15. Hukuk Dairesi 2015/3705 E. , 2015/4747 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Niksar Asliye Hukuk Mahkemesi (Tic.Mah.Sıf.)
Tarihi :23.09.2014
Numarası :2013/85-2014/516
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesine konu işin ayıplı yapılması nedeniyle, iş bedeli olarak keşide edilen çeklere ilişkin açılmış, menfi tespit davası olup, mahkemece verilen yetkisizlik kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı şirket ile anlaşarak 82 adet Amerikan Panel Kapıyı 10.350,00 TL"ye sipariş ettiğini ve karşılığında geçmiş 1.470,00 TL borcunu da ilave ederek herbiri 3.000,00 TL değerinde toplam 12.000,00 TL bedelli 4 adet çek verdiğini, kapı kasası ve kanatlarının naklinin müvekkili tarafından yapıldığını, satın aldığı kapıları 18.12.2012 tarihinden başlayarak değişik tarih ve miktarlarda teslim alındığını, kalan 34 adet kapı kasasını davalı firmanın 06.03.2013 tarihinde getirip hatalı 47 adet arızalı kapı kasasının geri alındığını, ancak yeni gelen kasaların önceden teslim almadığı bozuk kasalar olduğunu, 82 adet kapı kasası ve kanatlarında imalat hatası nedeniyle çatlamalar açılmalar olduğunu, kanat ve kasalar arasında uyumsuzluk olduğunu, bu haliyle kanat ve kapıların defolu malzeme sınıfına girdiği için iadesini istedikleri halde, davalıdan olumlu bir cevap alamadıklarını, davalının verilen çekleri icra takibine koyma ihtimali olduğundan öncelikle, teminat karşılığında toplam 4 adet çek bedeli olan 12.000,00 TL den 10.530,00 TL"lik kısmının borçlusu olmadığının tespitine, ayıplı malların davalıya iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı taraf yetkili mahkemenin alacaklının ikametgahının bulunduğu yer mahkemesi olan Tokat Mahkemeleri olduğundan yetki itirazında bulunmuş, esasa ilişkin beyanlarında ise davaya konu malların sağlam ve tam olarak davacıya teslim edildiği konusunda bir uyuşmazlık olmadığından davanın reddini talep etmiştir.
6100 sayılı HMK hükümlerine göre; genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir (HMK 6/1). Sözleşmeden doğan davalar, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabilir (HMK 10/1).
Davalının yerleşim yeri Tokat"tır. Sözleşmenin ifa edileceği yer konusunda ise taraf beyanları uyuşmamaktadır. Sözleşmeye konu malların teslim yerini esas alan beyanlara göre davalı taraf ifa yerinin Tokat olduğunu davacı taraf ise Niksar olduğunu iddia etmektedir. Eser sözleşmesi karşılıklı edimleri içeren sözleşme olup karşılıklı edimlerin farklı yerlerde ifa edileceğinin kararlaştırılması halinde birden fazla ifa yeri söz konusu olacağından birden fazla ifa yeri mahkemesi de davaya bakmaya yetkili olacaktır.
Bu durumda öncelikle ifa yerinin neresi olduğu değerlendirilmelidir. Eser sözleşmesine ilişkin ifa yerinin neresi olduğuna dair özel düzenleme bulunmadığından genel kurallara göre ifa yeri belirlenmelidir. TBMK"nın 89. maddesine göre borcun ifa yeri, tarafların açık veya örtülü iradelerine göre belirlenir. Aksine bir anlaşma yoksa, para borçları, alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yerinde, parça borçları, sözleşmenin kurulduğu sırada borç konusunun bulunduğu yerde, bunların dışındaki bütün borçlar, doğumları sırasında borçlunun yerleşim yerinde ifa edilir. Para borçlarının alacaklının yerinde ifa edileceğine dair 89. maddedeki kural salt para alacakları ile ilgili olup eser bedeline ilişkin alacak istemleri yönünden uygulanamayacağı dairemizce istikrarla uygulanan kararlar ile kabul edilmektedir.
Eser sözleşmesinde yüklenicinin eseri teslim borcu yönünden ifa yeri belirlenmemiş ise ifa yeri Tokat olacaktır. Somut olayda ise bir kısım imalatın davalı tarafından Niksar"da teslim edildiği tanık beyanları ile sabit olmuş olup kısmen de olsa ifa yerinin Niksar olduğu tanık beyanlarıyla ispatlanmıştır. Bu durumda davaya bakmaya Niksar mahkemeleri yetkilidir.
Eser sözleşmesinde iş sahibinin edimi ise iş bedelini ödeme borcudur. İş bedeli karşılığı çek verildiğine göre bu çeklerin ödeme yeri eser bedelini ödeme borcunun ifa yeri olduğundan o yer mahkemesi de yetkili olacaktır. 6102 sayılı TTK"nın 781. maddeye göre çekte açıklık yoksa, muhatabın ticaret unvanı yanında gösterilen yer ödeme yeri sayılır. Muhatabın ticaret unvanı yanında birden fazla yer gösterildiği takdirde, çek, ilk gösterilen yerde ödenir. Böyle bir açıklık ve başka bir kayıt da yoksa, çek muhatabın merkezinin bulunduğu yerde ödenir. Düzenlenme yeri gösterilmemiş olan çek, düzenleyenin adı yanında yazılı olan yerde düzenlenmiş sayılır. Menfi tespit davasına konu edilen çeklerde yazılanlara göre düzenleme yeri ve ödeme yeri Niksar"dır. Dava icra takibinden önce açıldığından ve davaya konu çeklerde düzenleme yeri Niksar olduğundan bu ifa yerine göre de Niksar Mahkemesi yetkilidir.
Somut olayda taraflar arasındaki sözleşmeye göre ifa yerlerinden olan Niksar mahkemesinde dava açmış olduğundan Niksar mahkemeleri davaya bakmaya yetkilidir. Bu nedenle yetki itirazı reddedilerek davaya bakılması gerektiği olduğu halde ifa yerinin Tokat olduğundan söz edilerek yetkisizlik kararı verilmesi doğru olmadığından kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle davacının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 02.10.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.