Ceza Bölümü 1999/37 E., 1999/30 K.

"İçtihat Metni"

OLAY : Antalya Cezaevi J.Krk.Komutanlığı emrinde görevli J.Uzm. Çvş. sanıklar B.Y. ile B.A."ın, 16.4.1998 günü, önceden tanışıp arkadaşlık yaptıkları mağdureler Ö.A. ile A.S."ı şehvet hissi ile alıkoydukları, böylece reşit olmayan mağdureleri alıkoymak suçunu işledikleri ileri sürülerek eylemlerine uyan Türk Ceza Kanunu"nun 430/2. maddesi uyarınca cezalandırılmaları istemiyle Antalya Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 9.6.1998 gün ve E: 1998/5808, K: 1998/4052 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

ANTALYA 2. ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 21.12.1998 gün ve E: 1998/931, K: 1998/1528 sayıyla; sanıkların asker kişi ve yüklenen suçun da 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu"nun 152. maddesi uyarınca askeri suç olması nedeniyle sanıkları yargılama görevinin askeri mahkemeye ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşmiştir.

DAĞ KOMANDO OKULU VE EĞİTİM MERKEZİ KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 25.5.1999 gün ve E: 1999/490, K: 1999/270 sayıyla; Askeri Ceza Kanunu"nun 152. maddesi ile Türk Ceza Kanunu"nun 8. babına yapılan göndermenin, yüklenen eylemleri kapsamadığı, nitekim Uyuşmazlık Mahkemesi Genel Kurulu"nun 11.3.1991 gün ve 1-1 sayılı İlke Kararı ile bu durumun belirlenmiş bulunduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, karar temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

Böylece, adli ve askeri yargı yerleri arasında 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun"un 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde, olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuş, dosya, Dağ Komando Okulu Eğitim Merkezi Komutanlığı Askeri Savcılığı"nın 28.7.1999 gün ve 490 yazısı ile Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığı"na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER"in Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Recep SÖZEN, Ahmet ALKIŞ"ın katılımlarıyla yapılan 8.11.1999 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN"in davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Önder BAŞOĞUL"un davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: 353 Sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu"nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu"nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu"nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

c) Türk Ceza Kanunu"na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.

Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında görevsizlik kararı veren adli mahkemece, sanıkların asker kişi olmaları ve yüklenen suçun da "askeri suç" olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de, sanıkların sadece "asker kişi" sıfatını taşımalarının, yukarıda anılan 353 sayılı Yasa"nın 9. maddesi hükmüne göre askeri mahkemede yargılanmaları için yalnız başına yeterli olmadığı, bu kriterin yanısıra asker kişi sanıklara yüklenen suçun "Askeri suç" olması veya askeri suç olmasa bile asker kişiye karşı yahut askeri mahalde ya da askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işlenmiş olması kriterlerinin ve bunlardan en az birinin de ayrıca mevcut olması gerekmektedir.

Uyuşmazlık Mahkemesi Genel Kurulu"nun 27.5.1991 gün ve 20877 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanan 11.3.1991 gün ve 1-1 sayılı İlke Kararında; 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu"nun 152. maddesi ile Türk Ceza Kanunu"nun 8. babına yapılan göndermenin 8. babın 1. faslında yer alan ırz ve iffete tecavüz fiillerinin cezalandırılmasına ilişkin hükümleri kapsadığı; 8. babın 2. faslında yer alan Türk Ceza Kanunu"nun 430. maddesinde düzenlenen "kaçırma ve alıkoyma" eylemlerinin bu kapsamda bulunmadığı bu nedenle askeri suç sayılmayacağı gerekçesiyle asker kişilerin bu suça ilişkin davalarının çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu kararlaştırılmıştır.

2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun"un 30. maddesinde; Uyuşmazlık Mahkemesi kararları arasındaki çelişmelerin Genel Kurulca verilecek ilke kararları ile giderileceği, görev konusundaki İlke Kararlarının ise Uyuşmazlık Mahkemesini ve bütün yargı mercilerini bağlayacağı öngörülmüştür.

Açıklanan nedenlerle;

a) Türk Ceza Kanunu"nun 8. babının 2. faslında yer alan "kaçırma ve alıkoyma" suçu "askeri suç" olmadığından,

b) Görev uyuşmazlığına konu "alıkoyma" suçunun asker kişiye karşı veya askeri mahalde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işlendiğinin de ileri sürülmemesine göre; söz konusu suça ait kamu davasının adli yargı yerinde çözümlenmesi ve Antalya 2. Asliye Ceza Mahkemesi"nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Anlaşmazlığın niteliğine göre, davanın ADLİ YARGI yerinde görülmesi gerektiğine, bu nedenle Antalya 2. Asliye Ceza Mahkemesi"nin 21.12.1998 günlü, E: 1998/931, K: 1998/1528 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 8.11.1999 gününde kesin olarak OYBİRLİĞİ ile karar verildi.