MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik verilen hükmün süresi içinde davalılar ... Telekomünikasyon Ltd. Şti., ... Ltd. Şti., ... Ltd. Şti. ve ... A.Ş. vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Davacı vekili, davacı idare ile davalı şirketler arasında Hastane Temizliği, Çamaşır Yıkama, Haşerelerle Mücadele ve Ütü Hizmetlerine ilişkin sözleşme imzalandığını, sözleşme kapsamında çalışan dava dışı işçiye davacının ödemiş olduğu işçilik alacaklarına ilişkin miktar kadar, işçiyi farklı dönemlerde bünyelerinde çalıştıran, davalılardan alacaklı olduklarını ileri sürerek, toplam 11.291,00 TL"nin ödeme tarihinden işleyecek ticari faiziyle davalılardan sorumlulukları oranında rücuen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalılar ... Telekomünikasyon Ltd. Şti., ... Ltd. Şti., ... Ltd. Şti. ve ... A.Ş. vekilleri, davanın reddini istemişlerdir.
Diğer davalılar, davaya cevap vermemişlerdir.
Mahkemece, iddia, savunma, kısmen benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davalılardan ... Ltd. Şti"nin son işveren olduğu vebu nedenle şartname hükümlerine göre işçi alacaklarının tamamından sorumlu olacağı, diğer şirketlerin ise çalıştırdıkları sürelerle sınırlı bir sorumluluğunun söz konusu olduğu, taraflar arasında sözleşmeye dayalı bir ilişki bulunduğundan alacağın zamanaşımına uğramamış olduğu gerekçesiyle, davanın kabulü ile davalı ... Ltd. Şti. 11.291,00 TL"nin tamamından sorumlu olmak kaydıyla, 1.042,57 TL"nin ... A.Ş."den, 3.772,10 TL"nin ... Ltd. Şti."den, 332,46 TL"nin ... Ltd. Şti"den, 997,37 TL "nin Dilara Ltd. Şti"den, 1.383,81 TL"nin ... Ltd. Şti"den ödeme tarihinden işleyecek ticari faizi ile tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalılar ... Telekomünikasyon Ltd. Şti., ... Ltd. Şti., ... Ltd. Şti. ve ... A.Ş. vekilleri temyiz etmiştir.
1-Davalılar ... End. Tem. Org. A.Ş. ve ... Tem. ve İlaç Hiz. Org. Turz. Tic. Ltd. Şti. vekillerinin temyiz itirazları yönünden:
5219 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonucu Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunun (HUMK) 427. maddesinde öngörülen kesinlik sınırı, 5236 Sayılı Kanun"un 19. maddesiyle HUMK’a eklenen Ek-Madde 4’te öngörülen yeniden değerleme oranı da dikkate alındığında 2015 yılı için 2.080,00 TL’dir.
Davalıların temyize konu ettikleri miktarların bu bedelin altında olması nedeniyle 03.12.2015 tarihli karar adı geçen davalılar yönünden kesin niteliktedir. Kesin olan kararların temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi, 01.06.1990 günlü 3/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca Yargıtay tarafından da karar verilebileceğinden, davalılar ... End. Tem. Org. A.Ş. ve ... Tem. ve İlaç Hiz. Org. Turz. Tic. Ltd. Şti. vekillerinin temyiz isteminin reddine karar verilmesi gerekmiştir.
2-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı ... Tem. Hiz. Turz. Tic. Paz. Ltd. Şti. vekilinin tüm davalı ... Telekomünikasyon Bilg. Tem. Güv. ve Yem. Hiz. Tic. Ltd. Şti. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3-Dava, rücuen tazminat istemine ilişkindir.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
Yıllık izinler kullanılmadığı taktirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerinde bu fesih ile ücrete dönüştüğü gözönüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır.
İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir.
Yükleniciler aleyhine açılan rücu davalarında ayrı sözleşmelerle hizmet ifa eden yükleniciler mecburi dava arkadaşı olmadığı gibi borçtan müteselsilen sorumlu olacaklarına ilişkin kanun hükmü veya sözleşme bulunmamaktadır. Bu nedenle alacak davalarında her davalı aleyhine ayrı tahsil hükmü kurulmalıdır. Davanın itirazın iptali şeklinde açılmış olması durumunda ise takibin hangi davalı açısından hangi miktarla devam edeceği ayrı ayrı belirlenmelidir.
Bu durumda mahkemece, yukarıda belirlenen ilkeler çerçevesinde, bilirkişiden ek rapor alınıp sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçe ile ödenen bedelin tamamından son alt işverenin sorumlu tutulması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalılar ... End. Tem. Org. A.Ş. ve ... Tem. ve İlaç Hiz. Org. Turz. Tic. Ltd. Şti. vekillerinin temyiz isteminin mahkeme hükmünün kabul edilen miktar itibariyle kesin olması nedeniyle REDDİNE, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... Tem. Hiz. Turz. Tic. Paz. Ltd. Şti. vekilinin tüm davalı ... Telekomünikasyon Bilg. Tem. Güv. ve Yem. Hiz. Tic. Ltd. Şti. vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... Telekomünikasyon Bilg. Tem. Güv. ve Yem. Hiz. Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının talep halinde temyiz eden davalılardan ... Ltd. Şti - ... Telekomünikasyon Ltd. Şti. ve ... A.Ş"ye iadesine, aşağıda belirtilen harcın davalı ... Ltd. Şti"den alınarak hazineye gelir kaydına, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 22.01.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.