22. Hukuk Dairesi 2017/23580 E. , 2019/19513 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili, davacının davalılara ait işyerinde 14/01/2013 ile iş sözleşmesinin haksız olarak feshedildiği 03/13/2013 tarihleri arasında ara vermeden çalıştığını, tazminatlarının ödenmediğini, üst işverenin ... AŞ olduğunu, bu nedenle müşterek müteselsil sorumlu olduklarını, davacının muhasebeci olarak brüt 3.695,00 TL ücret ile çalıştığını, 1 yıldan fazla çalışmasına rağmen yıllık izin verilmediğini beyan ederek bir kısım işçilik alacaklarının davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalı ...Belediye Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının müvekkili idarede işçi statüsünde çalışmadığını, davacının idare ile hiçbir hukuki bağının bulunmadığını beyan ederek açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Enerji Tem. AŞ vekili, Davacının .../... tesisleri içerisinde bulunan şirket ofisinde çalışmakta iken hiç kimseye haber vermeden işyerinden ayrıldığını, bir daha gelmediğini, davacının ofis elemanı olarak çalıştığını, gerçek maaşının 1.500,00 TL olduğunu, bordroları incelendiğinde sadece son ay 3.695,00 TL maaş aldığının görüleceğini bu farkın 1 aylık prim olduğunu davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamadığını yıllık iznini kullandığını beyan ederek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... vekili,haksız davanın reddinin gerektiğini, davalı kuruluşun ihale makamı olduğunu, 2011 - 2013 yılları arası ..., 2013 - 2015 ... AŞ-Demirtaşlar Ltd. Şti"nin deniz vasıta işletmeciliği yaptığını davacının bu firmaların işçisi olduğunu, davanın yetkili mahkemede açılmadığını, davacının beyan ettiği mesleğinin hizmet işi ile alakasının olmadığını, davacı ile aralarında bir hizmet akdi olmadığını beyan ederek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davalı ...Belediyesi Başkanlığı yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davalı ... A.Ş vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi kurulup kurulmadığı noktasındadır.
4857 sayılı İş Kanunu"nun 2/6 maddesi uyarınca, “Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir.
Alt işverene verilen iş, işyerinde mal veya hizmet üretiminin yardımcı işlerinden olmalıdır. Asıl işin bölünerek alt işverene verilmesi durumunda ise, verilen iş işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bir iş olmalıdır.
Asıl işveren-alt işveren ilişkisinin gerçekleşmesi için, asıl işverenin mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işi yada asıl işin bir bölümünü alt işverene vermesi gerekir. Verilen iş, mal veya hizmet üretimine ilişkin olmayan bir iş ise, bu tür bir ilişki doğmaz.
Alt işveren-asıl işveren arasındaki ilişki, niteliğine göre, eser, taşıma, kira gibi sözleşmelere dayanır. Alt işveren üstlendiği işi sözleşme koşulları doğrultusunda, ama kendi adına ve bağımsız bir biçimde yürütür. Çalıştırdığı işçilerle kendi adına iş sözleşmesi yapar; gerekli talimatları verir; işçilere ücretlerini kendisi öder; ücret bordrolarını düzenler; Sosyal Güvenlik Kurumu primlerini yatırır.
Somut uyuşmazlıkta, davalılar ... A.Ş. diğer davalı ...’ın ... Bölge Müdürlüğü terminallerinde bulunan ve ... Genel Müdürlüğü envanterine kayıtlı bulunan deniz araçlarının işletmeciliği ile Petrol işletmeleri bölge Müdürlüğü, Lng İşletme Müdürlüğü, Dörtyol işletme Müdürlüğü ve Btc iskelelelerindeki palamar hizmetlerini üstlendiği anlaşılmaktadır. Davacı ise, davalı ... A.Ş"de muhasebeci olarak çalışan işçidir. Davacı dava dilekçesinde davalılara ait işyerinde çalıştığını, davalıların birlikte sorumlu olduklarını ileri sürmüş ancak çalışmasını davalı ... A.Ş"ye hasrettiğine dair dosyaya bir delil sunmamış, tanık dinletmemiştir. Davalı tarafından ise her ay düzenlenen hak ediş faturaları ve ekindeki maliyet dökümü, işçilik ücret bodro ve puantajları listesinde davacının isminin olmadığı ve davacının deniz vasıtacılığı ve palamar işinde çalışmadığı ileri sürmülmüştür. Ayrıca yine davalı tarafından davalının merkez adresinin Adana olduğu ancak davalı firmaya ... içerisinde yer tahsis edildiği ancak davacının ..."ta bulunan ofiste çalışmasının ya da bu işyerine gelip gitmesinin ..."ı asıl işveren yapmadığı savunulmuştur.
Dairemizce davacının davalı ... A.Ş"deki işe giriş çıkış kayıtları istenilmiş ise de, gelen yazı cevaplarında davacının davalı ... A.Ş"de işe giriş çıkışına ilişkin kayıt bulunmadığı bildirilmiştir.
Bu kapsamda davacının davalı ..."ta sürekli olarak çalışıp çalışmadığının, çalışmasını davalı ... A.Ş"ye hasredip hasretmediğinin, davacının işçilik alacaklarından davalı ... A.Ş"nin asıl işveren olarak sorumlu olup olmadığının belirlenmesi gerekmektedir. Bu kapsamda davalı ... A.Ş"nin merkez adresinin Adana olduğu yönündeki savunmada değerlendirilerek, davacının sadece ... AŞ "de çalışıp çalışmadığı tespit edilerek sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 21.10.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.