MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın davalı ... yönünden kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; mülkiyeti kendisine ait olan tarlayı davalıların 8 yıl süre ile ortak olarak ektiklerini, söz konusu ortaklık payı nedeniyle kendisine olan borçlarını ödemek için verdikleri 15.01.2006 vadeli 20.000 TL miktarlı senedi ödemediklerini, senedin zamanaşımı nedeniyle bono özelliği kalmadığından ilamsız icra yoluyla takibe konulduğunu, davalıların takibe haksız olarak itiraz ettiklerini ileri sürerek; itirazın iptaline ve %40 icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar; zamanaşımı definde bulunmuşlar, davacıya herhangi bir borçlarının olmadığını, destekleme priminin davacı tarafından alındığını, davacıya kira bedeli karşılığında her yıl iki adet kurbanlık koyun, belirli bir miktar pamuk ve bakiye kira parası için ... İli ... İlçesi ... kasabasında 3,5 dönüm kadar taşınmaz verildiğini, bono aslının murisleri tarafından davacıdan istendiği halde iade edilmediğini belirterek davanın reddini ve %40 kötüniyet tazminatı verilmesini istemişlerdir.
Mahkemece davanın zamanaşımı nedeniyle reddine dair verilen karar Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin 03.10.2012 tarih ve 2012/6798 E. 2012/12714 K. sayılı ilamı ile "Bononun kira alacağına ilişkin olarak verildiği kabul edildiğine göre bonoya konu kira alacağının vade tarihi olan 15.06.2006 tarihi itibariyle muaccel hale geldiğinden bu tarihten takip tarihi olan 16.12.2010 tarihine kadar alacak yönünden beş yıllık zamanaşımı dolmadığından işin esasının incelemesi gerektiği" gerekçesiyle bozulmuş, mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde; davanın kısmen kabulü ile davalı ... Yakar mirasçıları ..."ın Nazilli İcra Müdürlüğünün (Kapatılan Kuyucak) 2010/589 E. sayılı icra takip dosyasındaki itirazının iptaline, davalı ... bakımından dava şartları yokluğundan HMK. m. 114/2 uyarınca davanın usulden reddine, asıl alacağın % 40"ı olan 8.000,00 TL icra inkâr tazminatının İİK m. 67/2 uyarınca davalı ... Yakar mirasçılarından alınarak davacıya verilmesine yönelik olarak verilen kararın bu kez de davalı ... tarafından
temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin 01.12.2014 tarih ve 2014/2640 E. 2014/13246 K. sayılı kararıyla "Mahalli mahkemece verilen 04.10.2011 tarih ve 2011/59-178 sayılı zamanaşımı nedeniyle davanın reddine ilişkin karar dairemizin 03.10.2012 tarih ve 2012/6798-2012/12714 sayılı ilamı ile bononun kira alacağına ilişkin olarak verildiği kabul edildiğine göre bonoya konu kira alacağının vade tarihi olan 15.06.2006 tarihi itibariyle muaccel hale geldiğinden bu tarihten, takip tarihi olan 16.12.2010 tarihine kadar alacak yönünden beş yıllık zamanaşımı dolmadığından işin esasının incelemesi gerektiğinden bahisle bozulmuş,mahkemece bozmaya uyulmuştur.Takibe konu alacağın davalı tarafından her yıl iki adet kurbanlık koyun,belli bir miktar pamuk ve kalan bakiye yönünden de ... İli ... İlçesi ... kasabasında 3,5 dönüm kadar yer verildiğini ve borcunun bulunmadığını iddia etmiş ise de iddiasını ve takibe konu alacağın ödendiğini yazılı delil ile kanıtlayamamıştır. Davalı delil listesinde yemin deliline de dayandığından ödeme konusunda davacıya yemin teklif edip etmeyeceğinin davalıya hatırlatılması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir. Hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir." gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde davanın ... mirasçıları açısından kabulü ile, davalı ... Yakar mirasçısı ..."ın Nazilli İcra Müdürlüğünün (Kapatılan Kuyucak) 2010/589 E. sayılı icra takip dosyasındaki itirazının iptaline, davalı ... bakımından dava şartı yokluğundan ...114/2 uyarınca davanın usulden reddine, asıl alacağın % 40"ı oranında icra inkar tazminatının davalı ... Yakar mirasçılarından alınarak davacılara verilmesine karar verilmiş, söz konusu karar süresi içinde davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalı vekilinin sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Dava, kira sözleşmesinden kaynaklanan itirazın iptali istemine ilişkindir.
Kural olarak bozma kararına uyulmakla orada belirtilen biçimde işlem yapılması yolunda lehine bozma yapılan taraf yararına kazanılmış hak, aynı doğrultuda işlem yapılması yolunda yerel mahkeme için zorunluluk doğar.
Belirtilmelidir ki; bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Y.İ.B.K.).
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 2013/13-597 E, 2014/62 K sayılı ilamında da vurgulandığı üzere; “Bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen biçimde inceleme ve araştırma yapmak ve yine o kararda belirtilen hukuksal esaslar gereğince karar vermek yükümlülüğü oluşur. Bu itibarla mahkemenin sonraki hükmünün bozmada gösterilen ilkelere aykırı bulunması, usule uygun olmadığından bir bozma nedenidir. Bozma kararı ile dava, usul ve yasaya uygun bir hale sokulmuş demektir. Bozmaya uyulduktan sonra buna aykırı karar verilmesi usul ve yasaya uygunluktan uzaklaşılması anlamına gelir ki, böyle bir sonuç kamu düzenine açıkça aykırılık oluşturur. Buna göre, Yargıtay’ın bozma kararına uymuş olan mahkeme, bu uyma kararı ile
bağlıdır. Bozma kararında gösterilen biçimde inceleme yapmak, yada gösterilen biçimde yeni bir hüküm vermek zorundadır. Aynı ilke, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 05.02.2003 gün ve 2003/ 8-83 E., 2003/72 K.; 17.02.2010 gün ve 2010/9-71 E., 2010/87 K. sayılı ilamlarında da benimsenmiştir.
Bu ilke kamu düzeni ile ilgili olup, Yargıtay"ca kendiliğinden dikkate alınması gerekir. Hakimin değişmesi dahi açıklanan bu hukuki ilkeye etki yapamaz.
Yukarıda açıklanan ilke ve esaslar çerçevesinde somut olay değerlendirildiğinde; 01.12.2014 tarihli bozma ilamında delil listesinde yemin deliline dayanan davalıya yemin teklif etme hakkı hatırlatılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği ifade edilmekle; mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilerek davalı tarafa yemin teklif etme hakkı hatırlatılmış, davalı taraf da yaptığı ödemelere ilişkin olarak davacıya yemin teklifinde bulunmuş, yargılama sırasında davacının vefat etmesi üzerine davaya dahil olan davacı mirasçılarının bir kısmı usulüne uygun şekilde yemin ettikten sonra mahkemece, 20.04.2017 tarihli celsede, bozma ilamı ile davacı lehine oluşan usuli kazanılmış hak ihlal edilir şekilde, yeminin tarafın kendinden kaynaklı bir vakıanın ispatında kullanılacağı, vakıanın tarafı olmayan mirasçılara yemin teklifi yapılamayacağı gerekçesiyle yemini eda, kabul, iade gibi yemine dair tüm mahkeme ve taraf usul işlemlerinin yapılmamış sayılması, buna dair ara karardan rücu edilmesi yönünde ara karar kurularak akabinde bir kısım davalılar yönünden davanın kabulü ile bir kısım davalılar yönünden davanın usulden reddine karar verilmiştir. Hal böyle olunca, her ne kadar mahkemece bozma kararına uyulmuş ise de, bozma gereği yerine getirilmemiş olduğundan verilen karar usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte belirtilen nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK" ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK"un 428.maddesi uyarınca hükmün davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15/10/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.