BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/418 Esas 2021/725 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2019/418 Esas
KARAR NO:2021/725

DAVA:Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ:27/06/2019
KARAR TARİHİ:15/10/2021

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkil Şirket basiretli bir tacir olarak "... A.Ş." isimli firmadan ticari defter, kayıt ve belgeler de dahil olmak üzere işletmesi ile ilgili belgelerin saklanması için arşivleme hizmeti aldığını, şirketin avukatları tarafından müvekkil şirkete posta yolu ile bildirimde bulunularak arşiv depolarında yangın çıktığını ve depolanan materyallerin yanarak hasar gördüğünü, bu hasarın ne boyutta olduğu bilinmemekle beraber ciddi boyutlarda olduğunu ve müvekkil şirketin arşivlenmekte olan belge ve kayıtlarının da zarar gördüğünü, bu bildirimin müvekkil şirkete 19.06.2019 tarihinde ulaştığını, yapılan araştırmada arşivlenmek üzere ilgili firmaya teslim edilen klasör ve koliler halinde kayıt ve belgelerimizin 11.06.2019 tarihinde çıkan yangında tamamen kullanılamaz duruma geldiği ve zayi olduğu anlaşıldığını, 2013 yılına ait alış faturaları, 2016 yılına ait banka kayıtları ve banka talimatları olmak üzere evrakların zayi olduğunu, bulunan 2009 ve 2013 yıllarına alt zayı olan, banka kayıtları, alış satış faturaları, irsaliyeler ve mutabakatlar ve sair belgelerin zayi olduğuna dair müvekkil şirkete zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava; 6102 sayılı TTK'nın 82. maddesinin 7. fıkrasına dayalı olarak açılmış zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
6102 sayılı TTK'nın 82/7 maddesinde, tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin maddede öngörülen hallerde ziyaı halinde zayi belgesi verileceği düzenlenmiş, aynı maddenin 82/1-d maddesinde de, 64. maddenin birinci fıkrasına göre yapılan kayıtların dayandığı belgelerin, tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgelerden olduğu öngörülmüş, Kanun'un 64/1 maddesinde de defter tutma yükümlülüğüne dair düzenlemelere yer verilmiştir.
Bilindiği üzere TTK'nın 82/7 maddesinde;"Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde ziyaa uğrarsa tacir ziyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir". hükmüne yer verilmiştir.
Davacı vekilince 15/11/2019 tarihli duruşmadaki beyanında zayi olması istenilen belgelerin 2013 yılına ait alış faturaları, 2016 yılına ait banka kayıtları ve 2016 yılına ait banka talimatlarına ilişkin olduğu hususunun talep edildiği anlaşılmıştır.
Davacının bildirmiş olduğu ... ... ...'nin matbaasına müzekkere yazıldığı, verilen cevapta adı geçen işyerinde matbaalarında evrak basılmadığı bildirildiği anlaşılmıştır.
Davacı vekilinin elden takipli müzekkeresi ile ... Matbaacılığa müzekkere yazıldığı, verilen cevapta 1507-22 Aralık 2010 tarih ve sayısı olduğu, faturanın seri ve sıra nosunun bildirilmediği anlaşılmıştır.
Zayi belgesi verilmesi davaları sonuçları itibariyle sadece davacı taraf yönünden değil, davada taraf olmayan kimseler bakımından da sonuç doğuran dava türlerindendir. Mahkemece bu tür davalarda yapılacak incelemeler, sadece davacı tarafın iddia ve delilleri ile sınırlandırılmamalı, zayi belgesi verilmesi istenilen belgelerin, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgelerden olup olmadığı, TTK'nın 68. maddesinde yazılı afet kavramına davacıya kusur izafe edilemeyecek olan ve irade dışında meydana gelen olayların girebileceği gözetilerek tacirin belgelerini muhafazada gerekli dikkat ve özeni gösterip göstermediği, tasdike tabi defterlerin tasdik edilip edilmediği, davacıya ait defterler hakkında soruşturma bulunup bulunmadığı ve iddia edilen olayın meydana geldiği yerin tacirin faaliyette bulunduğu yerlerden olup olmadığı hususlarının araştırılarak, ticaret sicil kayıtları getirtilmek suretiyle olayın şüpheden uzak bir şekilde meydana gelip gelmediğinin tespiti gerekir (YHGK. 16.03.2016 tarih, 2014/827 Esas, 2016/311 Karar).
Yapılan yargılama, gelen müzekkere cevapları ile tüm deliller bütün olarak değerlendirildiğinde; TTK 82/7 maddesi kapsamında 15/06/2019 tarihinde meydana gelen yangın neticesinde davacı tarafça yasal onbeş günlük süre içerisinde usulüne uygun dava açıldığı, yapılan inceleme neticesinde davacı şirkete ait; 2013 yılına ait alış faturaları, 2016 yılına ait banka kayıtları ve 2016 yılına ait banka talimatlarına ilişkin yangın neticesinde zayi olduğunun tespiti ile zayi belgesi verilmesini talep ettiği, TTK'nın 82/7. maddesinde, zayi belgesi verilmesini gerektirecek belgelerin, ticari defterler ve onların dayanağı olan fatura vb gibi belgeler ile maddede sayılan belgeler olduğu, banka kayıtları, banka talimatlarına ilişkin belgelerin bu kapsamdaki belgelerden olmadığı anlaşılmaktadır.( Ayrıca bu belgelerin temini ilgili banka aracılığıyla da temin edilebilir.) diğer belgeler olan alış faturaları yönünden ise ilgili matbaanın matbaadan gelen müzekkere cevaplarından anlaşılacağı üzere faturaların seri ve sıra numaralarının bildirilmediği ilgili beyanın muğlak olması nedeniyle davanın reddine karar verilmiş ve aşağı şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
1-Davacının davasının reddine,
2-) Harçlar Yasası uyarınca alınması gerekli harç 59,30 TL olup başlangıçta olan 44,40 TL 'den mahsubu ile 14,90 TL 'nin davacıdan tahsili ile Hazineye irat kaydınıa ,
3-) Davacının gider avansından artan bakiyenin davacıya/ vekiline iadesine,
4-) Yapılan yargılama giderinin davacı yan üzerinde bırakılmasına,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Mahkememize verilecek bir dilekçe ile veya başka bir yer Mahkemesi aracılığı ile gönderilecek bir dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 15/10/2021

Katip ...
e-imzalıdır

Hakim ...
e-imzalıdır