Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Katılma alacağı

..... ile ..... aralarındaki katılma alacağı davasının reddine dair .... Aile Mahkemesi"nden verilen 07.06.2013 gün ve 1312/583 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına, mevcut deliller Mahkemece takdir edilerek karar verildiğine ve takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddi ile Usul ve Kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, taraflarca HUMK"nun 388/4. (HMK m.297/ç) ve HUMK"nun 440/I maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve aşağıda dökümü yazılı 24,30 TL peşin harcın onama harcına mahsubu ile kalan 3,40 TL"nin temyiz eden davacıdan alınmasına, 23.03.2015 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY

Dava boşanılan eşten edinilmiş mallara katılma rejiminin tasfiyesi niteliğinde katılma alacağı talebine ilişkindir. Mahkemece davacı (kadın) eşin boşanma kararının verildiği davanın son duruşmasındaki, “...maddi ve manevi tazminat, eşya ve mal varlığı talebim yoktur...” şeklindeki beyanına katılma alacağı talebinden feragat niteliği verilerek, davanın reddine karar verilmiş; hükmü davacı taraf temyiz etmiştir.
İncelenen boşanma dosyasında, davaya davacı (kadın) bizzat kendisi, davalı (koca) adına ise vekili katılmıştır. Davanın karara bağlanmasında, tarafların bu katılım durumu nedeniyle, TMK. 166/3. maddesindeki anlaşmalı boşanma koşulları mevcut değildir. Mahkemenin de davayı TMK. 166/1. maddesi çerçevesinde tanık da dinlemek suretiyle çekişmeli boşanma davası olarak karara bağladığı görülmektedir. Kural olarak mal rejiminin tasfiyesi, ancak evliliğin sona ermesi durumunda istenebilir. Evlilik sona ermeden tasfiye, sadece TMK. 208. maddesindeki durumda, noterlik eliyle (TMK.m.205) yapılacak bir sözleşmeyle mevcut mal rejimi yerine yeni mal rejimi seçilmesi veya haklı sebebin varlığı ve mahkeme kararıyla mevcut mal rejiminin mal ayrılığına dönüşmesine karar verilmesi durumlarından sonra söz konusu olabilir. Anlaşmalı boşanmada, tarafların talebi ve anlaşmasıyla hakim tarafından mevcut mal rejiminin anlaşmalı olarak tasfiyesine karar verilebilir. Anlaşmalı boşanma davası sonucu hakim tarafından kendiliğinden mal rejiminin tasfiyesine ilişkin karar verilemez. Anlaşmalı boşanmada tarafların anlaşmaları gereken boşanmanın mali sonuçları, sadece boşanmaya bağlı nafaka ile maddi/manevi tazminat (TMK.m.174) hususlarına özgüdür. Mal rejiminin tasfiyesi konusunda bir anlaşma zorunlu değildir.
Yukardaki açıklamalar göz önüne alındığında, taraflar anlaşmalı olarak boşanmadıklarına göre; tarafların mal rejiminin tasfiyesine yönelik bir davaları (talepleri) mevcut olmayıp; talep olmadığından hakim tarafından düzenlenmesi de söz konusu olamaz. Hakim çekişmeli boşanma davasında resen harekete geçmesi gereken durumlar dışında- talepten fazlasına hükmedemez (HMK.m.26). Talep yokken hükmetmiş ise, bunun yaptırımı “etkisiz hüküm” sayılmadır. Etkisizliğin her zaman bir tespit hükmüyle veya kanun yolu denetimiyle ortadan kaldırılması mümkündür. O halde, boşanma mahkemesinin davacının mal rejiminin tasfiyesine bağlı hakkından vazgeçmiş olduğuna ilişkin hükmü bir etkisiz hüküm niteliğindedir. Davacı bu davayla katılım alacağı talep ettiğine göre; bu talebinin içinde etkisizliğin tespit edilmesi talebinin mevcut sayılması gerekir. Kaldı ki, feragatin açık ve kesin bir şekilde yapılması gerektiğinden (HMK.m.309/4); davacının boşanma davasındaki mal varlığına ilişkin hak talep etmediğine ilişkin beyanına bir feragat kimliği de verilemez.
O halde, boşanma mahkemesinin davacının katılma alacağına ilişkin hükmü, etkisiz hüküm niteliğinde olduğundan; Mahkemece davacının mal rejiminin tasfiyesi bağlamındaki katılma alacağı talebine ilişkin davasının esasına girilerek, taraf delillerinin toplanması ve gerçekleşecek sonuca göre bir karar verilmesi gerekir. Durum böyleyken; Mahkemece davacının bu hakkından feragat etmiş olduğu kabul edilerek davanın reddine karar verilmiş olması isabetli olmamıştır. Hükmün açıkladığım yönde işlem ve inceleme yapılmak üzere bozulması gerektiğini düşünüyor; Değerli çoğunluğun onama kararına katılmıyorum.