyarınca uygulama yapılırken aynı maddenin 3. fıkrası uyarınca 53/1-c madde ve bendinde sayılan kendi altsoyu üzerindeki velayet, vesayet veya kayyımlığa ait haklardan yoksun bırakılmasına karar verilemeyeceğinin nazara alınmaması,
Koşulları bulunmadığı halde sanık ... hakkında TCK"nın 58/9. maddesi uyarınca mükerrirlere özgü infaz rejiminin uygulanmasına ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirine karar verilmesi,
10-Sanıklar ..., ... ve ...’nün ... İlinde ... tesislerinde LÖSEV Vakfına karşı nitelikli dolandırıcılık, sanık ...’in nitelikli dolandırıcılık ve suç işlemek amacıyla kurulan örgüte yardım etmek suçundan mahkumiyetlerine dair hükümlere yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin soruşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya içeriğine göre sanıklar ..., ... ve ... yönünden yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine,
Ancak;
Sanık ...’nin iletişimin tespiti içeriklerine ilişkin savunmaları karşısında, anılan tutanakların suça iştiraki şüpheye yer vermeyecek şekilde yeterli delil olarak kabul edilmesinin olanaklı olmadığı, tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, sanık ...’in atılı suçları işlediğine dair kesin, inandırıcı ve yeterli delil bulunmadığı, savunmalarının aksine iddianın şüpheli kaldığı, şüpheden sanık yararlanır ilkesi gereğince de beraatine karar verilmesi gerektiği gözetilmeden yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde mahkumiyet hükümleri kurulması,
Sanıklar ..., ... ve ...’nün oluşa uygun olarak sübutu kabul edilen eyleminin 5237 sayılı TCK’ nın 158/1-h maddesinde düzenlenen “Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında dolandırıcılık” suçuna iştirak fiilini oluşturacağı gözetilmeden TCK’nın 158/1-a-d maddesinde düzenlenen “vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması ve
.../...
-21-
dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,” dolandırıcılık suçunu oluşturduğu kabul edilerek suç niteliğinde hataya düşülmesi,
Kabule göre de;
LÖSEV Vakfı tarafından C.Başsavcılığına hitaben yazılan 22/12/2009 tarihli yazıda sözleşme gereği May Et firmasına ön ödeme olarak 500.000 lira ödeme yapıldığı, bakiye miktarın ise yürütülen soruşturma nedeniyle yapılmadığı, bu arada ilgili firmanın bakiye alacağını üçüncü kişiye temlik ettiği, vakıfça açılan davada vakıf lehine tedbir kararına hükmedildiğinin belirtilmesi karşısında, kesilen hayvan sayısının tam olarak belirlenememesi de nazara alınarak ön ödemenin hukuki mahiyette olduğu, sübuta konu dolandırıcılık eylemi nedeniyle menfaatin temin edilemediği ve bu halde dolandırıcılık suçunun teşebbüs aşamasında kaldığı gözetilmeden yazılı şekilde tamamlanmış suç hükümleri uyarınca hükümler kurulması,
Sanıklar Cengiz, Murat ve Ali’nin diğer sanık ... ile konumlarının aynı olmadığı gözetilmeksizin 5237 sayılı TCK"nın 3/1. maddesindeki orantılılık ilkesine aykırı olarak nitelikli dolandırıcılık suçundan temel cezanın üst sınıra yakın belirlenmesi suretiyle sanıklar hakkında fazla ceza tayini,
Suç işlemek amacıyla kurulan örgüte yardım ettiği kabul edilen sanık ... hakkında, sadece örgüt mensupları hakkında uygulama imkanı bulunan TCK"nın 58/9. maddesi uyarınca mükerrirlere özgü infaz rejiminin uygulanmasına ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirine karar verilmesi,
11-Sanık ...’ün ... İlinde Güngürür Tesislerinde LÖSEV Vakfına karşı işlenen nitelikli dolandırıcılık suçundan mahkumiyetine dair hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin soruşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya içeriğine göre yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine,
Ancak;
Sanığın oluşa uygun olarak sübutu kabul edilen eyleminin 5237 sayılı TCK’ nın 158/1-h maddesinde düzenlenen “Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında dolandırıcılık” suçuna iştirak fiilini oluşturacağı gözetilmeden TCK’nın 158/1-a-d maddesinde düzenlenen “vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması ve dini inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,” dolandırıcılık suçunu oluşturduğu kabul edilerek suç niteliğinde hataya düşülmesi,
Kabule göre de;
LÖSEV Vakfı tarafından C.Başsavcılığına hitaben yazılan 22/12/2009 tarihli yazıda sözleşme gereği May Et firmasına ön ödeme olarak 500.000 lira ödeme yapıldığı, bakiye miktarın ise yürütülen soruşturma nedeniyle yapılmadığı, bu arada ilgili firmanın bakiye alacağını üçüncü kişiye temlik ettiği, vakıfça açılan davada vakıf lehine tedbir kararına hükmedildiğinin belirtilmesi karşısında, kesilen hayvan sayısının tam olarak belirlenememesi de nazara alınarak ön ödemenin hukuki mahiyette olduğu, sübuta konu
.../...
-22-
dolandırıcılık eylemi nedeniyle menfaatin temin edilemediği ve bu halde dolandırıcılık suçunun teşebbüs aşamasında kaldığı gözetilmeden yazılı şekilde tamamlanmış suç hükümleri uyarınca hüküm kurulması,
Suç işlemek amacıyla kurulan örgüte yardım ettiği kabul edilen sanık hakkında, sadece örgüt mensupları hakkında uygulama imkanı bulunan TCK"nın 58/9. maddesi uyarınca mükerrirlere özgü infaz rejiminin uygulanmasına ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirine karar verilmesi,
12-Sanıklar ..., ..., ..., ... ve ..."ın rüşvet, sanık ..."ün rüşvet almaya yardımdan mahkumiyetlerine dair hükümlere yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Dava konusu edilmemiş yere ilişkin olarak klasör 10 dz. 221 de “3 milyar tuttu 500 de notere verdik 3 buçuk milyar” şeklinde görüşme içeriğinden ve dosyaya yansıyan bir kısım ifadelerden kesim işlerine nezaret eden kişilere aldıkları resmi ödemelerin dışında yapılan işin niteliğinden ve mesaisinden kaynaklı bir kısım ödemeler yapıldığının anlaşıldığı, sanık ...’un savunmalarında sanık ...’a yevmiye olarak 2000 lira verdiğini beyan ettiği, sanık ...’ün kamu görevlisi sıfatı bulunmadığı ve verilen bu paraya ilişkin Gürsel’e aracılık ettiğine ilişkin bir delil bulunmadığı, sanık ...’ın para verdiğini söylememesi halinde dosya kapsamına göre mahkumiyet kararı verilemeyecek olması gözetildiğinde Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 11/10/2011 gün ve 175-210 sayılı Kararında ifade edildiği üzere, beyanın bir kısmına itibar edilip bir kısmına itibar edilmemesinin, “ikrarın bölünmezliği” ilkesi ile “kuşkudan sanık yararlanır” ilkesine aykırı olduğu, sanıklar Süleyman ve Faik’in eyleme katıldıklarına ilişkin delil de bulunmadığı nazara alınmadan, suça konu işten önce rüşvet anlaşmasının taraflar arasında ne şekilde yapıldığı açıklanıp tartışılmadan, tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, sanıkların atılı suçları işlediklerine dair kesin, inandırıcı ve yeterli delil bulunmadığı, savunmalarının aksine iddianın şüpheli kaldığı, şüpheden sanık yararlanır ilkesi gereğince de beraatlerine karar verilmesi gerektiği gözetilmeden yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde sanıklar ..., ... ve ... hakkında mahkumiyet hükümleri kurulması,
Rüşvet suçunun menfaatin kamu görevlisi tarafından temin edildiği anda tamamlandığı, ancak izlenen suç siyasetinin gereği olarak belli bir işin yapılması veya yapılmaması amacına yönelik menfaat sağlanmasını öngören bir anlaşmanın yapılması durumunda dahi rüşvet suçu tamamlanmış gibi cezaya hükmedileceği, kamu görevlisinin görevinin ifası ile ilgili bir işi yapması veya yapmamasına bağlı olarak kendisine veya göstereceği bir başka kişiye menfaat sağlanması hususunda, kamu görevlisiyle iş sahibinin serbest iradeleri ile rızaları uyuşarak rüşvet anlaşması yapılmasının suçun oluşumu için yeterli olduğu, menfaatin sağlanıp sağlanmamasının veya rüşvete konu işin yerine getirilip getirilmemesinin suçun oluşumuna etki etmediği, yine 5237 sayılı TCK"nın 6352 sayılı Yasa değişikliği öncesinde rüşveti tanımlayan 252/3. maddesinde "rüşvet, bir kamu görevlisinin, görevinin gereklerine aykırı olarak bir işi yapması veya yapmaması için kişiyle vardığı anlaşma çerçevesinde bir yarar sağlamasıdır" denilerek sadece nitelikli
.../...
-23-
rüşvete yer verildiği, kamu görevlisinin yapması gereken işi yapması ya da yapmaması gereken işi yapmaması için yarar sağlanmasının veya kişilerin bu şekildeki iş için kamu görevlisine çıkar temin etmelerinin rüşvet tanımından çıkarıldığı, bu durumda eylemin 5237 sayılı TCK"nın 257/3. maddesinde düzenlenen "görevinin gereklerine uygun davranmak için çıkar sağlama suçunu oluşturacağı, rüşvet suçunun konusu; işin yapılması veya yapılmaması olup söz konusu işin yapılmasından sonra menfaat temin edilmesi konusunda anlaşma sağlanması halinde rüşvet alma ve verme suçlarının unsurlarının oluşmayacağı,
Sanık ...’in aşamalarda Susuz da bulunan tesise Erdal Yabancıoğlu’nu, Akhanlar tesisine Cihat Selçuk’u kesime nezaret etmesi için bıraktığını kendisinin çoğunlukla ... da olmakla beraber adı geçen kesim yerlerine giderek kontrol ettiğini beyan ettiği, 10. klasör dz. 328 de yer alan tapede Süleyman ile yapılan görüşmede Cihat Selçuk tarafından “aramızda kalsın bu Mahmut abiylen Gürseli istemiyor ya ben niye istemediğini anlamadım da”, “benden haberin yokmuş gibi konuş hadi” şeklinde , klasör 12 dz. 261 de yer alan Cihat Selçuk ve Mahmut arasında geçen görüşmede Selçuk tarafından “Abi bak ben her tarafada ben Mustafa’yada söyledim benim ismim onun ismini yazdırın dedim zaten o bir yerde olacak”, “Tamam tamam yaz onada problem yok ama şey herhangi bir şekilde hani Mustafayla falan yapma ben geçen senede bunu ben yönlendirdim ha oeve gidip gelirken arkadaş oldular problem yok, herhangi bir şey olmaz merak etme” şeklinde görüşmenin olduğu, dz. 259 da yer alan görüşme içeriğine göre sanık ... tarafından sanık ...’ya sanık ...’in telefon numarasının verildiği, dz. 258 de yer alan tapeye göre telefon numarasını alması üzerine sanık ... ve Gürsel’in konuştukları Gürsel’in geçen yıl kesim yapılan yerin adını hatırlamadığı, dz. 256 da yer alan Cihat Selçuk ve Mustafa arasında geçen görüşmede Cihat Selçuk tarafından “Biz zaten o her bi yerde bi anda bulunması mümkün değil o orda bulunacak 3 tane yerde halledecez tamam mı”, “O bir tarafta bulunduysa öbür tarafı şişireceğiz, o bir tarafta yani bir şekilde bir şeyler yapcaz biz senlen zaten telefonlaşırız devamlı görüşürüz tamam mı” şeklinde görüşmelerin olduğu, sanık ...’un kolluk ifadesinde ... isimli şahsı May Et isimli firmanın sahibi olmasından dolayı ve önceki yıllarda 7 veya 8 yıldır vekaleten kesilen kurban organizasyonlarından dolayı tanıdığını beyan ettiği,
Noterlik işlemlerinin yapılmasından sonra yapılan 10. klasör dz. 201 de yer alan Mahmut ile sanık ... arasında geçen görüşmede Gürsel tarafından “He sen şey gönderecektin para gönderecektin hani” şeklinde, dz. 198 de yer alan tapede Gürsel tarafından “Yok yok ben Selçuk"a şey Gürsel"e 13 milyar lira para verdim falan ondan haberi olmasın sadece ben 1 milyar verdim gitti ıı Mustafa milyar vermiş gitti de” şeklinde, klasör 12 dz. 119 da yer alan tapede Gürsel tarafından “getireceğin 21500 lira getirecen” şeklinde, dz. 193-194 yer alan görüşmelerde de buluşmaya ilişkin görüşmelerin olduğu, noterlik işlemlerinden önce yapılan klasör 12 dz. 150 yer alan “Mustafa:Bi ... tamam oda …. oynatıyor abi Mahmut:Kim Mustafa:Bu noter Mahmut:Mustafa idare ettir yani Mustafa:Abi idare ettiriyem i.. oğlu diyo bize ne vereceksen,bi diyo nasıl olur, yok bu kadar Mahmut: Ver ya ver şimdi ver peşine peşin ver, ne kadar istiyo söyle ne kadar istiyo
-24-
... işte …. bişey söylemiyo... o kadar şeysiz yaptık, ver bir milyar ver iki milyar ver ... ” şeklinde, dz. 55 te yer alan ... arasında geçen görüşmede ... tarafından “ noter biraz şey yapıyor, onu hallettik burda”, “ yani noter dedi tamam, bir para söz verdim ona”, “ ... telefonda ona dedi tamam. İşte şimdi kağıtları dolduruyoruz”, “demişiz şimdiye kadar 4500 tane yazacaz şimdi” şeklinde görüşmelerin olduğu, dz. 55 ve 150 de yer alan görüşmelerin yapıldığı 28/11/2009 tarihinde baz istasyonu bilgilerinin incelenmesine dair 16/12/2009 günlü tutanağa göre sanık ...’ın saat 11:34 te ...’a geldiği ve 29/11/2009 günü saat 00:45 te ayrıldığı, görüşme içeriğinde şimdi kağıtları dolduruyoruz 4500 tane yazacağız şeklinde ibareler olmasına karşın ... tesislerinde yapılan kesimin bu sayının çok altında olduğu,...... tesislerinde ise 3566 adet hayvan kesimine ilişkin tutanak düzenlendiği, “...elefonda ona dedi tamam” şeklinde görüşme içeriği olmasına karşın baz kayıtlarının belirlenmesine ilişkin tutanakta...’in ...’la görüşmesinin olmadığı, sanık ...’in bulunduğu yerde kesilen hayvan sayısı ile görüşme içeriklerinde geçen sayının uyumlu olmadığı anlaşılmış olup savunmasında üç kişinin yevmiye ve masrafları ile noterlik ücretine ilişkin olduğunu beyan ettiği para istemeye ilişkin tutanakların düzenlenmesinden sonra görüşmeleri mevcut ise de fikir ve eylem birliği içerisinde hareket ettiğine ve suça konu işten önce rüşvet anlaşmasının taraflar arasında yapıldığına ilişkin delillerin kuşkulu kaldığı gözetilerek, tutanakların düzenlenmesinden önceye ilişkin anlaşmanın varlığını gösteren görüşmelere ilişkin olarak, öncelikle, sanık ...’ın suç tarihinde kullandığı 05325610132 numaralı telefonun 28/11/2009 tarihinde baz kayıtlarını gösterir şekilde HTS raporlarının getirtilmesi ve sanığın nerede olduğunun belirlenmesi, anılan tarihte Mahmut’a ait telefonun HTS raporları getirilip sanık ... ile Mahmut arasında görüşme olup olmadığının tespitinden sonra, görüşme içeriklerinde geçen noter görevlisinin kim olduğunun belirlenmesi, hasıl olacak sonuca göre suç niteliğinin tayin ve takdiri gerektiği gözetilmeden eksik soruşturma ile yazılı şekilde hükümler kurulması,
Kabule göre de;
TCK"nın 53/1-a maddesindeki hak ve yetkilerin kötüye kullanılması suretiyle yüklenen suçu işlediği kabul edilen sanık ... hakkında aynı Kanunun 53/5. maddesi uyarınca hak yoksunluğuna hükmedilmesi gerektiğinin gözetilmemesi,
Koşulları bulunmadığı halde...dışındaki sanıklar hakkında TCK"nın 58/9. maddesi uyarınca mükerrirlere özgü infaz rejiminin uygulanmasına ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirine karar verilmesi,
13-Sanık ...’ın zincirleme biçimde görevi kötüye kullanma suçundan mahkumiyetine dair hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Sanığın aksi kanıtlanamayan savunması ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, atılı suçu işlediğine dair kesin, inandırıcı ve yeterli delil bulunmadığı, savunmanın aksine iddianın şüpheli kaldığı, şüpheden sanık yararlanır ilkesi gereğince de beraatine karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, sübutu kabul edilen eylemlerinin ne suretle atılı suçu oluşturduğu, suçun işlendiğine dair varılan sonuç ile buna ilişkin delillerin
-25-
dosya kapsamına uygun, mantıksal ve hukuksal bağ kurulmak suretiyle neler olduğu karar yerinde denetime imkan verecek biçimde gerekçeleriyle gösterilmeden dosya kapsamına uygun olmayan gerekçelerle, yazılı şekilde hükme varılması,
Kabule göre de;
5237 sayılı TCK"nın 61. maddesi uyarınca temel ceza belirlenirken söz konusu maddenin 1. fıkrasında yedi bent halinde sayılan hususlarla aynı Kanunun 3. maddesinin 1. fıkrasındaki "suç işleyen kişi hakkında işlenen fiilin ağırlığıyla orantılı ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunur" şeklindeki yasal düzenlemeler ile dosyaya yansıyan bilgi ve kanıtlar birlikte ve isabetle değerlendirilip, denetime olanak verecek şekilde ve somut gerekçeler de gösterilmek suretiyle ilgili kanun maddesindeki cezanın alt ve üst sınırları arasında takdir hakkının kullanılması zorunluluğuna uyulmayarak, olayın oluş biçimine ve dosya içeriğine uygun olmayan yasadaki ifadelerin soyut tekrarından ibaret gerekçelerle, hak ve orantılılık kuralları gözetilmeden, alt sınırdan uzaklaşılmak suretiyle, CMK"nın 226/1. maddesine aykırı biçimde son soruşturmanın açılması kararında yer almadığı ve ek savunma hakkı tanınmadığı halde sanık hakkında TCK"nın 43/1. maddesinin uygulanması suretiyle savunma hakkı da kısıtlanarak ceza tayin edilmesi,
Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 28/04/1987 tarihli ve 13/274 sayılı kararı ve buna uyum gösteren Yargıtay Ceza Daireleri kararlarına göre geçmişte sabıkası ve duruşma tutanaklarına yansımış olumsuz bir hali bulunmayan yargılama sürecindeki davranışları nedeniyle hakkında TCK"nın 62. maddesi gereğince takdiri indirim uygulanan sanık hakkında takdir olunan hürriyeti bağlayıcı cezanın ertelenmesine ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına yer olmadığına dair kanaatin somut nedenlere dayanması ayrıca gerekçenin sanığın kişiliği ile ilgili bilgi ve belgelerin isabetle takdir edildiğini gösterir nitelikte ve yasal olmasının gerektiği gözetilmeden, “suçu işleme hususundaki eğilimi, aynı suçun önceki yılda işlenmiş olması suçu işlemekten çekinmesi olumlu kanaat hasıl olmaması” şeklindeki dosya kapsamı ile uyumlu olmayan kısmen zincirleme suçun gerekçesi olan gerekçeyle yazılı şekilde hüküm tesisi,
TCK"nın 53/1-a maddesindeki hak ve yetkilerin kötüye kullanılması suretiyle yüklenen suçu işlediği kabul edilen sanık hakkında aynı Kanunun 53/5. maddesi uyarınca hak yoksunluğuna hükmedilmesi gerektiğinin gözetilmemesi,
14-Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...’in suç işlemek amacıyla kurulan örgüte üye olmak suçundan, sanıklar ..., ..., ..., ... ve ..."ın suç işlemek amacıyla kurulan örgüte yardım etmek suçundan mahkumiyetlerine dair hükümlere yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin soruşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya içeriğine göre sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... yönünden yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine,
-26-
Ancak;
Sanıklar ..ve ...un yukarıda bozma sebeplerinde belirtildiği gibi öncelikle amaç suçların sübutunun olup olmadığı belirlenip, bu suçların varlığı kabul edildiği takdirde konumları ve hukuki durumları belirlenip, suç işlemek amacıyla kurulan örgüte yardım etmek suçunun işlendiğine dair varılan sonuç ile buna ilişkin delillerin dosya kapsamına uygun, mantıksal ve hukuksal bağ kurulmak suretiyle neler olduğunun karar yerinde tartışılması gerektiği, sanıklar ... ve ...’ın aksi kanıtlanamayan savunmaları ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, atılı suçu işlediklerine dair kesin, inandırıcı ve yeterli delil bulunmadığı, savunmanın aksine iddianın şüpheli kaldığı, şüpheden sanık yararlanır ilkesi gereğince de beraatlerine karar verilmesi gerektiği gözetilmeden dosya kapsamına uygun olmayan gerekçelerle, yazılı şekilde mahkumiyetlerine karar verilmesi,
Gerek hürriyeti bağlayıcı cezanın seçenek yaptırımlara çevrilmesi, gerekse erteleme ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının hükümlerinin cezanın doğrudan doğruya sanığın kişiliğine uydurulmasını öngören birer şahsileştirme hükümleri oldukları, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 07.06.1976 gün ve 4-3 sayılı kararı ile bu karara uyum gösteren Ceza Genel Kurulunun yerleşmiş kararlarında da belirtildiği üzere, cezanın doğrudan doğruya sanığın kişiliğine uydurulmasını öngören bir şahsileştirme hükmünün uygulanmasına veya uygulanmasına yer olmadığına karar verilirken mahkemece gerekçe gösterilmesi ve bu gerekçenin sanığın kişiliği ile ilgili bilgi ve belgelerin isabetle değerlendirildiğini gösterir biçimde kanuni ve yeterli olmasının gerektiği, pişmanlık göstermediğine ilişkin bir beyanı ya da başka bir olumsuz tavrı yargılama dosyasına yansımayan fail hakkında, şahsileştirme hükümlerinin uygulanmamasına ilişkin olarak yalnızca kanun maddelerinde yer alan ifadelerin tekrarlanmasının, kanun koyucunun aradığı anlamda yeterli bir gerekçe olarak kabulünün mümkün olmadığı, haklarında suçun işleniş biçimi lehe gözetilerek alt sınırdan ceza tayin edilen, yargılama sürecindeki tutum ve davranışları olumlu kabul edilerek takdiri indirime ilişkin TCK"nın 62. maddesiyle cezalarında indirim yapılan, ... dışında daha önce işledikleri kasıtlı bir suçtan mahkumiyeti bulunmayan, duruşma tutanaklarına yansımış olumsuz bir hali tespit edilmeyen sanıklar hakkında sanık ...’in sabıka kaydı da gözetilerek, sanıkların kişiliğine, sosyal ve ekonomik durumuna, yargılama sürecinde duyduğu pişmanlığa ve suçun işlenmesindeki özelliklere göre verilen cezanın seçenek yaptırımlara çevrilip çevrilmeyeceğine, yine kişilik özellikleri ve duruşmadaki tutum ve davranışları irdelenerek yeniden suç işleyip işlemeyeceği hususunda ulaşılacak kanaate göre, verilen cezanın ertelenmesinin veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının gerekip gerekmediğine karar verilmesi gerekirken, sanıkların olumsuz kişilik özelliklerinin ve davranışlarının nasıl saptandığı, pişmanlık duyduklarına dair belirti olmadığının nasıl saptandığı açıklanmadan, hangi somut veri ve olgulara dayanıldığı da gösterilmeden yasadaki ifadelerin soyut olarak tekrarından ibaret, yetersiz ve kısmen de çelişen gerekçelerle anılan hükümlerin uygulanmasına yer olmadığına karar verilmesi,
-27-
Kabule göre de;
Suç işlemek amacıyla kurulan örgüte yardım ettiği kabul edilen sanıklar ..., ..., ..., ... ve ... hakkında, sadece örgüt mensupları hakkında uygulama imkanı bulunan TCK"nın 58/9. maddesi uyarınca mükerrirlere özgü infaz rejiminin uygulanmasına ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirine karar verilmesi,
15- Sanık ...’ın ihaleye fesat karıştırmak ve özel belgede sahtecilik suçlarından beraatine, rüşvet vermek, suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, Mehmetçik Vakfına karşı zincirleme biçimde nitelikli dolandırıcılık ve zincirleme biçimde resmi belgede sahtecilik, LÖSEV Vakfına karşı zincirleme biçimde nitelikli dolandırıcılık ve resmi belgede sahtecilik, Deniz Feneri Derneği’ne karşı resmi belgede sahtecilik suçlarından mahkumiyetine dair hükümlere yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Sanık ..."ın hükümden sonra 17/10/2016 tarihinde öldüğü UYAP sisteminden temin edilen nüfus kaydından anlaşıldığından, bu husus mahallinde araştırılarak sonucuna göre 5237 sayılı TCK"nın 64 ve 5271 sayılı CMK"nın 223/8. maddeleri uyarınca bir karar verilmesi lüzumu,
16- Genel olarak kabule göre de;
Alt sınırdan ceza tayin edilenler dışında kalan sanıklar hakkında alt sınırdan uzaklaşılarak ceza tayini kısmen isabetli ise de; TCK"nın 61. maddesi uyarınca temel ceza belirlenirken söz konusu maddenin 1. fıkrasında yedi bent halinde sayılan hususlarla, aynı Kanunun 3. maddesinin 1. fıkrasındaki "suç işleyen kişi hakkında fiilin ağırlığıyla orantılı ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunur" şeklindeki yasal düzenlemeler ile dosyaya yansıyan bilgi ve kanıtlar birlikte ve isabetle değerlendirilip, olayın oluş şekli, meydana gelen zararın ağırlığı ve kastın yoğunluğu hususları göz önüne alınarak temel ceza ve zincirleme suç nedeniyle yapılacak artırımın hak ve nesafete uygun bir şekilde belirlenmesi gerekirken, TCK"nın 3/1. maddesindeki orantılılık ilkesine aykırı olarak,temel cezanın ve zincirleme suç artırımlarının suçun oluş biçimi ve farklı yerlerde gerçekleştirilen eylemlerin gerçekleştirilme şekli ve sayısı da nazara alındığında dosya kapsamı ile uyumlu olmayacak şekilde üst sınıra yakın tayin edilmesi,
Kurbanlarının kesildiği yere ilişkin kamu davası açılmamış olan kişilerin ne suretle suçtan doğrudan doğruya zarar gördükleri açıklanıp tartışılmadan kamu davasına katılmalarına karar verilmesi,
Hükmün esasını oluşturan kısa kararda sanıklardan tahsili gereken yargılama gideri miktarının ve ayrıntılı dökümünün gösterilmemesi suretiyle CMK"nın 324/2. maddesine aykırı davranılması,
Anayasa Mahkemesi"nin 08/10/2015 tarih ve E. 2014/140; K. 2015/85 sayılı Kararının Resmi Gazetenin 24/11/2015 tarih ve 29542 sayısında yayımlanarak yürürlüğe girmiş olması nedeniyle sanık hakkında TCK"nın 53/1. maddesiyle ilgili olarak yeniden değerlendirme yapılmasında zorunluluk bulunması,
-28-
Kanuna aykırı, sanıklar ile müdafileri ve O yer C.Savcısının temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan, C.Savcısının aleyhe temyizi bulunan hükümler dışında kazanılmış hak saklı kalmak kaydıyla hükümlerin 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi de gözetilerek CMUK"nın 321 ve 326/son maddeleri uyarınca BOZULMASINA, 22/06/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Bu alandan sadece bu kararla ilintili POST üretebilirsiniz. Bu karardan bağımsız tamamen kendinize özel POST üretmek için TIKLAYINIZ
Sayın kullanıcılarımız, siteden kaldırılmasını istediğiniz karar için veya isim düzeltmeleri için bilgi@abakusyazilim.com.tr adresine mail göndererek bildirimde bulunabilirsiniz.