Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2017/7917 Esas 2018/1442 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili, davalılardan ... End.Mineralleri San. A.Ş."nin merkezinin Amerika"da bulunan diğer davalı ... Corporation"ın Türkiye"de faaliyet gösteren kuruluşu olduğunu, müvekkiline davalılar tarafından 08.08.1995 tarihinde iş teklifinde bulunulduğunu, söz konusu iş teklifinde belirtilen ve müvekkili tarafından da kabul edilen şartlar dahilinde kurulan iş sözleşmesi gereğince 18.09.1995 tarihinden 18.11.2013 tarihine kadar kesintisiz olarak davalı ... End.Mineralleri ...A.Ş. bünyesinde çalıştığını beyanla iş teklif mektubundaki şartlardan biri olan "Şirket Emeklilik Planına Katılım” şartının ve bu şarttan kaynaklanan hak ve alacaklarının nelerden ibaret olduğunun tespitini talep etmiştir.
Davalı cevabının özeti:
Davalı ... End. Mineralleri San. A.Ş. vekili, müvekkili şirketin veya yetkilisinin davacıya karşı "emeklilik planı" ile ilgili bir beyanı ve taahhüdününü hiçbir zaman olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme kararının özeti:
Mahkemece, davalı ... End. Mineralleri San. A.Ş. aleyhine açılan davanın hukuki yarar bulunmadığından reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 106. maddesinde tespit davasının koşulları düzenlenmiştir. Buna göre,
(1) Tespit davası yoluyla, mahkemeden, bir hakkın veya hukuki ilişkinin varlığının ya da yokluğunun yahut bir belgenin sahte olup olmadığının belirlenmesi talep edilir.
(2) Tespit davası açanın, kanunlarda belirtilen istisnai durumlar dışında, bu davayı açmakta hukuken korunmaya değer güncel bir yararı bulunmalıdır.
(3) Maddi vakıalar, tek başlarına tespit davasının konusunu oluşturamaz”.
Tespit davaları eda davalarının öncüsüdür, bu nedenle eda davası açılmasının mümkün olduğu hallerde, tespit davası açılmasında hukuki yararın bulunmadığı kabul edilmektedir. Hukuki yararının bulunması dava şartı olup, yargılamanın her aşamasında taraflarca ileri sürülebileceği gibi, hakim tarafından da re"sen gözetilir. Hukuki yararın bulunmadığının tespiti halinde davanın, dava şartı yokluğu gerekçesiyle usulden reddine karar verilmelidir. (Hukuk Muhakemeleri Kanunu 114/1-h, 115 m.)
Tespit davasında, sadece tespit hükmü verilebilir. Tespit davasında verilen karar ile hukuki ilişkinin varlığı veya yokluğu kesin olarak tespit edilir.
Bir tespit davasının kabule şayan olabilmesi için, kanunla belirtilen istisnalar dışında bu davanın konusunu oluşturan hukuki ilişkinin var olup olmadığının mahkemece hemen tespit edilmesinde davacının güncel bir hukuki yararının bulunması gerekir.
Bu açıklamalara göre, somut olayda 08.08.1995 tarihli iş teklifinin davacı tarafından kabul edilmesi üzerine taraflar arasında söz konusu teklifte belirtilen koşullar çerçevesinde iş sözleşmesi kurulduğu, anılan teklifin koşuları arasında şirket emeklilik planına katılım hakkının da sayıldığı gözetildiğinde davacının dava konusu şirket emeklilik planına katılım hakkının tespitini talep etmekte güncel hukuki yararının mevcut olduğunun kabulü gerekir. Mahkemece yanılgılı hukuki nitelendirme ile davanın usulden reddi hatalı olup esasa girilerek taraf delillerinin değerlendirilmesi neticesinde sonuca gidilmemesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 25.01.2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.