MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik verilen hükmün süresi içinde davacı vekili ile davalı ... İnş. Tem. Turz. Gıda Tic. ve San. Ltd. Şti. vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Davacı vekili, davacı idare ile davalı şirketler arasında Katı Atık Toplama, Taşıma, Süpürge ve Kent Temizliği hizmet alımına ilişkin sözleşme imzalandığını, sözleşme kapsamında temizlik işinde çalışan dava dışı işçiye davacının, kesinleşmiş mahkeme kararı nedeniyle, ödemiş olduğu işçilik alacaklarına ilişkin bedel kadar davalılardan alacakları bulunduğunu ileri sürerek, 23.670,08 TL"nin ödeme tarihinden işleyecek faizi ile davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, taraflar arasında yapılan hizmet alım sözleşmeleri ve şartnameleri uyarınca işçiler tarafından yöneltilebilecek her türlü talep ve davaların tamamından sorumluluğun yüklenici şirketlere ait olduğu, bu bağlamda feshe bağlı olarak doğan ihbar tazminatı alacağından son işverenin sorumlu tutulması gerektiği, diğer işçilik alacaklarından ise alt işverenlerin işçiyi çalıştırdıkları döneme karşılık gelen miktar ile sınırlı olarak sorumlu bulundukları gerekçesiyle, davanın kabulü ile 23.670,08 TL"nin davalılardan (bu miktarın 3.757,22 TL"sinden davalı ... Ltd. Şirketi, 19.912,86 TL"sinden ise ... Ltd. Şirketi sorumlu olacak şekilde) tahsiline, alacağın 22.377,98 TL"lik kısmına 13.04.2012 tarihinden itibaren, kalan bölümüne ise 18.05.2012 tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmasına karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili ile davalı ... İnş. Tem. Turz. Gıda Tic. ve San. Ltd. Şti. vekili temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm, davalı davalı ... Ltd.Şti. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2- Dava, rücuen tazminat istemine ilişkindir.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
Yıllık izinler kullanılmadığı taktirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerinde bu fesih ile ücrete dönüştüğü gözönüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır.
İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir.
Yükleniciler aleyhine açılan rücu davalarında ayrı sözleşmelerle hizmet ifa eden yükleniciler mecburi dava arkadaşı olmadığı gibi borçtan müteselsilen sorumlu olacaklarına ilişkin kanun hükmü veya sözleşme bulunmamaktadır. Bu nedenle alacak davalarında her davalı aleyhine ayrı tahsil hükmü kurulmalıdır. Davanın itirazın iptali şeklinde açılmış olması durumunda ise takibin hangi davalı açısından hangi miktarla devam edeceği ayrı ayrı belirlenmelidir.
Somut olayda mahkemece, yukarıda belirlenen ilkelerin aksine, gerekçede ihbar tazminatı dışındaki işçilik alacaklarından tüm alt işverenlerin dönemlerine göre sorumlu tutulmaları gerektiği belirtildiği halde, hükümde, bilirkişi raporunda belirtildiği şekilde, son alt işverenin kıdem tazminatı dışındaki tüm işçilik alacaklarından sorumlu olacağı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır. Bu durumda mahkemece bilirkişiden yukarıda belirlenen ilkeler doğrultusunda ek rapor alınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin tüm, davalı ... Ltd.Şti. vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... İnş. Tem. Turz. Gıda Tic. ve San. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün BOZULMASINA,fazla yatırılan temyiz harcının talep halinde davacıya iadesine, davalı ... İnş. Tem. Turz. Gıda Tic. ve San. Ltd. Şti"nin yatırdığı temyiz harcın talep halinde iadesine,
karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 22.01.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.