Mahkemesi :İstanbul Anadolu 15. Asliye Ticaret Mahkemesi
Tarihi :25.06.2013
Numarası :2013/135-2013/252

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış, eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Yanlar arasındaki uyuşmazlık, Kamu İhale Sözleşmesinden kaynaklanmış olup, asıl davada sözleşme dışı yapılan imalâtların bedeli, birleşen davada ise müfettiş raporuna ve idarenin yazısına istinaden ihtirazi kayıtla davalı idareye ödenen bedelin istirdadı istenmiş, mahkemece ıslah da dikkate alınarak asıl ve birleşen davanın kabulüne dair verilen karar, davalı Rektörlük vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Asıl davada sözleşme dışı yapılan imalâtların bedeli istenmiş ve bu imalâtlar dava dilekçesinde dört kalem halinde sayılmıştır. Yanlar arasındaki uyuşmazlık dava dilekçesinde bedeli talep edilen imalâtların sözleşme kapsamında kalıp kararlaştırılan götürü bedele dahil mi olduğu, yoksa sözleşme kapsamı dışında kalıp ayrıca bedelinin ödenip ödenmeyeceği noktasında toplanmaktadır. Dava öncesinde uyuşmazlık konuları davalı Rektörlük tarafından Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yüksek Fen Kurulu Başkanlığı’na intikal ettirilerek görüş sorulmuş, Yüksek Fen Kurulu Başkanlığı’nın 06.01.2010 tarih, 2010/4 Karar nolu yazılarında dava konusu dış duvarlardaki malzeme değişikliği, yarısı yıkılan Nihat Sayar binasının güçlendirme işleri ve elektrik bağlantı yapım işlerine ait imalât kalemlerinin sözleşme kapsamında ve yüklenicinin sorumluluğunda kaldığı, sözleşme dışı ilave iş niteliğinde olmadığı, bu nedenle sözleşmedeki götürü bedelin bu işlerin bedelini de kapsadığı yönünde görüş bildirilmiştir. Hükme dayanak yapılan bilirkişi kurulu rapor ve ek raporunda ise Yüksek Fen Kurulunca bildirilen görüşlerin aksine yarısı yıkılan N..S.. binasının güçlendirilmesi ve onarım işleri ile elektrik bağlantısının yapılması ve manevra odası imalâtının sözleşme kapsamı dışında yapıldığı belirtilerek bedelleri yapıldığı yılların birim fiyatlarıyla hesaplanmış ve mahkemece hüküm altına alınmıştır. Hükme dayanak yapılan rapor ve ek rapor ile Yüksek Fen Kurulu mütalâası birbirine tamamen zıt olup aradaki çelişkiler sözleşme ve eki şartname hükümleri değerlendirilmek, dayanakları gösterilmek, davalı tarafından ileri sürülen itirazlar da karşılanmak suretiyle denetime elverişli şekilde karşılanmamıştır.
Öte yandan yanlar arasındaki sözleşme anahtar teslimi götürü bedel esasıyla imzalanmış olup, sözleşmenin 28. maddesinde öngörülmeyen durumlar nedeniyle iş artışının zorunlu olması halinde YİGŞ’nin 22. maddesi hükmünün uygulanacağı belirtilmiştir. Sözleşme eki olan ve sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan YİGŞ’nin 22. maddesinde ise anahtar teslim götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin %10’una kadar olan işlerin süre hariç sözleşme ve ihale dökümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabileceği öngörülmüştür. Bu hükümlere göre sözleşme dışı iş yapılması halinde öncelikle bu işlerin ne miktar keşif (iş) artışına yol açtığının belirlenmesi ve %110 kapsamında kalan işlerin bedelinin sözleşme fiyatlarıyla (artış oranı götürü bedele oranlanarak), %110’u aşan işlerin bedelinin de sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 410 ve devamı maddeleri uyarınca işin yapıldığı tarihteki serbest piyasa rayiçleriyle hesaplanması, serbest piyasa rayiçlerinin içinde KDV de yer aldığından mükerrerliğe sebebiyet verecek şekilde ayrıca KDV eklenmemesi gerekir. Bilirkişilerce sözleşme dışı yapıldığı kabul edilen imalâtların bedeli hesaplanırken bu ilke ve kurallara da uyulmamıştır. Açıklanan nedenlerle hükme dayanak yapılan rapor ve ek rapor hüküm tesisine elverişli bulunmamaktadır.
O halde mahkemece, 6100 sayılı HMK’nın 281/3. maddesi uyarınca yeniden bilirkişi kurulu oluşturularak yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda inceleme yaptırılmalı, asıl davada bedeline hükmedilen yarısı yıkılan N..S.. binasının güçlendirilmesi ve onarımı, aynı binanın elektrik bağlantılarının yapılması ve manevra odası yapılması işlerinin sözleşme dışı iş olup olmadığının, sözleşme ve eki şartname hükümleri değerlendirilmek, dayanakları gösterilmek, Yüksek Fen Kurulu ile hükme dayanak raporlardaki görüşler irdelenmek, aralarındaki çelişkiler giderilmek, taraf itirazları da karşılanmak suretiyle açıklığa kavuşturulmalı, sözleşme kapsamında kaldığı ve götürü bedele dahil olduğu sonucuna varıldığı takdirde asıl dava reddedilmeli, sözleşme dışı yapıldığı ve götürü bedele dahil olmadığı sonucuna varıldığı takdirde ise iş artış oranının belirlenerek %10 iş artışı kapsamında kalan işlerin bedeli sözleşme fiyatlarıyla (artış oranı götürü bedele oranlanarak), %10’u aşan işlerin bedeli de yapıldıkları tarihteki serbest piyasa fiyatlarıyla hesaplanmalı ve hüküm altına alınmalıdır. Öte yandan 2547 sayılı Yasa’nın 56/b maddesi uyarınca üniversiteler harçtan muaf olduğundan harçla da sorumlu tutulmamalıdır. Mahkemece eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi kurulu raporuna dayanılarak yazılı şekilde asıl davanın kısmen kabulü ve davalının harçla sorumlu tutulması doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte yazılı nedenlerle davalı Rektörlüğün sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kararın davalı yararına BOZULMASINA, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 14.09.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.