15. Hukuk Dairesi 2019/3740 E. , 2020/1454 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı bozmaya uyularak verilen hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan, gecikme tazminatı, ortak alanlarda ve arsa sahibine düşen bağımsız bölümdeki eksik ve kusurlu imalâtların giderim bedeli ile ortak alandan kazanılıp yüklenici payına katılan yer nedeniyle alacak talebine ilişkin olup, mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde davanın kısmen kabul kısmen reddine dair verilen karar, davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında Beyşehir Noterliği"nde imzalanan 09.07.2010 tarih ve 6822 yevmiye nolu Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi uyarınca; yüklenici davacının, davalıya ait Beyşehir Hacıarmağan Mahallesi 81 ada 31parsel üzerinde inşa edeceği binada, 1. Kat 4 nolu bağımsız bölüm ile zemin kat sağ dükkanın 1/3 hissesinin, 81 ada 32 parsel üzerinde inşa edeceği binada 2. katta bulunan 1/2 konut hissesinin davacıya verilmesi, inşaatın sözleşme tarihinden itibaren 24 ayda bitirilip, bağımsız bölümlerin, yapı kullanma belgesi alınmış olarak teslim edilmesi konularında anlaşmaya varıldığını, davalının teslimde geciktiği gibi, binanın ortak alanlarında ve davacıya verilen bağımsız bölümlerinde, eksik ve kusurlu imalâtlar yapıldığını, davalının 32 parseldeki binanın çatı katında ortak alan olması gereken yeri, kendi daıresine kattığını belirterek; eksik ve kusurların giderimi için 1.000,00"er TL"den 2.000,00 TL, gecikme tazminatı olarak 1.000,00 TL, ortak alan için 1.000,00 TL olmak üzere 4.000,00 TL"nin davalıdan tahsilini istemiş, talebini toplam 150.000,00TL olarak 28.03.2016 tarihli dilekçesiyle ıslah etmiştir. Davalı tebligata rağmen cevap vermemiştir. Mahkemece bozma kararı doğrultusunda dosya inşaat bilirkişisine ek rapor hazırlanması için tevdii edilmiş, bilirkişi tarafından hazırlanan raporda, 81 ada 31 paseldeki zemin kat 1 nolu bağımsız bölüm için aylık 3.000,00 TL gecikme tazminatı hesaplanılmış ise de mahkeme tarafından tanık beyanları doğrultusunda dükkanın kirasını 1.000,00 TL olarak değerlendirilmiş, bu sebeple zemin kat 1 nolu dükkanın 3 ay 15 günlük kira getirisini 3.500,00 TL olarak belirlenmiş, davacının 1/3"lük payına tekabül edebilecek rakamı 1.166,67 TL olarak hesaplanmış, bu rakamın üzerine bilirkişi tarafından evler için hesaplanan gecikme tazminatından dolayı davacının 1/2 hissesine tekabül eden 2.658,33 TL toplandığı zaman davacının 5.575,00 TL gecikme tazminatı alabileceği hesaplanarak bu miktar yönünden davacının gecikme tazminatının 1.000,00 TL"sine dava tarihinden kalan kısma ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile davalıdan alınarak davacıya verilmesi yönünde ve ilk kararda bilirkişi tarafından belirlenen eksik iş bedeli olan ve Yargıtay bozmasında değinildiği
üzere ilk kararda hesaplanan tutar olan eksik ve ayıplı işlerin giderim bedeli olan 11.747,00 TL"nin 2.000,00 TL"sinin dava, bakiyesinin ise ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan alınarak davacıya verilmesi şekilde hüküm kurulmuş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara ve mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme yapılarak hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve bozmanın şümulü dışında kalarak kesinleşen cihetlere ait temyiz itirazlarının incelenmesi artık mümkün olmamasına göre davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Hükmüne uyulan Dairemiz bozma ilamında gecikme tazminatı ile ilgili ek sözleşmenin geçersizliğinden hareketle ilamda belirtilen tarihler arasında davacının isteyebileceği gecikme tazminatının bilirkişiden ek rapor alınarak hesaplanması gereğine işaret edilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyulduğuna göre, usulî kazanılmış hak ilkesi uyarınca bozma doğrultusunda araştırma ve inceleme yapılıp karar verilmelidir. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu"nun 09.05.1960 gün, 1960/21 Esas, 1960/9 Karar sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararına göre yerel mahkemece bozmaya uyulmakla bozmada belirtilen hususlar lehine olan taraf için usuli kazanılmış hak teşkil eder. Bozma ilamına uyan yerel mahkeme bozma kararı uyarınca inceleme ve araştırma yapmak zorundadır. 6100 sayılı HMK’da da usuli kazanılmış hakka ilişkin açık bir düzenleme bulunmamakta ise de bu ilkenin uygulanma gerekliliği HMK hükümleri karşısında da varlığını sürdürmektedir.
Yargısal ve bilimsel içtihatlarda “usulî kazanılmış hak” ya da “usulî müktesep hak” olarak adlandırılan bu ilke Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 10.02.1988 tarih, 87/2-520 Esas, 1988/89 Karar sayılı ilamında “Mahkemenin bozma kararına uymasıyla meydana gelen bozma gereğince işlem yapma ve hüküm verme durumu, taraflardan birisinin lehine ve diğeri aleyhine hüküm verme neticesinin doğuracak bir durumdur ve buna usulî kazanılmış hak denilmektedir...” şeklinde tanımlanmıştır.
Bu durumda mahkemece bozmada belirtilen şekilde ek rapor alınan bilirkişiden, dosya kapsamındaki diğer delillere göre, farklı olduğundan da bahisle istenebilecek gecikme tazminatı konusunda yeniden gerekçeli ve denetime elverişli, itirazları karşılayacak şekilde ek rapor alınıp değerlendirilerek ve ilk kararda hesaplanan eksik ile ayıplı işlerin giderim bedeli de eklenmek suretiyle sonucuna uygun karar verilmesi gerekirken, bilirkişi raporu alınmasına rağmen bu rapora itibar edilmeksizin tanık beyanlarında belirtilen miktar üzerinden gecikme tazminatı hesaplanarak hüküm altına alınması doğru olmamış, kararın bozulması uygun görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davacının diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, ödenenden 5766 sayılı Kanun"un 11. maddesi ile yapılan değişiklik gereğince Harçlar Kanunu 42/2-d maddesi uyarınca alınması gereken 218,50 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan temyiz harcının temyiz eden davacıya iadesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 10.06.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.