14. Hukuk Dairesi 2019/4553 E. , 2019/8575 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine bozmadan önce 09.06.2014 ve bozmadan sonra 22.01.2018 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 28.06.2018 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
Davacı vekili, dava konusu 17 adet taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ..., dava konusu 642 parsel sayılı taşınmaz üzerinde 40"a yakın meyve ağacı diktiğini, etrafını direk ve tel örgüsüyle çevreleyip, su kuyusu açtığını belirterek tüm bunların kendisine ait olduğu hususunun kararda dikkate alınması gerektiğini savunmuştur.
Davalı ..., dava konusu 666 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki meyve ağaçlarını kendisinin yetiştirdiğini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile dava konusu 17 adet taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine dair verilen ilk kararın taraflarca temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 09.11.2017 tarih, 2015/17666 2017/8291 K sayılı ilamı ile, "1- Mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler, yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine uygun olduğu gibi özellikle satış bedeli üzerinden binde 11,38 oranındaki harcın paydaşlardan tapu kaydı ve mirasçılık belgesindeki payları oranında tahsil edileceğinin anlaşılmasına göre bir kısım davalılar vekilinin dava konusu Deliler Köyü 606 parsel ile Paşaköy Köyü 20, 103, 114, 165, 232, 280, 311, 511, 524, 532, 537, 541, 620 ve 725 parsel sayılı taşınmazlara yönelik temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2- Bir kısım davalılar vekilinin dava konusu Paşalar Köyü 642 ve 666 parsel sayılı taşınmazlara yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; ... dava konusu 666 parsel üzerindeki ağaçların davalı ..."e, 642 parsel üzerindeki yapıların ve ağaçların ise davalı ..."na ait olduğu hususunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Bu durumda mahkemece, gerekirse bilirkişilerden ek rapor alınmak suretiyle dava konusu 666 ve 642 parsel sayılı taşınmazların tespit edilen toplam değerlerinin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiğinin yüzdelik oran kurularak açıkça belirlenmesi ve muhdesata isabet eden kısmın muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedelin ise tapu kaydı ve mirasçılık belgesindeki payları oranında paydaşlara dağıtılması gerekirken bu husus göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulmasına" karar verilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne, dava konusu; 666 ve 642 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine, dava konusu edilen ve satışına karar verilen 666 parselin satış bedelinin %9.31"inin muhdesat bedeli olarak tapuda malik bilgileri kısmında ismi geçen Yaşar oğlu ...’e, %90.69"unun paydaşlara tapu ve mirasçılık belgesindeki payları oranında dağıtılmasına, dava konusu edilen ve satışına karar verilen 642 parselin satış bedelinin %56.78"inin muhdesat bedeli olarak davalı ...’ya, %43.22"sinin paydaşlara tapu ve mirasçılık belgesindeki payları oranında dağıtılmasına, diğer dava konusu 606, 20, 103, 114, 165, 232, 280, 311, 511, 524, 532, 537, 541, 620 ve 725 parseller yönünden Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2015/17666 Esas 2017/8291 Karar sayılı ilamı ile mahkememiz ilamının onandığından ve karar kesinleştiğinden bu parseller yönünden karar verilmesine yer olmadığına, karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Somut olaya gelince; dava konusu taşınmazlardan 666 parsel sayılı taşınmazın 121 ada 10 parsel parsel numarasını aldığı, miktarının 540 m2 iken 588,22 m2"ye yükseldiği, 642 parsel sayılı taşınmazın 114 ada 6 parsel numarasını aldığı miktarının 526 m2"den 610,14 m2"ye yükseldiği, hükmün önceki m2 miktarları nazara alınarak muhdesatlar yönünden oranlamaların buna göre yapıldığı ayrıca parsel numaraları kapatılmış tapu kayıtları üzerinden infaza elverişli olmayacak şekilde hüküm kurulduğu anlaşıldığından yeniden keşif yapılarak yeni duruma göre muhdesat oranlarının hesaplanması için hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, 11.12.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.