MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "araştırma ve incelemenin hüküm vermek için yeterli olmadığı belirtilerek; taşınmazın kültür arazisi niteliğinde bulunup bulunmadığının tespiti için ziraatçi bilirkişi refakatinde keşif yapılması, davacı tanıklarının usulen çağrılıp taşınmaz başında dinlenmelerinin sağlanması, yöntemince zilyetlik araştırması yapılması ve ayrıca 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. maddesinde belirtilen miktar ve nitelik araştırmasının yapılarak ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Yargılama sırasında davacı ...’ün ölümü üzerine mirasçıları tarafından davaya devam olunmuştur. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli 117 ada 25 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile, ... mirasçıları davacılar adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozmaya uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, çekişmeli taşınmaz üzerinde davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleşmiş olduğu gerekçesi ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, mahkemece uyulan bozma ilamında, yerel bilirkişilerin beyanlarının soyut nitelikte olduğu ve bir taşınmazı zilyetlikle kazanmak için yeterli olmadığı belirtilerek, yöntemince zilyetlik araştırması yapılması, çekişmeli taşınmazın kültür arazisi niteliğinde bulunup bulunmadığının ziraatçi bilirkişi aracılığıyla belirlenmesi ve davacı yararına taşınmaz edinme koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin yöntemince araştırılması gereğine değinildiği halde, bozma sonrası yapılan keşifte yerel bilirkişiler dinlenmemiş, harita mühendisi bilirkişisi ve ziraatçi bilirkişisinin ortak düzenledikleri raporlarında; çekişmeli taşınmazın 1999 tarihli hava fotoğrafı ve 2003 tarihli uydu görüntülerinde, bir bölümünün çalılık niteliğinde tarımsal faaliyette kullanılmayan yerde kaldığı, bir bölümünde ise davacı adına tapuda kayıtlı bulunan 117 ada 4 parsel sayılı taşınmaz ile bir bütün olarak tarımsal faaliyette bulunulduğu belirtilmiş, yine aynı raporda taşınmazın uzun süre toprak işlemesi yapılarak tarımsal faaliyette kullanıldığı belirtilerek çelişki yaratılmasına rağmen mahkemece bu çelişki giderilmemiş, bozma gerekleri yerine getirilmeden hüküm verilmesi cihetine gidilmiştir. Bu şekilde eksik inceleme ve araştırmaya dayanılarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşılabilmesi için öncelikle çekişmeli taşınmazı gösteren tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait en az üç ayrı zaman dilimine ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından getirtilip dosya ikmal edildikten sonra, mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişisi, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişisi ve fen bilirkişisinin katılımı ile yeniden keşif yapılmalı, keşif sırasında yerel bilirkişi ve tanıklardan; dava konusu taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar- ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, dinlenen yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan taşınmazın toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmazın üzerindeki bitki örtüsünü, taşınmazın imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığını, muhtaç yerlerden ise imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir ve önceki raporla karşılaştırmalı olarak değerlendiren ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmazın sınırlarını ve niteliğini, taşınmazda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; teknik bilirkişiye ise keşfi takibe elverişli, dava konusu taşınmazın komşularıyla birlikte gösterir şekilde krokili rapor düzenlettirilmeli; dava konusu taşınmazın tespit tarihi olan 2000 yılına kadar zilyetlikle kazanma şartlarının davacı lehine oluşup oluşmadığı kesin olarak belirlenmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, bu yönler göz ardı edilerek eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi, kabule göre de, davacı ... yargılama sırasında öldüğü ve mirasçıları tarafından davaya devam olunduğu halde, mirasçılarının tamamının HMK’nın 297/b maddesine aykırı düşecek şekilde karar başlığında gösterilmemesi dahi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15.05.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.