Mahkemesi : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi

Dava, Tarım Bağ-Kur sigortalılığının iptaline ilişkin kurum işleminin iptali ile tahsis talebini takip eden aybaşından itibaren yaşlılık aylığı bağlanması gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum avukatınca istinaf yoluna başvurulması üzerine, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince verilen kararın temyizen incelenmesi davalı Kurum avukatı tarafından istenmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Tarım Bağ-Kur sigortalılığının iptaline ilişkin kurum işleminin iptali ile tahsis talebini takip eden aybaşından itibaren yaşlılık aylığı bağlanması gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
II-CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; 07/04/1994 tarihinde kurum kayıtlarına giren iş bırakma formundan anlaşılacağı üzere muhtar beyanında kişinin 01/01/1987 tarihinde tarımsal faaliyete başladığını ve 01/04/1987 tarihinde tarımsal faaliyetinin sonlandırdığının belirtildiğini, kurum tarafından düzenlenen rapora göre davacının ... Ziraat Odası Başkanlığındaki 44/10722 sicil numaralı üyeliğine ait kaydın Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının 16/06/2011 tarih ve 51 sayılı genelgesinde istenilen nitelikleri taşımadığını ve ilgili mevzuata uygun oluşturulmadığını, denetmen raporları ile davacının Ziraat Odası kayıtlarının usulüne uygun olmadığından kurum işlemlerinin yerinde olduğunu beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Davanın kabulüne; Davacının tarım bağkur hizmet süresini iptal eden kurum işleminin iptaline ve 31.03.2014 aylık tahsis talebini takip eden aybaşı olan 01.04.2014 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yaşlılık aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince; "...İlk derece mahkemesinin kararının yasal ve hukuksal gerekçeleri ile dayanağı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmadığından 6100 sayılı HMK"nun madde 353/1-b.1 hükmü gereğince davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine" karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekilince verilen temyiz dilekçesiyle; “üyelerin meslek kuruluşlarına kayıtlarını teyit edecek Noter tasdikli üye kayıt defteri ve yönetim kurulu karar defterlerinin olması şarttır. Bu bakımdan, inceleme konusu üye ...’ın ... Ziraat Odası Başkanlığındaki, üye kaydının, her zaman düzenlenebilecek nitelikte olan noter onaysız üye kayıt defterinde kaydedilmiş olması; üyelik başlangıcına dair yönetin kurulu karan alınmaması, bu koşullarda oluşturulmuş üye kaydının denetim tarihinde devam ettiği ve bahse konu üyeliğe ilişkin olarak başkaca bilgi/belge bulunmadığı tespit edildiğinden söz konusu üyelik kaydının Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı’nın 16.06.2011 tarih ve 51 sayılı genelgesini uygun oluşturulmadığı ve istenen nitelikleri taşımadığı, 16.06.2015 tarih ve HZ:077 sayılı denetim raporu tutulmuş ...’ın Pelitbüküsekecek Köyündeki çiftçilik faaliyetleriyle ilgili olarak 2011/51 sayılı genelge kriterine göre geçersiz sayılması gerektiği yönünde değerlendirilme yapılması gerektiği, denetmen raporları ile davacının Ziraat Odası kayıtları usulüne uygun olmadığından Kurum işlemleri yerinde olup, davacının haksız davasının reddi gerekirken kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.” gerekçesiyle temyiz edilmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dosyadaki kayıt ve belgelerin incelenmesinde; davacının 01.11.1988 (muhtar re"sen) tarihinde Tarım Bağ-Kur tescilinin yapıldığı, 5 yılı aşkın 7019 gün süreye ilişkin prim borcu bulunduğundan sigortalılığın 01.11.1988 tarihi itibariyle durdurulduğu, 01.01.2001 tarihi itibariyle Ziraat Odası kaydının bulunduğu, 21.07.2014 tarihli SGK tarafından yapılan inceleme sonucu bu kaydın iptal edildiği, 26.10.2016 tarihli Oda Y.Kurulu kararı ile tekrar kayıt edildiği ve halen kaydın devam etmekte olduğu, davacının Kuruma verdiği dilekçe ile 06/04/1994 tarihi itibariyle Bağ-Kur’daki kaydının silinmesini talep ettiği, 01.04.2011 tarihli dilekçesi ile 01.11.1988- 30.04.2008 tarihleri arasında (7019 gün ) ihya başvurusunda bulunduğu ve bu başvuruya dair 20.07.2011 tarihinde (17.432,55TL) ödeme yapmış olduğu, 10.04.2014 tarihli ekstreye göre 9149 gün prim ödeme gün sayısının bulunduğu ve prim borcunun bulunmadığı, tevkifat kesintinin 13.07.1994, 29.03.1995, 10.04.1996, 15.04.1997, 01.06.1998, 23.06.1999, 30.05.2000, 09.04.2001, 04.04.2002, 07.04.2003 tarihlerinde mevcut olduğu anlaşılmaktadır.
İlk derece Mahkemesince; davacının, emeklilik talebinden sonra 07/04/1994 tarihinde kurum kayıtlarına giren iş bırakma formu gerekçe gösterilerek bir kısım tarım bağkur hizmetlerinin iptal ettiği ve emeklilik talebini reddedildiği, 07/03/2017 tarihli İlçe Jandarma Komutanlığının yazısından, davacının arazisinin bulunduğu, 250 dönüme yakın arazisinin bulunduğu, davacının çiftçilikle uğraştığı ve herhangi bir esnaflığının ya da memuriyetinin söz konusunun olmadığı, traktörünün bulunduğu, 20 adet büyükbaş 250 adet küçükbaş hayvanının olduğu, ikamet ettiği adresi hiçbir zaman değiştirmediği ve arazisini düzenli olarak her sene kullanmaya devam ettiğinin bildirildiği, davacının sicil dosyasında mevcut bağkur prim tevkifatlarının bulunduğu, 01/11/1988 ile 31/03/2014 tarihleri arasındaki prim borçlarını ödediği, ayrıca dinlenen tanık beyanında davacının sürekli çiftçilik yaptığı beyan edildiği, bu hali ile davacının 5510 sayılı Kanunun 4/b(4) kapsamında sigortalı sayılması gerektiği, ziraat odası kayıtlarının usulüne uygun olarak tutulmamasında davacıya yüklenebilecek bir kusurun bulunmadığı ve sigortalılık niteliğine etki etmeyeceği sonucuna varılmakla, Bölge Adliye Mahkemesince davanın kabulüne ilişkin mahkeme kararının usûl ve esas yönlerden hukuka uygun olduğundan bahisle, HMK"nin 353/1-b maddesinin (1) numaralı alt bendi uyarınca...” denilerek davalı vekilinin istinaf başvurusu esastan reddedilmişse de Mahkemece verilen karar eksik araştırma nedeniyle isabetsiz bulunmuştur.
11.09.2014 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 6552 sayılı Kanunun 58. maddesi ile 5510 sayılı Kanuna eklenen geçici 54. maddesi "Mülga 4355 sayılı Ticaret ve Sanayi Odaları, Esnaf Odaları ve Ticaret Borsaları Kanunu, mülga 5373 sayılı Esnaf Dernekleri ve Esnaf Dernekleri Birlikleri Kanunu ve mülga 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkârlar Kanununa göre; esnaf ve sanatkâr siciline veya odasına ya da her ikisine birden kayıtları bulunmakla birlikte üye kayıtlarının mevzuata uygun olarak yapılmadığının tespit edilmesi üzerine, Kuruma kayıt ve tescili yapılmakla birlikte, 4"üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılık süreleri geçersiz sayılarak iptal edilen sigortalılardan 22/3/1985 tarihinden sonraki sürelere ait prim, gecikme zammı ve gecikme cezalarının 31/12/2013 tarihine kadar ödenmiş olması şartıyla 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılıkları başlangıç tarihinden itibaren geçerli sayılır.
4"üncü ve 7"nci maddeler ile 2926 sayılı Kanunun 2"nci, 5"inci ve 9"uncu maddelerine göre kayıt ve tescili yapılanların, sigortalılık tescil ve sürelerine esas tarımsal faaliyetleri ile ilgili kurum ve kuruluş üye kayıtlarının mevzuata uygun olarak yapılmadığının tespit edilmesi üzerine sigortalılıkları geçersiz sayılarak iptal edilenlerin, tescillerinin yapıldığı tarihten 31/12/2010 tarihine kadar geçen sürelere ait prim, gecikme zammı ve gecikme cezalarının 31/12/2013 tarihine kadar ödenmiş olması şartıyla, 4"üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamındaki sigortalılıkları başlangıç tarihinden itibaren geçerli sayılır. Ancak, tevkifat kesintisine binaen geriye dönük yapılan tescillerden, tevkifatın yapıldığı tarihte ziraat odası kaydı bulunmayan,daha sonra geriye dönük tesis edilen kayıtlar geçerli kabul edilmez. " hükmüne amir olmakla, bu kapsamda Mahkemece, öncelikle davacının anılan yasal düzenlemeden yararlandırılıp yararlandırılmayacağı hususunun kurumun kabulünde olup olmadığı konusunda davacıya verilecek mehille kuruma başvuru sağlanmalı ve varılacak sonuca göre değerlendirme yapılmalıdır. Şayet Kurum, davacıyı anılan yasal düzenlemeden yararlandırmak suretiyle sigortalılığa geçerlik veriyorsa davanın konusuz kalıp kalmadığı irdelenerek karar verilmelidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının, HMK"nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine ve kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 24/12/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.