MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı ... vekili ile davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatifin üyesi olduğunu,parasal yükümlülüklerini yerine getirdiği halde konutunun, kooperatif üyesi olmayan davalı ... adına muvazaalı şekilde tapuya tescil edildiğini ileri sürerek, davalı kooperatife borçlu olunmadığının tesptini, diğer davalı adına olan tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tapuya kayıt ve tescilini, mümkün olmadığı takdirde dava konusu bağımsız bölümün dava tarihindeki rayiç bedelinin dava tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... vekili,davanın reddini istemiştir.
Davalı kooperatif temsilcisi, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, yapılan yargılama neticesinde, davacının kooperatif üyesi olduğu ,davalının ise böyle bir üyeliğinin olmadığı, kooperatif üyesi olan davacının üzerindeki tahsis işlemi ayni hak olmaması nedeniyle tapu iptali ve tescil talep etmesi mümkün olmadığı ve kooperatife borcunun bulunmadığı davacı üyeye kooperatifte kendisine verilecek uygun bir daire bulunmadığından davacının talep hakkı Yargıtay uygulaması ile belirlenen tazminat hesaplaması yöntemi ile belirlenecek olan tazminat hakkına dönüştüğü, buna göre ortaklara verilen konutların dava tarihindeki rayiç değeri tespit edilmesi gerektiği gerekçesiyle,davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararı,davacı ve davalı ... vekilleri temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı ve davalı ... vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Dava, kooperatif üyesi olan davacının kendisine bağımsız bölümünün tapu iptali ve adına tescili,bağımsız bölüm bulunmadığı taktirde bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece yapılan inceleme ve araştırma hüküm kurmaya elverişli olmayıp eksik ve yetersizdir. Davalı ...’nın herhangi bir genel kurul kararı olmadığını bilerek bu taşınmazı akrabası olan kooperatif başkanından satın aldığı,adına tescil ettiği ve keza davacının kooperatif üyesi olduğu tüm ödemelerini de eksiksiz yaptığı sabit olmasına ve mahkemenin de kararında bunu belirtmiş olmasına rağmen mahkemece ...’nın iyiniyetli olup olmadığı üzerinde de durulmaksızın davacının ayni haklarında bulunamayacağı gerekçesiyle davacının tapu iptali ve tescili talebinin reddine ilişkin kararı hatalı olmuştur.
Kabule göre de; kooperatiflerde tüm edimlerini yerine getiren üyelere verilecek herhangi bir bağımsız bölüm bulunmaması halinde bağımsız bölüm rayiç bedellerinin verilmesi, eksik ödemenin olması halinde üyenin konut karşılığı tazminat alacağının hesaplanma şekli ise Dairemizin yerleşik uygulamalarında aşağıdaki gibi formüle edilmiştir.
a-Önce ortaklara tahsis edilen konutun dava değeri itibariyle rayiç değeri hesaplanmalıdır.
b-Davalı kooperatife normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın ödemelerinin ödeme yaptıkları tarihler itibariyle toplam ödemeleri dava tarihine kadar ( toptan eşya fiyat endeksi " TEFE" artış ortalama rakamları esas alınarak) taşınarak güncel değeri bulunmalıdır.
c-Bundan sonra yukarıda (a) maddesinde bulunan değerden (b) maddesinde bulunan değer çıkarılarak kooperatife normal ödeme yapan bir ortağın bu ödemelerine karşı ne miktarda yararlanma elde ettiği ortaya çıkarılmalıdır.
d-Bunu takiben eksik ödeme yapan davacı ortağın ödentileri (b) maddesindeki ilkelere göre dava tarihine taşınarak eksik ödeme miktarı güncelleştirilmelidir.
e- Bu hesaplamalardan sonra normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın yukarıda (b) maddesinde bulunan ödemelerinin güncel değerinin karşılığı yine yukarıda (c) maddesinde bulunan bir yararlanmayı sağladığına göre davacının (d) maddesinde eksik ödemelerinin güncel değerinin ne miktarda yararlanması gerektiği orantı kurallarına göre belirlenmelidir. Yani sonuç olarak (d) maddesinde bulunan miktar (c ) maddesinde bulunan değerle çarpıldıktan sonra bulunan rakamın (b) maddesinde bulunan miktara bölünmesi sonucu bulunacak miktarın (d ) maddesinde bulunan davacı ödemelerinin güncel değerinin ilave edilmesi sonucu bulunacak miktar davacı ortağın davalı kooperatiften talep etmesi mümkün olan zarar tutarıdır.
Somut olayda ;kooperatif adına kayıtlı bir bağımsız bölümün bulunduğu karar yerinde açıklandığı halde bu bağımsız bölümle ilgili davacı talepleri dikkate alınmadan ve de yukarıda belirlenen hususlara riayet edilmeden kooperatif üyeliği devam eden davacıya ödediği bedelin verilmesi doğru görülmediği gibi davacının dilekçesinde 59.027,00 TL talep etmiş olması ve herhangi bir ıslah talebinde bulunmamasına rağmen fazlaya hükmedilmesi doğru görülmemiş, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı ve davalı ... vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, diğer temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı ve davalı ... yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edenlere iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 29.11.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.