MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki geçit hakkı kurulması davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 17/09/2018 gün ve 2018/1325 Esas, 2018/5644 Karar sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davalı ... tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi uyarınca geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davacı, maliki olduğu 146 ada 22 ve 24 parsel sayılı taşınmazlardan 146 ada 22 parsel sayılı taşınmazın genel yola bağlantısının bulunduğunu, ancak 146 ada 24 parsel sayılı taşınmazının genel yola bağlantısının bulunmadığını ileri sürerek, bu taşınmazları arasında geçiş sağlamak için davalıya ait 146 ada 25 parsel sayılı taşınmazdan geçit hakkı kurulmasını talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili; davacının yola ihtiyacı bulunmadığını, müvekkilinin maliki olduğu taşınmazdan geçit hakkı kurulmasına muvafakat etmediğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile 146 ada 24 parsel sayılı taşınmaz lehine, 146 ada 25 parsel sayılı taşınmaz aleyhine, 05.09.2014 tarihli bilirkişi raporu krokisinde B harfli sarıya boyalı olarak gösterilen güzergahtan geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir.
Hükmü, davalı vekili temyiz etmiş, Dairemizin 17.09.2018 tarihli 2018/1325 Esas- 2018/5644 Karar sayılı ilamı ile hüküm onanmıştır.
Davalı ... Dairemizin onama ilamına karşı karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine "mutlak geçit ihtiyacı" veya "geçit yoksunluğu", ikincisine de "nispi geçit ihtiyacı" ya da "geçit yetersizliği" denilmektedir.
Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulur. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır.
Somut olayda; mahkemece, her ne kadar davacıya ait 146 ada 24 parsel lehine davalıya ait 146 ada 25 parsel aleyhine geçit irtifakı kurulmasına karar verilmişse de yine davacıya ait 146 ada 22 parsel sayılı taşınmazın yola cephesi bulunduğu halde bu taşınmazdan akdi irtifak kurulup kurulamayacağının araştırılmadığı anlaşılmaktadır. O halde, lehine geçit irtifakı kurulmak istenen 146 ada 24 numaralı parselin güney sınırında bulunan 146 ada 23 parsel yahut davalıya ait 146 ada 25 parselin küçük bir bölümünden geçit irtifakı kurulması halinde davacıya ait 146 ada 22 parselden akdi geçit irtifakı kurularak davacıya ait 146 ada 24 parselin geçit ihtiyacının fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gereği talep edenin katlanması gereken fedakarlık gözetilerek giderilmesi ve bu şekilde geçit irtifakı tesisi gerekirken 05.09.2014 tarihli bilirkişi raporu krokisinde B harfi ile gösterilen yerden geçit irtifakı kurulması doğru değildir.
Dairemizce kararın yukarıda belirtilen gerekçeler ile bozulması gerekirken maddi hata sonucu onandığı bu defa yapılan inceleme sonucu anlaşıldığından davalının yerinde görülen karar düzeltme itirazlarının kabulü ile hükmün yukarıda açıklanan gerekçeyle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı ..."ın karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 17.09.2018 tarihli 2018/1325 Esas- 2018/5644 Karar sayılı onama ilamının KALDIRILMASINA, hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine,18.12.2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.