Taraflar arasındaki “boşanma, velayet, nafaka, maddi ve manevi tazminat ” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Gölcük 1.Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi"nce davanın kısmen kabulüne dair verilen 08.10.2009 gün ve 2008/201 E., 2009/377 K. sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 2.Hukuk Dairesi"nin 20.01.2011 gün ve 2009/20271 E., 2011/467 K. sayılı ilamı ile;
(...1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yersizdir.
2-Mahkemece müşterek çocuklardan R. ve Y. E."nin velayeti babaya, B.ve Z.in velayeti anneye bırakılmıştır. Davacı anne karardan sonra müşterek çocuk B.u Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna yerleştirmiş, Z."i ise davalı babaya bırakmıştır. Davacı anne velayeti kendisine bırakılan küçüklerle ilgilenmemiş, velayet görevini gereği gibi yerine getirmemiştir. Küçüklerin birbirlerinden ayrılmaması hususu da gözönüne alınarak küçükler B. ve Z."in velayetinin de davalı babaya bırakılması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir...)
gerekçesiyle (2) numaralı bent uyarınca temyiz olunan karar bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN: Davalı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu"nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, boşanma, velayet, nafaka, maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir.
Davacı kadın vekili, davalı kocanın müvekkiline şiddet uygulaması ve kötü muamelede bulunması nedeniyle taraflar arasındaki evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını ileri sürerek, tarafların boşanmalarına, müvekkili lehine 20.000 TL maddi, 20.000 TL manevi tazminata, 500 TL yoksulluk nafakasına hükmedilmesine, çocuklardan B.ile Z."in velayetlerinin müvekkiline bırakılmasına, çocuklar Z. ve B. yararına toplam 300 TL tedbir/iştirak nafakasına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı koca vekili, davacının ileri sürdüğü iddiaların doğru olmadığını, müvekkilinin şiddete başvurmasının mümkün olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne dair verilen karar, davalının temyizi üzerine Özel Daire"ce başlık bölümünde yer alan gerekçe ile velayet yönünden bozulmuştur. Mahkemece önceki gerekçe genişletilerek direnme kararı verilmiştir.
Direnme hükmünü davalı vekili temyize getirmiştir.
Direnme yoluyla Hukuk Genel Kurulu"nun önüne gelen uyuşmazlık; çocuklardan Z.ve B."un velayetinin anneye mi yoksa babaya mı verilmesi gerektiği noktasında toplanmaktadır.
Hukuk Genel Kurulu"ndaki görüşme sırasında, mahkemece ilk kararın gerekçesinde yer verilmediği halde, direnme kararında Gölcük 2. Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi"nin 19.07.2011 gün ve 2011/305 E., 2011/420 K. sayılı dosyasında davalı kocanın mahkeme huzurunda B."a bakamayacağını beyan ettiği gerekçesine yer verilmiş olmasının usulüne uygun bir direnme kararı mı, yoksa yeni hüküm niteliğinde mi olduğu ön sorun olarak tartışılıp, değerlendirilmiştir.
Bilindiği üzere; direnme kararının varlığından söz edilebilmesi için, mahkeme bozmadan esinlenerek yeni herhangi bir delil toplamadan önceki deliller çerçevesinde karar vermeli; gerekçesini önceki kararına göre genişletebilirse de değiştirmemelidir (6217 sayılı Kanunun 30. maddesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na eklenen “Geçici madde 3” atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 429. maddesi).
Eş söyleyişle; mahkemenin yeni bir delile dayanarak veya bozmadan esinlenerek araştırma yaparak veya gerekçesini değiştirerek veya daha önce üzerinde durmadığı bir hususu bozmada işaret olunan şekilde değerlendirerek karar vermiş olması halinde, direnme kararının varlığından söz edilemez.
Öte yandan, velayet kamu düzenine ilişkin olup yargılamanın her aşamasında yeni delil ibraz edilebilir. Anılan bu yeni delil hangi aşamada ibraz edilirse edilsin yerel mahkemece veya Yargıtayca değerlendirme konusu yapılabilir.
Yukarıdaki açıklamaların ışığında ön sorunun değerlendirilmesinde, mahkemece ilk kararda tartışılıp değerlendirilmeyen, bu nedenle de Özel Daire"nin denetiminden geçmeyen Gölcük 2. Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi"nin 19.07.2011 gün ve 2011/305 E., 2011/420 K. sayılı dosyası incelenip değerlendirilerek, davalı kocanın mahkeme huzurunda Beyzanur"a bakamayacağını beyan ettiği hususuna dayanılarak temyize konu direnme kararı verilmiştir.
Nevarki mahkemenin direnme olarak adlandırdığı temyize konu bu kararın usul hukuku anlamında gerçek bir direnme kararı olmadığı; ilk kararda değerlendirilmeyen yeni delillere ve tartışılıp, değerlendirilmemiş yeni gerekçeye dayalı, yeni hüküm niteliğinde olduğu her türlü duraksamadan uzaktır.
Hal böyle olunca kurulan bu yeni hükmün temyizen incelenmesi görevi ise, Hukuk Genel Kurulu’na değil, Özel Daire’ye aittir.
Bu nedenle, yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosya Özel Daire’ye gönderilmelidir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 2.HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE, 6217 sayılı Kanunun 30.maddesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na eklenen “Geçici Madde 3” atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 440/1.maddesi uyarınca kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 20.02.2013 gününde oybirliği ile karar verildi.
