Mahkemesi :İzmir 2. Asliye Hukuk Hakimliği
Tarihi :17.03.2014
Numarası :2009/348-2014/73

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hüküm davacı-birleşen dosya davalısı V.. M.. ile asıl dosya davalısı B.. Mimarlık Mühendislik Müşavirlik Hiz. Ltd.Şti. ve asıl dosya davalısı Z.. Ö.. tarafından temyiz edilmiş, asıl dosya davalısı Z.. Ö.. ile davacı-birleşen dosya davalısı V.. M.. vekillerince duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı-birleşen dosya davalısı V.. M.. vekili Avukat H..N..B.. ile asıl dosya davalısı B..Mimarlık Mühendislik Müşavirlik Hiz. Ltd.Şti. vekili Avukat A..T..Ç.., asıl dosya davalısı Z.. Ö.. vekili Avukat Y..T.., birleşen dosya davacısı D.. Ş.. vekili Avukat D..G.. geldi. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Asıl dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup, yaklaşık maliyetin hazırlanmasında abartılı metrajlar ve afaki imalâtlara yer verilmesi, tadilat ve onarımların bir kısmı az miktarda yapılmış, bir kısmı hiç yapılmamış olmasına rağmen tamamı yapılmış gibi gösterilerek fazla ödeme yapılmak suretiyle idarenin zarara uğratılması nedenleriyle idarenin uğradığı zararın ve haksız tahsil edilen iş bedelinin, yüklenici şirket ile yaklaşık maliyeti hazırlayan ve kontrol görevini ihmal ederek fazla ödeme yapılmasına neden olan idare elemanları ve müşavir şirketten tahsili; birleşen dava ise, sözleşme dışı ilave işler bedelinin iş sahibinden tahsili istemine ilişkin olup; mahkemece asıl davanın kısmen kabulüne ve birleşen davanın reddine dair verilen karar asıl dosyada davacı birleşen dosyada davalı iş sahibi V.. M.., davalı müşavir B.. Mimarlık Mühendislik Müşavirlik Hizmetleri Ltd. Şti. ile davalı idare çalışanı Z.. Ö.. vekillerince asıl davada verilen karara hasren temyiz edilmiştir.
Mülkiyeti davacı idareye ait olan ve İzmir Ödemiş"te bulunan B..i H..E.. C.."nin bir kısım onarım işlerine ilişkin projenin İzmir 2 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu"nun 14.12.2006 Tarih ve 2621 sayılı kararıyla onaylandıktan sonra Vakıflar Bölge Müdürlüğü"nün yaptığı görevlendirme sonucu müşavir şirket tarafından belirlenen yaklaşık maliyetin idare tarafından onaylanması sonucu çıkılan ihalede iş, davalı yüklenici Detay İç ve Dış Ticaret Ltd. Şti."ne verilerek 20.04.2007 tarihli sözleşme imzalanmış, yer teslimi yapılarak yüklenici tarafından işe başlanmıştır. Sözleşmenin 6. maddesine göre, sözleşme "Anahtar teslimi götürü bedel" esaslı olup, iş bedeli de 500.004,96 TL"dir. Sözleşmenin 7. maddesine göre, KDV"nin sözleşme bedeline dahil olmayıp iş sahibi tarafından yükleniciye ayrıca ödeneceği kabul edilmiştir.
İhbar üzerine başlatılan soruşturma nedeniyle kesin hesap ve kabul işlemlerinin yapılmadığı dosya kapsamından anlaşılmaktadır.
Davalı yüklenici ile idare elemanlarına karşı ileri sürülen iddialar ve talep edilen zararların cinslerine göre davada çözümü gereken husus, ihale evrakları arasında bulunan yaklaşık maliyet cetveli ile ihale dokümanlarındaki fiyatların gerçek piyasa fiyatlarına uygun düşüp düşmediği, mahal listesinin koruma değerlendirme ön izin komisyonunun kararına aykırı hazırlanıp hazırlanmadığı ve kabul edilemeyecek derecede fazla ihale bedeli belirlenip sözleşme yapılıp yapılmadığı ile yüklenici tarafından gerçekleştirilen imalâtlara göre hak ettiğinden fazla ödeme yapılıp yapılmadığından ibarettir. Davalı yüklenici, gerçekleştirdiği imalâttan fazla yapılan ödemelerden her halükârda sorumlu ise de, ihale evraklarının hazırlanması, yaklaşık birim fiyatlarının belirlenmesi, mahal listesi ve fiyatların koruma değerlendirme ön izin komisyonunun kararı ve işin niteliğine aykırı olarak belirlenmesi ve fiyatın fahiş olarak tespitinde katkısı olduğu ispat edilemediği sürece bu sebeple yapılan fazla ödemelerden sorumlu değildir.
Diğer yandan davacı idare, yaklaşık maliyet cetveli ile ihale dokümanlarındaki fiyatların piyasa fiyatlarının üzerinde tespit edildiği, mahal listesinin abartılı olarak düzenlendiği ve hayali imalâtlara yer verildiğini ileri sürdüğünden, yaklaşık maliyet cetveli ve ihale dokümanlarındaki fiyatların belirlenmesinde görevli idare elemanları fiyatlar ve imalâtların yüksek belirlenmesi ile fazla ödeme yapılmasında kusurlu olduklarının saptanması halinde bu sebeple oluşan idare zararından, kontrol görevi olup bu görevi ihmal ederek fazla ödeme yapılmasına neden olan idare elemanları da haksız fiil hükümlerine göre kusurlarıyla oluşan fazla ödemeden kaynaklı idare zararından sorumludurlar.
Dosya kapsamından geçici ve kesin kabul ile kesin hesap işlemlerinin yapılmadığı anlaşılmakta ise de; yüklenici tarafından onarım işinin bitirildiği belirtilerek iş sahibine teslim edildiği ve 3 adet hakediş belgesinin düzenlendiği, davacı idare tarafından da fazla ödeme yapıldığı ve idarenin zarara uğratıldığından bahisle kabul ve kesin hesap yapılamayarak eldeki dava açıldığına göre, mahkemece tasfiye kesin hesabının çıkartılarak sonucuna göre fazla ödeme yapılıp yapılmadığı, davacı idarenin zarara uğrayıp uğramadığı ve davalıların hangi hukuki sebeplerle sorumlu olacaklarının tespiti gerekir. Erken açılan bir davadan söz edilemeyeceği gibi, ihtilafın halli için kesin kabul ve kesin hesap işlemlerinin yapılmasını bekleme zorunluluğu da bulunmamaktadır.
Bu durumda, mahkemece öncelikle sözleşme eki ihale evrakları ve dokümanlarında yapılması kararlaştırılan işlerin sözleşme tarihi itibariyle gerçek piyasa fiyatlarının ticaret ve sanayi odaları ile ilgili meslek kuruluşlarından sorularak tespit edildikten sonra bilirkişi kurulundan yaklaşık maliyet cetveli, mahal listesi, ihale evrakları ve sözleşme bedelinin belirlenmesinde davalı idare elemanlarının ihmal ve kusurları bulunup bulunmadığı varsa dereceleri ve miktarları ile davalı yüklenicinin sözleşme ile eki ihale dokümanlarına göre yapımını üstlendiği halde hiç yapmadığı ya da eksik yaptığı işler olup olmadığı ve bunlar sebebiyle kendisine ne miktarda fazla ödeme yapıldığı, kontrolde görevli olan davalı idare elemanının kontrol ve denetim görevini ihmal sebebiyle fazla ödemeye neden olup olmadıkları ve miktarı konusunda Ödemiş 2. Asliye Ceza Mahkemesi"nin 2011/76 Esas sayılı dosyasında ceza kovuşturması yapıldığından, bu dosyada verilecek kararın da sonucu beklenerek, gerekçeli ve denetime elverişli ek rapor alınıp, davalı yüklenicinin, ihale evraklarında fiyatın yüksek belirlenmesi ya da hayali imalât gösterilmesinde katkısı bulunup bulunmadığı değerlendirilerek sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yanlış değerlendirme ile davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, bozulması uygun görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı V.. M.., davalı Bezeme Mimarlık Mühendislik Müşavirlik Hizmetleri Ltd. Şti. ile davalı Z.. Ö.. vekillerinin temyiz itirazlarının kabulüyle asıl davada verilen hükmün temyiz eden taraflar yararına BOZULMASINA, 1.100,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davalılar D.. İç ve Dış Ticaret Ltd. Şti., B..Mimarlık Mühendislik Müşavirlik Hizmetleri Ltd. Şti. ve Z.. Ö.."den alınarak Yargıtay duruşmasında kendisini vekille temsil ettiren davacı V.. M.."ne, 1.100,00 TL duruşma vekâlet ücretinin de davacı V.. M.."nden alınarak Yargıtay duruşmasında kendilerini vekille temsil ettiren davalılar B.. Mimarlık Mühendislik Müşavirlik Hizmetleri Ltd. Şti."ye ve Z.. Ö.."e verilmesine, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden, asıl dosya davalısı Z.. Ö.., asıl dosya davalısı B.. Mimarlık Mühendislik Müşavirlik Hiz. Ltd.Şti. ve asıl dosya davacısı-birleşen dosya davalısı V.. M.."ne geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 05.10.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.