MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili ile Davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, davalıların sürücüsü, maliki, trafik sigortacısı, davacının yolcusu olduğu aracın karıştığı çift taraflı trafik kazası neticesinde yaralandığını belirterek, fazlaya ilişkin haklarını saklı tutmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL maddi tazminatın davalılardan tahsili ile 80.000,00 TL manevi tazminatın ise davalı sürücü ve malikten tahsilini talep etmiş, ıslah ile maddi tazminata ilişkin talebini 1.695,83 TL’ye yükseltmiştir. Birleşen 2014/142 esas sayılı dosyada, asıl davanın davacısının mirasçıları tarafından aynı davalılara karşı fazlaya ilişkin haklarını saklı tutmak kaydıyla şimdilik davacı eş ... için
1.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatı davalılardan tahsili ile davacı eş için 30.000,00 TL, davacı ... ve ... için ise ayrı ayrı 15.000,00’er TL, davacı ... için ise 10.000,00 TL manevi tazminatın davalı sürücü ve malikten tahsilini talep etmiş, ıslah dilekçesi ile maddi tazminata ilişkin talebini 33.292,53 TL’ye yükseltmiştir. Birleşen 2015/525 esas sayılı dosyada ise kazanın meydana gelişinde sürücüsü ve plakası tespit edilemeyen ... marka araç sürücüsünün kusurlu olduğunu, sigortalının tespit edilememesi nedeniyle zararın ... tarafından karşılanması gerektiğini, müvekkilinin geçimini müteveffanın desteği ile sağladığını, müteveffanın ölümü üzerine bu destekten yoksun kaldığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla ... için 100,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... hesabından tahsiline karar verilmesini talep etmiş, talebini 77.582,58 TL’ye yükseltmiştir.
Davalılar, davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; 2014/494 esas sayılı asıl davada; Davanın kısmen kabulü ile 1.271,87 TL maddi tazminatın davalı ... yönünden 30/05/2013 dava, diğer davalılar yönünden 23/01/2013 olay tarihinden itibaren, 10.000,00 TL manevi tazminatın davalılar ... ve ... yönünden 23/01/2013 olay tarihinden itibaren yürütülecek yasal faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsili ile miras payları oranında davalılara verilmesine, fazlaya ait istemin reddine, birleşen 3.ATM 2014/142 esas sayılı dosyada, Davanın kısmen kabulü ile 24.969,40 TL maddi tazminatın, davalı ... yönünden 11/04/2014 dava, diğer davalılar yönünden 23/01/2013 olay tarihinden itibaren yürütülecek yasal faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı ... ödenmesine, fazlaya ait istemin reddine, davacı ... yönünden, 6.500,00 TL, davacı ... ve ... için, 3.000,00 "er TL ve davacı ... yönünden 2.500,00 TL olmak üzere toplam 15.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren yürütülecek yasal faiziyle birlikte davalılar ... ve ..."den müştereken ve mütesesilen tahsili ile davacılara verilmesine, fazlaya ait istemin reddine, birleşen 2015/525 esas sayılı dosyasında; Davanın kabulü ile 77.682,58 TL maddi tazminatın 21.04.2015 dava tarihinden itibaren yürütülecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davacılar vekili ile davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Davacılar vekilinin 2014/494 esas sayılı ile birleşen Bursa 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/142 Esas sayılı dosyalarına ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat ile manevi tazminat istemine ilişkindir.
Hatır taşımaları bir menfaat karşılığı olmadığı cihetle bu gibi taşımalarda mülga 818 Sayılı BK 43 maddesi uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması gerek öğretide gerekse Yargıtay İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır. Hakim tazminattan mutlaka indirim yapmak zorunda değilse de indirim yaptığı takdirde indirim oranını objektif ölçüler içinde takdir etmek zorundadır.
Bu bakımdan hatır taşıma ilişkisinin değerlendirilmesinde taşıma ya da kullanmanın kimin çıkar ve yararına olduğunun saptanması önemlidir. Yarar ekonomik olabileceği gibi, ortak toplumsal değerleri de ilgilendirebilir. Ancak taşıma ve kullanmada işletenin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin bir çıkarı veya yararının bulunması halinde hatır taşımasından söz edilemeyecektir. Ayrıca hakim tazminattan mutlaka indirim yapmak zorunda değilse de, bunun dahi gerekçesini kararında tartışması ve nedenlerini göstermesi, indirim yapacak ise de Dairemizin uygulamalarına göre %20 oranında hatır taşıması indirimi yapması gerekmektedir.
Somut uyuşmazlıkta, mahkemece, açıklanan ilkelere ve Yargıtay"ca da benimsenen oranlara göre fazla olacak şekilde hatır taşıması nedeni ile %25 oranında indirim uygulanmıştır. Hatır taşıması nedeni ile %20 oranında indirim yapılmak suretiyle hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
3-Mahkemece davalılar üzerinden hatır taşıması nedeniyle takdiri indirim yapılarak maddi tazminatın kısmen reddine karar verilmiş,reddedilen miktar üzerinden davalılar yararına vekalet ücretine hükmedilmiştir. Hakimin takdir hakkını kullanarak yapmış olduğu indirim nedeniyle mahkemece davacıların istediği miktardan daha az bir miktara hükmedilmesi halinde davalılar yararına vekalet ücretine hükmedilmesi doğru görülmemiştir.
4-Davacılar vekilinin birleşen Bursa 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/142 Esas sayılı dosyasına ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Borçlar Kanunu"nun 47. maddesi hükmüne göre hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Hükmedilecek bu para, zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. O halde, bu tazminatın sınırı onun amacına göre belirlenmelidir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenilen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22.06.1966 günlü ve 7/7 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı"nın gerekçesinde takdir olunacak manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar da açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden hakim bu konuda takdir hakkını kullanırken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.
Hakimin bu takdir hakkını kullanırken, ülkenin ekonomik koşulları, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, paranın satın alma gücü, tarafların kusur durumu, olayın ağırlığı, olay tarihi gibi özellikleri göz önünde tutması ve buna göre manevi tazminat takdir edilmesi gerektiği açıkça ortadadır. (HGK 23/06/2004, 13/291-370)
Yukarıda belirtilen hususlar dikkate alındığında Birleşen Bursa 3.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/142 esas sayılı dosyasında takdir olunan manevi tazminatın az olduğu görülmüş ve hakkaniyete uygun bir manevi tazminata hükmedilmek üzere kararın bozulması gerekmiştir.
5-Davalı ... vekilinin 2014/494 esas sayılı ile Birleşen Bursa 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/142 Esas sayılı dosyalarına ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesinde;
6098 sayılı TBK"nın 51. maddesinde (818 sayılı BK"nın 43. mad.); hakimin, tazminatın türü ve kapsamının derecesini, durum ve mevkiinin gereğine ve hatanın ağırlığına göre belirleyeceği belirtilmiş;6098 sayılı TBK"nın 52. mad.de(BK 44. mad.) ise; zarar gören taraf, zarara razı olduğu veya kendisinin eylemi zararın doğmasına ya da zararın artmasına yardım ettiği ve zararı yapan kişinin durum ve mevkiini ağırlaştırdığı takdirde hakimin, zarar ve ziyan tutarını indirebileceği veya zarar ve ziyanı hüküm altına almaktan vazgeçebileceği, açıklanmıştır.
Somut olayda; asıl davada ve birleşen 2014/142 esas sayılı dosyada davacıların desteği olan Mehmet Kırıkçı’nın kaza tespit tutanağında ön koltukta oturduğu ve emniyet kemerinin takılı olmadığı tespit edilmiştir. Davalı ... tarafından bu husus vurgulanmış olmasına rağmen; mahkemece bu husus göz ardı edilerek hüküm kurulmuş olup eksik inceleme ile karar verilemez.
Bu durum karşısında; asıl ve birleşen 2014/142 esas sayılı dosyasında ... ’nın emniyet kemerinin takılı olmamasının müterafik kusur teşkil edeceği gözetilerek, Dairenin yerleşik uygulaması gereğince, hesaplanan tazminattan %20 oranında indirim yapılarak bu doğrultuda karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
6-Bozma neden ve şekline göre, davacılar vekilinin maddi tazminata ilişkin vekalet ücretine yönelik temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacılar vekili ile davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE; (2),(3),(4) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulüne, (5) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün BOZULMASINA; (6) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin maddi tazminata ilişkin vekalet ücretine yönelik temyiz itirazının incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... ve davacılara geri verilmesine, 03/10/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.