MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucunda ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan temyize konu 109 ada 43 parsel sayılı 8.290,40 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği, miras yoluyla gelen hak ve taksime dayanılarak davalı ... adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacı ..., tapu kaydına ve zilyetliğe dayanarak tapu iptali ve tescil istemiyle dava açmıştır. Yargılama sırasında Hazine, çekişmeli taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğu ve davalı taraf yararına zilyetlikle kazanım koşullarının oluşmadığı iddiasına dayanarak davaya katılmıştır. Mahkemece usule ilişkin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda asli müdahil Hazinenin davasının kısmen kabulüne, çekişmeli 109 ada 43 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 301,17 metrekare yüzölçümündeki kısmının ayrı parsel numarası verilmek suretiyle Hazine adına tapuya tesciline, taşınmazın geriye kalan bölümüne yönelik davanın ise reddine karar verilmiş; hüküm, asli müdahil Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmazın fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen kısmının dışında kalan temyize konu bölümü üzerinde davalı taraf yararına zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli değildir. Şöyle ki, çekişmeli taşınmaza ilişkin olarak biri bozma ilamından önce, diğeri ise bozma ilamından sonra olmak üzere iki farklı ziraat bilirkişi raporu düzenlenmiş olup, bozma öncesi düzenlenen bilirkişi raporunda çekişmeli taşınmazın hali arazi vasfında olduğu belirtilmiş iken, bozma sonrası düzenlenen bilirkişi raporunda çekişmeli taşınmazın tarla vasfında olduğu belirtilmiştir. Hal böyle olmasına rağmen mahkemece ziraat bilirkişi raporları arasındaki çelişki giderilmemiş, genel itibariyle taşınmazın değeriyle alakalı açıklamalar içerip, hüküm kurmaya elverişli bulunmayan ve aynı zamanda rapora ekli fotoğraflarla da çelişen bozma sonrasındaki ziraat bilirkişi raporuna dayanılarak karar verilmiştir. Ayrıca, keşif sırasında dinlenen tanık ve yerel bilirkişiler tarafından, bölgede yaşanan terör olayları nedeniyle çekişmeli taşınmazda uzun süre tarımsal faaliyet yapılmadığı belirtildiği halde, mahkemece bu durumun zilyetliğin terki olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği de tartışılmamıştır. Diğer yandan, çekişmeli taşınmazın sınırında dere bulunmasına rağmen keşfe jeolog bilirkişi götürülmemiş, bir taşınmazın niteliği ile kullanım şekli ve süresini en iyi belirleme yöntemi hava fotoğrafları olduğu halde hava fotoğraflarından hiç yararlanılmamış ve yöntemine uygun şekilde belgesiz araştırması yapılmamıştır. Bu şekilde eksik ve yetersiz bir incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca, doğru sonuca varılabilmesi için öncelikle, kadastro tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesi üç ayrı evreye ilişkin en az 3 adet stereoskopik hava fotoğrafı, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar, memleket haritaları ile en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları ilgili kurumlardan temin edilerek dosya arasına konulmalı, çekişmeli taşınmaza komşu tüm parsellerin tespit tutanakları ve varsa dayanakları, hükmen ya da ihdasen oluşan tapu kayıtları bulunmakta ise oluşumlarına ilişkin ilam, belge ve haritalar, davalı olanların dava dosyaları getirtilmeli, davacı adına aynı çalışma alanı içerisinde belgesizden zilyetliğe dayalı olarak tespit edilen tüm taşınmazların kadastro tutanakları ile kadastro sonucu oluşan tapu kayıtları dosya arasına konulmalı, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra da mahallinde elverdiğince yaşlı, yöreyi iyi bilen, tarafsız ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile bir fen bilirkişisi, bir jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi, bir jeolog bilirkişi ve üç kişilik ziraatçi bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılmalıdır.
Yapılacak keşifte, yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından çekişmeli taşınmazın öncesinin ne olduğu, evveliyatı itibariyle imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin hangi tarihte ve ne zaman başladığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği, taşınmaz imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise ne şekilde imar-ihya edildiği ve imar-ihyanın ne zaman tamamlandığı, çekişmeli taşınmaz üzerindeki zilyetliğin terk edilip edilmediği, zilyetliğin terki durumu varsa bunun davacının iradesiyle gerçekleşip gerçekleşmediği hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanlar arasında çelişkiler oluştuğu takdirde yöntemine uygun şekilde çelişkiler giderilmeli, yerel bilirkişi ve tanık beyanları komşu parsel tutanak ve dayanakları ile davalı iseler bu dava dosyalarında alınan beyanlarla denetlenmeli, üç kişilik ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki tarımsal niteliğini bildiren, gerçekleştirildiği iddia edilen imar-ihyanın tamamlanma tarihi ile zilyetliğin sürdürülüş şeklini ve süresini açıklayan, komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde toprak yapısını, eğimini, bitki desenini irdeleyen, önceki ziraat bilirkişi raporlarını değerlendiren, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalı, jeolog bilirkişiden çekişmeli taşınmazın aktif-pasif dere yatağında kalıp kalmadığı ve derenin taşkın etkisi altında bulunup bulunmadığı hususlarında bilimsel verilere dayalı rapor aldırılmalı, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılarak çekişmeli taşınmazın fotoğrafların çekildiği tarihlerdeki niteliği, kullanım şekli ve süresi ile varsa imar-ihya çalışmalarının tamamlanıp tamamlanmadığı hususlarında ayrıntılı rapor düzenlettirilmeli, belirtilen dönemlere ilişkin memleket haritaları ile uydu fotoğrafları yapılacak inceleme sırasında dikkate alınmalı, fen bilirkişisinden keşfi takibe imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki aldırılmalı, çekişmeli taşınmazın değişik yönlerden ve komşu parseller ile arasındaki sınırları gösterecek şekilde çekilmiş yakın plan panoramik fotoğrafları dosyaya konulmalı, kadastro tespit tarihi itibariyle davalı taraf yararına zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği duraksamasız şekilde saptanmalı, aynı çalışma alanı içinde belgesizden kazanılabilecek toplam taşınmaz miktarının sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönümü geçemeyeceği göz önüne alınmalı, bundan sonra da iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi, kabule göre de, çekişmeli taşınmazın fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen bölümünün tapu kaydının iptaline karar verilmeden doğrudan tescil kararı verilmesi de isabetsiz olup, asli müdahil Hazine temsilcisinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 13.05.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.