MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi


Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın usulden reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Dava, taraflar arasındaki ticari ilişki kapsamında bakiye alacağın tahsili amacıyla başlatılan ilamsız icra takibine vaki itirazın iptali talebine ilişkindir.
Davalı vekili, müvekkilinin icra takibinde talep edilen kadar borcunun olmayıp, ticari kayıtlarına göre davacıya sadece 711,87 TL borcunun bulunduğunu, dolayısıyla borçlu olunan miktar dışında davacının alacağının bulunmadığını savunarak kabul edilmeyen kısım yönünden davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davacı tarafa verilen kesin süreye rağmen bilirkişi ücretini mahkeme veznesine yatırmadığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 323. maddesinde yargılama giderlerinin neleri kapsadığı belirtilmiştir. Aynı Kanun"un 114. maddesinde ise davacı tarafından yargılama harçları ile her yıl Adalet Bakanlığı"nca çıkarılacak gider avansı tarifesinde belirlenecek tutarın dava açarken mahkeme veznesine yatırmak zorunluluğu getirilmiş, yargılamanın uzamaması açısından bu zorunluluk dava şartı olarak sayılmıştır. HMK"nın 324. maddesinde de “taraflardan her biri ikamesini talep ettiği delil için mahkemece belirlenen avansı, verilen kesin süre içinde yatırmak zorundadır. Taraflar birlikte aynı delilin ikamesini talep etmişlerse, gereken gideri yarı yarıya avans olarak öderler. Taraflardan birisi avans yükümlülüğünü yerine getirmezse, diğer taraf bu avansı yatırabilir. Aksi halde talep olunan delilin ikamesinden vazgeçilmiş sayılır. Tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edemeyeceği dava ve işler hakkındaki hükümler saklıdır.”hükmü bulunmaktadır.
Somut olayda HMK"nın 114. ve 120. maddesinde belirtilen gider avansı ile HMK"nın 324. maddesinde düzenlenen delil ikamesi için avansın aynı sayılıp sayılamayacağı konusunun tartışılması gerekmektedir. HMK"nın 324. maddesinin gerekçesinde madde kapsamında değerlendirilecek delil avansının daha çok davalının delillerine ilişkin olduğu belirtilmiştir. Davacının davayı açmasından sonra dava dilekçesinde sunduğu delillere ilişkin ön inceleme aşamasında yapılan inceleme, gider avansı incelemesi olup yatırılmadığı takdirde davacıya iki haftalık kesin süre verileceği bu süre içerisinde de yatırılmazsa davanın dava şartı eksikliğinden usulden reddedileceği davacıya bildirilir. Buna karşılık, delil avansı yatırma şartı ise dava şartı niteliğinde değildir. Bu avansın yatırılmamış olması halinde mahkemece avans yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde talep edilen delilin ikamesinden vazgeçmiş sayılacağı konusunda uyarıda bulunmak zorunluluğu vardır. Diğer taraftan 03.04.2012 tarihli Resmi Gazete"de yayınlanan Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yönetmeliğinin 45. maddesi 2. ve 3. bentlerinde gider avansı ve delil avansı ayrı ayrı tanımlanmış, eksiklikleri farklı yaptırımlara tabi tutulup gider avansının yatırılmaması halinde açılan davanın, dava şartı yokluğundan reddedileceği, delil avansının yatırılmaması halinde ise, o delilden vazgeçilmiş sayılacağı belirtilmiştir. Bu düzenlemeler HMK"nın 120. maddesinde dava şartı olarak düzenlenen gider avansının delil avansını da kapsamadığını açıkça ortaya koymaktadır. Yargıtay"ın mevcut uygulamalarında dava şartı olarak öngörülen gider avansının davanın reddine yol açması nedeniyle mahkemece gider avansı ile delillerin ikamesine yönelik avansın ayrılması, gider avansının da nelerden ibaret olduğunun net olarak belirlenmesi, taraflara hem gider avansının hem de delil ikamesi avansının hukuki sonuçları konusunda uyarı yapılması, dava şartı olarak belirlenen gider avansına yönelik ara kararında gider avansını oluşturan harç, tebligat gibi gider gerektiren işlemlerin kalem kalem açıklanması miktarlarının ayrı ayrı gösterilmesi, dava şartına yönelik gider avansı ile ilgili olarak verilen kesin sürede yatırılmamasının sonuçlarının da duruşma zaptına açıkça yazılması, delil ikamesine yönelik avans isteniyorsa HMK"nun 115.maddesine göre değil, 324.maddesine göre işlem yapılması gereğine işaret edilmektedir.
Somut olayda davacı vekiline 14.04.2015 tarihli oturumda ""...Bilirkişi için 800 TL ücret takdirine, avanstan karşılanmasına, olmadığı taktirde davacı vekili tarafından 2 hafta kesin sürede vezneye yatırılmasına, aksi halde bilirkişi incelemesinden vazgeçmiş sayılacaklarının hatırlatılmasına, ..."" şeklinde uyarı yapılmış olup, HMK"nun 324.maddesine göre bunun yaptırımının davacının bu delilden vazgeçmiş sayılıp, diğer delillere göre karar verilmesi olacağı açıktır. Mahkemece bu yola gidilmeyip, davanın kesin süreye riayet edilmemesi nedeniyle usulden reddine karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 22/03/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.