MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davaları sonunda, yerel mahkemece asıl ve birleşen davaların kabulüne ilişkin olarak verilen karar davacılar ve davalılar vekilleri tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;

-KARAR-

Asıl dava tapu iptal ve tescil isteğine ilişkin olup, mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalılar ... ve ... tarafından vekalet ücreti yönünden temyiz edilmiş, birleştirilen dava ise muvazaa hukuksal nedenine dayalı tapu iptal tescil isteğine ilişkin olup mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Asıl dava harca esas değer olarak 10.000,00 TL gösterilerek açılmış olup keşifte belirlenen değer üzerinden noksan harç ikmal edilmemiştir.
Birleşen dava yönünden ise çekişmeli 345 parsel sayılı taşınmaz ile 346 parsel sayılı taşınmazın 113/116 payı mirasbırakana ait iken 22.11.2007 tarihinde davalı ..."a satış suretiyle devredildiği, mirasbırakanın 23.09.2012 yılında öldüğü, geriye mirasçı olarak davanın tarafları ... ve ... kaldığı kayden sabittir.
Bilindiği üzere, uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (nitelikli-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir.
Bu durumda yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve l.4.1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere; görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de 4721 s. Türk Medeni Kanunu" nun (TMK) 706, 6098 s. Türk Borçlar Kanunu"nun (TBK) 237 (818 s. Borçlar Kanunu"nun (BK) 213) ve Tapu Kanunun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Hemen belirtmek gerekir ki; bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer bir söyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ve aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun içinde ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, miras bırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alış gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile miras bırakan arasındaki kişisel ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.
Öte yandan, miras bırakan sağlığında hak dengesini gözeten kabul edilebilir ölçüde ve tüm mirasçıları kapsar biçimde bir paylaştırma yapmışsa mal kaçırmak kastından söz edilmeyeceğinden olayda 1.4.1974 tarih 1/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının uygulanamayacağı da kuşkusuzdur.
Bu durumda, miras bırakandan tüm mirasçılarına intikal eden taşınır taşınmaz mallar ve haklar araştırılmalı, tapu kayıtları ve varsa öteki delil ve belgeler mercilerinden getirtilmeli her bir mirasçıya nakledilen malların ve hakların nitelikleri ve değerleri hakkında uzman bilirkişiden rapor alınmalı böylece yukarıda değinilen anlamda bir paylaştırma kastının bulunup bulunmadığı açıklığa kavuşturulmalıdır.
Somut olaya gelince; 345 parsel sayılı taşınmaz ile 346 parsel sayılı taşınmazın 113/116 payı mirasbırakan tarafından 22.11.2007 tarihinde davalı ..."a satış suretiyle devredildiği sırada, 441 parsel sayılı taşınmazdaki mirasbırakana ait 1/4 payın da birleşen davanın davacısı ... satış suretiyle devredildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıdaki ilkeler uyarınca birleşen dava incelendiğinde mirasbırakanın amacının mal kaçırmak değil çocukları arasında paylaştırma yapmak olduğu sonucuna varılmaktadır. Bu durumda muvazaanın gerçekleştiğinden söz edilmesinin olanağı yoktur.
Hal böyle olunca, asıl dava bakımından noksan harcın ikmal edilmediği gözetilerek dava dilekçesinde gösterilen 10.000,00 TL değer üzerinden davacı ... lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken keşifte saptanan ancak noksan harcı ikmal edilmeyen değer üzerinden vekalet ücretine hükmedilmesi doğru olmadığı gibi birleşen dava açısından ise temlikin muvazaalı olmadığı gözetilerek davanın reddine karar verilmesi gerekirken, delillerin takdirinde yanılgıya düşerek kabule karar verilmesi de isabetsizdir.
Tarafların bu yöne değinen temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile, hükmün açıklanan nedenlerle (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 01.02.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.