Mahkemesi : Adana 5. İş Mahkemesi
Tarihi : 22/10/2013
Numarası : 2013/124-2013/785

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı davalıya ait çiftlikte ve çiftlikte bulunan narenciye ve nar bahçesinde 03.01.2008-11.07.2012 tarihleri arasında ailesi ile birlikte bahçede ve tarlada bakım ve dikim işçiliği ile aynı zamanda çiftlikte bekçilik yaptığını, iş akdinin işverence SGK"ca teftiş yapılıp sigortasız çalıştırıldığının tespit edilmesi üzerine feshedildiğini bildirerek kıdem ve ihbar tazminatı ile ödenmeyen işçilik alacaklarının tahsilini istemiştir.
Davalı; davacının, haftanın 3-4 günü günde 4 saat yevmiye ile çalıştığını ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece davalı işyerinin tarım işyeri olduğu, 50"den az işçi çalıştırıldığı, davanın genel hükümlere göre genel mahkeme olan Asliye Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
Uyuşmazlık, taraflar arasındaki ilişkinin İş Kanunu kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği ve bu bağlamda iş mahkemesinin görevi noktasında toplanmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 1 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince, 4"üncü maddedeki istisnalar dışında kalan bütün işyerlerine, işverenler ile işveren vekillerine ve işçilerine, çalışma konularına bakılmaksızın bu Kanunun uygulanacağı belirtilmiştir.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 1"inci maddesi uyarınca, İş Kanununa göre işçi sayılan kimselerle işveren veya işveren vekilleri arasında, iş akdinden veya İş Kanununa dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının çözüm yeri iş mahkemeleridir.
İş Kanununun 4"üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca, 50"den az işçi çalıştırılan (50 dahil) tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde veya işletmelerinde bu Kanun hükümleri uygulanmaz. İşçi tarım ve orman işlerinin yapıldığı bir işyerinde çalışıyor ise, bu işçi ile işveren ararındaki uyuşmazlığın iş mahkemesi yerine görevli hukuk mahkemesine çözümlenmesi gerekir.
Ancak, tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerinde 50 dahil daha az işçi bulunmasına rağmen, işyerinde sendika örgütlenmesi sonucu Toplu İş Sözleşmesi bağıtlanmış ise, üye sendika üyesi işçi ile işveren arasındaki uyuşmazlığın 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanununun 66 ncı maddesi uyarınca iş mahkemesinde görülmesi gerekir.
Bunun dışında 4857 sayılı İş Kanununun 4 üncü maddesinde tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde çalışanların kanun kapsamına girmeyeceği açıklandıktan sonra aynı madde de ayrık durumlara yer verilmiştir.
Buna göre;
1.Tarım sanatları ile tarım aletleri, makine ve parçalarının yapıldığı atölye ve fabrikalarda görülen işlerde,
2.Tarım işlerinde yapılan yapı işlerinde,
3.Halkın faydalanmasına açık park ve bahçelerde
4.Bir işyerinin eklentisi durumundaki bahçe işlerinde,
çalışanların, İş Kanunu kapsamında olacakları belirtilmiştir.
Sonuç olarak tarım ve orman işletmelerindeki bitki ve hayvan üretimi, bakım ve yetiştirmesi dışında kalan işler İş Kanununa tabidir.
Diğer taraftan işçi tarım işinde çalışırken, bu iş dışında tarım işi sayılmayan ek bir görevde çalışabilir (bekçilik, şoförlük vb.). Bu durumda, yaptığı işler arasında hangisinin baskın olduğu açıklığa kavuşturulmalı ve sonucuna göre görevli mahkeme belirlenmelidir.
Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu’nun 23.05.1960 gün ve 11-10 ile 10.05.1974 gün ve 3-44 sayılı kararları uyarınca, özellikle iş hukukunda istisnaî hükmün genişletilerek değil, dar yorumlanması gerekir. İşçiler yararına getirilen düzenlemelerin yine işçiler yararına yorumlanması asıldır.
Somut olayda işyerinde SGK tarafından denetim yapılmış denetim elemanı tarafından davacının yaptığı iş "bahçe bekçiliği ve sulama işi" olarak tespit edilmiştir.
Dinlenen tanıklar davacının traktör sürme, çiftçilik yapma, tarlaya işçilerin getirilmesi gibi işler yaptığını beyan etmişlerdir.
Bu tanıkların yalnızca tarlada yapılan işlerle ilgili beyanda bulundukları bahçede yapılan işlerle ilgili bir bilgi vermedikleri görülmektedir.
Yapılacak iş; SGK tarafından yapılan denetime ilişkin tüm belgelerin, tahkikat raporu ve eklerinin getirtilerek gerekirse tanıklar yeniden dinlenerek davacının çiftlikte bulunan narenciye ve nar bahçesinde bekçilik işi yapıp yapmadığını, bekçilik işi yapıyor ise yapılan işlere göre baskın iş olup olmadığı açıklığa kavuşturularak davacının 4857 sayılı Yasa kapsamında işçi sayılıp sayılmayacağı ve mahkemenin görevli olup olmadığı belirlenip çıkacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece eksik araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması bozma nedenidir.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenle BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde davacıya iadesine, 10.01.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.