....

Taraflar arasındaki gayrimenkul satış vaadine dayalı tapuda ferağa icbar tescil, menfi tespit davalarının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl ve birleşen 2003/580 E. davanın reddine, birleşen 2006/20 E. davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün asıl davada davacı ... ile birleşen 2003/580 E. davada davacı ... vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde asıl dosya davacısı ... vekili Avukat ... ile birleşen dosya davacısı ... vekili Avukat ... ile asıl dosyada davalı birleşen dosyalar da davacı-davalı .. . . . . Koop. vekili Av. ... ve Kooperatif başkan ve yardımcısının gelmiş olmalarıyla, duruşmaya başlanarak hazır bulunan kooperatif başkan ve yardımcısı taraf avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- KARAR -
Asıl davada davacı vekili, davalı kooperatifin, taraflar arasında imzalanan 09.05.1996 tarihli taşınmaz satış vaadi sözleşmesine aykırı olarak, . . . Köyü 3848 ada 1 parsel ve 3852 ada 1 parsel sayılı taşınmazların tapu ferağını müvekkiline devretmediğini ileri sürerek, anılan taşınmazların tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tescilini talep ve dava etmiştir.
Birleşen 2006/20 E. sayılı davada davacı kooperatif vekili, davalı şirketin taraflar arasında imzalanan 21.09.1992 tarihli sözleşme ile kooperatif inşaatlarını yapmayı üstlendiğini, eski yönetiminin usulsüz işlemleri ile davalı şirkete yapılan imalattan fazla ödemeler yapıldığının tespit edildiğini, bu nedenle 1997 yılında sözleşmenin feshedildiğini, davalının elinde bulunan bir kısım senetlere dayalı olarak icra takibi yaptığını ileri sürerek, müvekkilinin davalıya borçlu bulunmadığının tespitini, icra takibinin iptali ile kötüniyet tazminatının tahsilini, henüz takibe konulmamış senetler nedeniyle de borçlu bulunmadığının tespitini, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, 25.589,02 TL’nin davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
.../...

S.2.

Birleşen 1998/535 E. sayılı davada ise, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, çizilmeyen ve teslim edilmeyen proje bedelinin istirdadı zımnında 1.000,00 TL’nin ve stopaj bedeli için 3.005,13 TL’nin davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Birleşen 2003/530 E. sayılı davada davacı ... vekili, müvekkilinin 3852 ada 1 parsel sayılı taşınmazı, taşınmaz satış vaadi sözleşmesi ile dava dışı ...’den satın aldığını ve bedelini ödediğini, teslim aldığı bu taşınmazda inşaat çalışmalarına başladığını, taşınmazın halen davalı kooperatif adına kayıtlı bulunduğunu ileri sürerek, taşınmazın tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tescilini talep ve dava etmiştir.
Asıl ve birleşen 2003/530 E. sayılı davalarda davalı kooperatif vekili, taşınmaz satış vaadi sözleşmesinin geçersiz olduğunu, geçerli olduğu kabul edilse bile ...’in sözleşmede yazılı bedeli ödemediğini, ayrıca yetkilisi olduğu yüklenici . . .. Şti’ye imalat bedelinin çok üzerinde ödeme yapıldığını savunarak, asıl ve birleşen davaların reddini istemiştir.
Birleşen 2006/20 E. ve 1998/535 E. sayılı davalarda davalı şirket vekili, davaların reddini istemiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, taşınmaz satış vaadi sözleşmesinin alıcı tarafında bulunan ..., aynı zamanda satıcı kooperatifin yöneticisi olduğundan, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 59/6. maddesi hükmü uyarınca sözleşmenin geçersiz olduğu gerekçesiyle, asıl davanın ve birleşen 2003/530 E. sayılı davanın reddine, davacı kooperatifin yüklenici şirkete borçlu bulunmadığı, bilakis fazladan ödemeler yaptığı tespit edildiğinden, birleşen 2006/20 E. sayılı davanın kısmen kabulü ile davacı kooperatifin, icra takibinde davalı şirkete borçlu olmadığının tespitine, icra takibinin iptaline ve icra inkar tazminatı talebinin reddine, henüz icraya konulmamış senetler nedeniyle de borçlu bulunmadığının tespitine, fazladan yapılan 3.096,69 TL tutarındaki ödemenin davalı şirketten tahsiline; birleşen 1998/535 E. sayılı davanın kısmen kabulü ile, fazladan ödenen 1.345,89 TL stopaj bedelinin davalı şirketten tahsiline, proje bedeline ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
Kararı, asıl davada davacı ... ve birleşen 2003/580 E. sayılı davada davacı ... vekili temyiz etmiştir.
Asıl ve birleşen 2003/580 E. sayılı davalar, taşınmaz satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptal ve tescil istemlerine ilişkindir.
Davalı kooperatifin, 10.03.1996 tarihli genel kurulunda, inşaat dışı kalan bir kısım taşınmazların, davacı ..."e metrekaresi 200,00 TL "den ve 3 tabliye beton imalatı karşılığında devredilmesi konusunda yönetim kuruluna yetki verilmiştir. Davalı kooperatif yönetim kurulu ile davacı ... arasında dava konusu 3848 ada 1 ve 3852 ada 1 nolu parseller ile dava dışı diğer bir kısım parsellere ilişkin olarak 09.05.1996 tarihli taşınmaz satış vaadi sözleşmesi imzalanmıştır. ... ile diğer davacı ... arasında düzenlenen 22.07.1997 tarihli taşınmaz satış vaadi sözleşmesi ile de birleşen davanın konusunu teşkil eden 3852 ada 1 nolu parselin . . satışı düzenlenmiştir. Sözleşme tarihinde, davacı ..."in kooperatifin yönetim kurulu ya da personeli olmadığı anlaşılmış olup, bu nedenle sözleşmenin, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 59/6. maddesi hükmü uyarınca geçersiz olduğu yönündeki mahkeme gerekçesi isabetsiz olmuştur.
.../...

S.3.

Ancak, dosya kapsamında alınan bilirkişi raporlarında da tespit edildiği üzere, 3 tabliye beton imalatına ilişkin hak ediş bedeli, davalı kooperatif tarafından, yüklenici . . .. .... Paz. Ltd. Şti."ne ödenmiş olup, yüklenici şirket tarafından açılan birleşen davalarda, davalı kooperaitifin bu imalatı da kapsayacak şekilde, yüklenici şirkete yapılan tüm imalattan daha fazla ödeme yaptığı tespit edilmiştir. Diğer bir anlatımla, 3 tabliye beton imalatının yüklenici şirket tarafından yapıldığı ve bunun bedelinin kooperatif tarafından yüklenici şirkete ödendiği dosya kapsamı ile sabit olmuştur. Davacı ... bu imalatın kendisi tarafından bedelsiz olarak yapıldığı yönündeki iddiasını ispat edememiş olup, tapu iptal ve tescil isteminin bu nedenle reddi gerekir.
Mahkemece, asıl ve birleşen 2003/580 E. sayılı davaların, açıklanan bu gerekçeyle reddi gerekirken, yazılı gerekçe ile reddi doğru olmamış ise de bu davalarda verilen hükümler, sonucu itibariyle doğru olduğundan, HUMK 438/son maddesi uyarınca gerekçeleri değiştirilmek suretiyle onanması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle, asıl davada davacı ... vekilinin ve birleşen 2003/580 E. sayılı davada davacı ... vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle, asıl ve birleşen 2003/580 E. sayılı davalarda sonucu itibariyle doğru olan kararların, gerekçeleri değiştirilmek suretiyle ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harçlarının temyiz edenlerden alınmasına, temyiz edenlerden asıl davada davacı ... ve birleşen davada davacı ..."dan alınarak duruşmada vekille temsil olunan asıl ve bir. 2006/20 E., 1998/535 E. davalarda davacı-bir. 2003/580 E. davada davalı .. . ... . . . Kooperatifi"ne verilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07.12.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.