Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, davacının 01/09/1998- 31/12/2007 tarihleri arasında Tarım Bağ-Kur sigortalılığının tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 21. Hukuk Dairesi’nin 22/10/2019 tarihli bozma ilamı ile kararın bozulmasına karar verilmiş olup ilk derece mahkemesince bu kez davanın reddine karar verilmiştir.
Davanın reddine kararına karşı davacının temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı, ilk prim kesintisini takip eden aydan itibaren 01/09/1998- 31/12/2007 tarihleri arasında Tarım-Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II- CEVAP:
Davalı Kurum vekili, davanın reddini talep etmiştir.
III- MAHKEME KARARI:
A- İLK DERECE MAHKEME KARARI
"Davacının davasının kabulü ile, davacının 01/09/1998 - 31/12/2007 tarihleri arasında Tarım Bağ-Kur Sigortalısı olduğunun tespitine" karar vermiştir.
Davalı kurum vekili karar için istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
B- BAM KARARI
"Somut olayda, 1998 tarihli tevkifatın bulunduğu, 1989 tarihinden itibaren oda kaydının bulunduğu, davacının 2002 yılından itibaren Çiftçi Kayıt Sisteminde kayıtlı olduğu, 2003 yılından itibaren ise doğrudan gelir desteği ile mazot ve gübre desteği aldığı, ifadesine başvurulan muhtar ve azaların tarımsal faaliyeti doğruladıkları, tarımsal arazinin, traktörünün ve hayvanların bulunduğu, Kurumca kabul edilen 01.09.1998 - 31.12.1998 tarihlerinin tespitinde hukuki yarar bulunmamakta ise de, bu durumun infazda gözetilebileceği " gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir.
Davalı Kurum vekilince, kararın bozulması talep edilmiştir.
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi’ nin 22/10/2019 tarihli ilamı ile “ Somut olayda, davacının 2926 sayılı Yasa kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak 01.09.1998 - 31.12.1998 tarihleri arası ve 11/08/2016 tarihinden itibaren devam eden tescil kaydının bulunduğu, teslim ettiği ürün bedellerinden 1998/8. ayda prim kesintisi yapıldığı anlaşılmasına rağmen, bu tarihten sonra davacının talebi ile bağlı olarak 31/12/2007 tarihine kadar prim kesintisi veya ürün teslimi bulunup bulunmadığı araştırılmadan, yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olmuştur.
Yapılacak iş, davacının 1999-2007 ( dahil) tarihleri arasında ürün teslimi veya prim kesintisi bulunup bulunmadığını araştırarak, bunlara ilişkin belgeleri getirtmek, bu tarihler arasında prim kesintisi veya ürün teslimi bulunmaması halinde davanın reddine karar vermekten ibarettir…” gerekçesi ile karar bozulmuştur.
BOZMA SONRASI:
İlk derece mahkemesince bu kez; “ Dosya kapsamı evrak, Yargıtay bozma ilamı tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde, davacının teslim ettiği ürün bedellerinden 1998/8. ayda prim kesintisi yapıldığı, bu tarihten sonra ürün teslimi yaptığına veya teslim ettiği ürün bedellerinden kesinti yapıldığına ilişkin herhangi bir somut delil bulunmadığı” gerekçesiyle “davacının davasının reddine” karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekilince, kararın bozulması talep edilmiştir.
V- İLGİLİ HUKUK KURALLARI :
Tarım Bağ-Kur sigortalılığının yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Kanun"da, bildirimsiz kalan sigortalılar için 506 sayılı Kanunun 79. ve 5510 sayılı Kanunun 86. maddesinde öngörülen "hizmet tespiti" davasına koşut bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Anılan düzenlemede, kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takiben başlayacağının hükme bağlanmış olması karşısında, kayıt ve tescil, yada tescil yerine geçen iradi prim ödemesi veya prim tevkifatı öncesine isabet eden tarımsal faaliyet ve buna dayalı "Tarım Bağ-Kur sigortalılığının tespiti" söz konusu olamayacaktır.
09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararında da açıkça vurgulandığı üzere, bir Mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda; Mahkeme yönünden o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine bozma kararında açıklanan hukuki esaslar çerçevesinde hüküm kurmak yükümlülüğü doğar. Bu hukuki aşama "usuli kazanılmış hak" olarak adlandırılır. Bu hukuki müessese Mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararındaki esaslar ve istenilenler kapsamında işlem yapmak ve hüküm kurma zorunluluğunu getirir.
VI. İNCELEME:
Yukarıda yapılan açıklamalar ışığında, eldeki davada davacının 01.09.1998 - 31.12.1998 tarihleri arasında 2926 sayılı Kanun sigortalısı olarak tescili bulunduğundan bu sürenin tespitinde hukuki yarar bulunmadığı gerekçesiyle hukuki yarar yokluğundan davanın reddine karar verilmeli, 01.01.1999 - 31.12.2007 tarihleri yönünden ise davacının bozma ilamı sonrası aşamalarda ve temyiz talebinde ... Tarım Kredi Kooperatifi’ nde kayıtlarının olduğunu ileri sürmesi nedeniyle ilgili kooperatiften davacıya ait ihtilaflı dönem için prim kesintisi- ürün teslimi bulunup bulunmadığını araştırmak, var ise davanın kabulüne, prim kesintisi – ürün teslimi yok ise şimdiki gibi davanın reddine karar verilmelidir.
O hâlde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ...Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının HMK"nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 24/12/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.