MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı Hazine tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı vekili 19/11/2013 havale tarihli dava dilekçesinde özetle; dilekçesinde sınırlarını yazdığı ve dilekçesine ekli krokide “A” harfi ile gösterdiği 465,65 m2 ve “B” harfi ile gösterdiği 1.248,44 m2 yüzölçümündeki tapusuz taşınmazlarda irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedenlerine dayanarak taşınmazların davacı adına tescilini istemiştir. Daha sonra 23/01/2014 havale tarihli harçlı ıslah talebiyle dava konusu taşınmazın ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/291 Esas - 2010/9 Karar sayılı ilamıyla Hazine adına tesciline karar verilen 34.242,21 m2’lik alanda “A2” harfi ile gösterilen 541,12 m2 ve “B” harfi ile gösterilen 1.492,02 m2’lik yerlerin Hazine adına olan tapusunun iptali ile müvekkili adına tescilini istemiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne, ... ilçesi, ... mahallesinde bulunan 16/07/2014 tarihli harita ve orman bilirkişi raporuna ekli krokide “A2” ile gösterilen 541,12 m2 ve “B” harfi ile gösterilen 1492,02 m2’lik taşınmaz bölümlerine yönelik mahkemenin 26/01/2010 tarih ve 2009/291 Esas - 2010/19 Karar sayılı ilamıyla Hazine adına tapuya kayıt ve tescilinin iptaliyle bu taşınmaz bölümlerinin tarla vasfıyla davacı adına tesciline karar verilmiş, hüküm davalı Hazine tarafından temyiz edilmiştir.
Dava dilekçesindeki açıklamaya göre dava, tapu iptal ve tescili istemine ilişkindir.
Yörede orman kadastrosu 1940 yılında 3116 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılmış, daha sonra 1992-1993 yıllarında 3302 sayılı Kanunla değişik 2/B madde uygulaması yapılmış, 21/05/1993 tarihinde ilan edilerek kesinleşmiştir. Genel arazi kadastrosu 1952 yılında kesinleşmiş; çekişmeli taşınmaz tapulama dışı bırakılmıştır.
Mahkemece davacı gerçek kişinin davasının kabulüne karar verilmiş ise de ... Belediyesi ve ... Büyükşehir Belediyesine husumet yaygınlaştırılmamış, taşınmazın en eski tarihli ve ekteki dosyaya göre Hazinenin açtığı tescil davasının dava tarihinden 20 yıl önceki hava fotoğraflarındaki konumu incelenmemiş, Hazinenin davacısı olduğu 2009/291 Esas sayılı dosyadaki deliller değerlendirilmemiş, taşınmazın kesinleşmiş orman sınırları dışında olduğu belirlenmekle birlikte davacı yararına zilyetlik şartlarının oluşup oluşmadığı netleştirilmeden hüküm kurulmuştur. Eksik araştırma ve incelemeye dayalı hüküm kurulamaz.
6100 sayılı HMK"nın 50. maddesinde medenî haklardan yararlanma ehliyetine sahip olanın davada taraf ehliyetine de sahip olacağı, 51. maddesinde dava ehliyetinin medenî hakları kullanma ehliyetine göre belirleneceği, 114/d maddesinde ise taraf ve dava ehliyetinin dava şartlarından olduğu ve 115. madde uyarınca da mahkemenin dava şartlarının mevcut olup olmadığını davanın her aşamasında kendiliğinden araştıracağı belirtilmektedir.
4721 sayılı TMK"nın 47, 48, 49 ve 50. maddelerinde de tüzel kişiliğin kazanılması, hak ehliyeti ile fiil ehliyeti ve bunun kullanılmasına ilişkin hükümler yer almaktadır.
442 sayılı Köy Kanununun 37/7. maddesi uyarınca da köy tüzel kişiliği adına dava açmak ve açılan davayı takip yetkisi köy muhtarına aittir. Köy muhtarının hukukî bir engelinin çıkması durumunda bu yetki aynı Kanunun 33/B maddesine göre köy derneğinin seçeceği temsilciye tanınmıştır.
Ancak, On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 6360 sayılı Kanunun 1. maddesi gereğince;
1) Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Ordu, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van illerinde, sınırları il mülki sınırları olmak üzere aynı adla büyükşehir belediyesi kurulmuş ve bu illerin il belediyeleri büyükşehir belediyesine dönüştürülmüştür.
2) Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Eskişehir, Erzurum, Gaziantep, İzmir, Kayseri, Konya, Mersin, Sakarya ve Samsun Büyükşehir Belediyelerinin sınırları il mülkî sınırlarıdır.
3) Birinci ve ikinci fıkrada sayılan illere bağlı ilçelerin mülkî sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırılmış, köyler mahalle olarak, belediyeler ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılmıştır.
Aynı Kanunun geçici 1. maddesinin onüçüncü fıkrasında; "1. maddeye göre tüzel kişiliği kaldırılan belediye ve köylerin mahkemelerde süren davalarında katıldıkları ilçe belediyesi taraf olur" hükmü yer almaktadır.
Bu hüküm Kanunun "Yürürlük" başlıklı 36. maddesi uyarınca ilk mahalli idareler genel seçiminin yapıldığı 30.03.2014 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Somut olaya gelince; dava konusu taşınmaz dava tarihinde tapu oluşmadığından tapusuz taşınmaz niteliğinde olup, tescil davallarında ilgili kamu tüzel kişisi sıfatıyla yer alan davalı ...’ün Tüzelkişiliği 6360 sayılı Kanunun yukarıda belirtilen hükümleri gereğince kaldırıldığından mahkemece ... Büyükşehir Belediyesi ile davalı köyün bağlı bulunduğu Köyceğiz Belediyesinin de davada taraf olacağı nazara alınarak 6360 sayılı Kanunun geçici 1. maddesinin onüçüncü fıkrası gereğince işlem yapılması gerekmektedir.
O halde sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için ilçe ve büyükşehir belediyelerine dava dilekçesi ve duruşma günü tebliğ edilerek taraf teşkili sağlanmalı, delilleri toplanmalı, çekişmeli taşınmazın bulunduğu yöreye ait en eski tarihli hava fotoğrafları ile 1985-1989 yıllarına ait hava fotoğrafları ve bu hava fotoğraflarından üretilen memleket haritaları, varsa amenajman planı ve ayrıca belirtilen tarihlere ait ortofoto haritaları ilgili yerlerden getirtilmeli, önceki bilirkişiler dışında bir ziraat mühendisi, bir jeodezi ve bir harita mühendisinden veya olmadığı takdirde bir tapu fen memurundan oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle yeniden yapılacak keşifte getirtilen hava fotoğrafları ve memleket haritaları ile amenejman planı ve varsa ortofoto haritaları çekişmeli taşınmaz ile birlikte çevre araziye de uygulattırılıp; orijinal-renkli (renkli fotokopi)hava fotoğrafları ve memleket haritalarının(varsa ortofoto haritalarının da) ölçekleri kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de hava fotoğrafları ve memleket haritası ölçeğine (Net-Cad veya benzeri programlar kullanılarak) çevrildikten sonra komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmaz bölümleri çevre taşınmazlarla birlikte ortofoto haritaları, memleket haritaları ve hava fotoğrafları üzerinde gösterilmeli, hava fotoğraflarının stereoskop vasıtasıyla üç boyutlu incelemesi yapılarak, temyize konu “A2” ve “B” harfleriyle gösterilen çekişmeli taşınmazların niteliği ve kullanım durumu ile tasarruf sınırlarının belirgin olarak görünüp görünmediği belirlenmeli, taşınmazın üzerindeki bitki örtüsünün cinsi, yaşı, dağılımı, kapalılık oranının açıklattırılmalı, klizimetre (eğim ölçer) cihazı ile taşınmazın bölümlerinin gerçek eğiminin (en düşük, en yüksek ve ortama eğiminin) memleket haritasındaki münhanilerden de yararlanılarak belirlenmeli, yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli rapor alınmalıdır.
Yine keşifte, tarım uzmanı bilirkişi olarak ziraat mühendisine inceleme yaptırılıp, taşınmazın zilyetlikle kazanılabilecek kültür arazisi niteliğinde olup olmadığı, üzerinde kazanmaya elverişli zilyetlik bulunup bulunmadığı, varsa süresi belirlenip, bu yolda rapor alınmalı; yine Hazinenin 2009/291 Esas sayılı tescil davası dosyasındaki belge ve bilgiler ile komşu 46 nolu parsel hakkındaki tescil ilamı ve yine komşu parsellerin tutanak ve dayanakları getirtilip uygulanarak, bu taşınmazları sınır olarak nasıl nitelendirdikleri araştırılmalı; Hazinenin davacısı olduğu dosyadaki deliller değerlendirilmeli, varsa zilyetlik tanıkları taşınmazlar başında dinlenmeli; zilyetliğin ne zaman başladığı, kaç yıl süreyle ne şekilde devam ettiği sorulup, kesin tarih ve olgulara dayalı, açık yanıtlar alınıp; tespit tarihine kadar davacı yararına zilyetlikle kazanma koşullarının oluşup oluşmadığı belirlenmeli; 3402 sayılı Kanunun 14. maddesi uyarınca, davacı veya murisi adına aynı çalışma alanı içerisinde kayıtsız ve belgesizden başkaca taşınmaz mal tesbit ya da tescil edilip edilmediği tapu müdürlüğü ve ilgili kadastro müdürlüğü ile hukuk mahkemeleri yazı işleri müdürlüğünden sorulup, aynı Kanunun 3/7/2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile değiştirilen 14/2. maddesi hükmü gözetilerek sulu ve susuz olarak kazanılmış toprak miktarı belirlenip, Kanunun getirdiği sınırlamanın aşılıp aşılmadığı saptanmalı, bu bölümlerde gerçek kişi yararına zilyetlikle kazanma koşullarının oluşup oluşmadığı belirlenmeli, dosyadaki tüm deliller birlikte değerlendirilerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalı Hazinenin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 09/03/2020 günü oy birliğiyle karar verildi.