Bölge Adliye
Mahkemesi : ....Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi


Dava, ücret tespiti ve davacılar murisin iş ilişkisinin 15/08/2015 tarihinde gerçekleşen trafik kazası sonucu ölümle sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı, davacılar ile Fer"i Müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi .. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının, kısmen kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi ...Hukuk Dairesince verilen kararın davacılar ve Fer"i Müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacıların murisi ile davalı firma arasındaki iş ilişkisinin 15/08/2015 tarihinde trafik kazası sonucu ölümle sona erdiğinin, davacıların murisi ...’ın davalı iş yerinde son olarak aldığı ücretin fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak ve mahkemece belirlenen değer esas alınmak suretiyle aylık en az 5.000,00 ₺ olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II- CEVAP:
Fer"i Müdahil SGK vekili cevap dilekçesinde özetle;
Davacının Adana Seyhan"da çalışmakta iken 01/03/1995 tarihinde emekli olduğunu, bu tarihten sonra zorunlu sigortalılık değil artık kendi isteği ile sigorta destek pirimi kesintisine tabi olarak diğer davalı ... Çeltik Gıda Şti. çalışmaya başladığını, dolayısıyla dava konusu, zorunlu sigortalılığın tesbiti talebi olmadığından Kurum yönünden davanın ayrılarak dava şartı eksikliğinden öncelikle usul yönünden reddedilmesi gerektiğini, mahkeme aksi kanaatte olduğu takdirde kabul anlamına gelmemek kaydı ile; davacının işvereni diğer davalı ... Gıda Petrol Ürünleri Taş. İnş. İmalat. San. Ve Tic. Ltd. Şirketinin 17/08/2015 tarihinde verdiği e-bildirge ile davalının 15/08/2015 tarihinde 22 koduyla (diğer nedenler) kapsamında işten ayrılışını verdiği tespit edildiğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... Gıda Petrol Ürün. Taş. İnş. İmalat San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle;
Davalı işyeri, her ne kadar çeltik fabrikası olarak gözükse de 2 kişilik küçük çaplı bir ticarethane olduğunu, ...’ın çalışmaya başladığı gün 01/05/2008 tarihinde sigortalı olarak her ne kadar emekli olduğunu söylediğini, sigortasının tamamını eksiksiz ve tam olarak aralıksız giriş çıkış olmadan yatırıldığını, ...’ın 01/08/2015 tarihinde oğlunun düğünü yapmak ve emekli olmak için izin kağıdını imzalayıp ve dönüşünde çalışmayacağını söylediğini, ...’ın tüm resmi evrakları maaş bordrosu ve kendi el yazısıyla bütün haklarını aldığını yazdığı 01/01/2012 tarihinden önceki tüm haklarını aldığını beyan eden evrakımız kendisi tarafından imzalı bir şekilde mevcut olduğunu belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III- MAHKEME KARARI:
A- İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesince; "davanın kısmen kabulü ile, davacıların murisi ... ile davalı şirket arasındaki iş ilişkisinin trafik kazası sonucu 15/08/2015 tarihinde ölümle sona erdiğinin tespitine, davacıların murisi ..."ın son aldığı ücretin, asgari ücretin brüt tutarı olan 1.273,50 TL olduğunun tespitine” karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; Davacıların murisi ..."ın davalı şirket ile iş ilişkisinin trafik kazası sonucu 17/08/2015 tarihinde ölümle sona ermesine rağmen, mahkemece 15/08/2015 yazılmasının gerekçeli çeliştiği ve hatalı olduğu, murisin vefat ettiği 17/08/2015 tarihinde asgari ücretle çalıştığı yönündeki tespitinde hatalı olduğu, Gerekçeleriyle kararın kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
Fer"i Müdahil Kurum vekili istinaf dilekçesinde özetle;Dava konusu, zorunlu sigortalılığın tesbiti talebi olmadığından Kurum yönünden davanın ayrılarak dava şartı eksikliğinden öncelikle usul yönünden reddi gerektiği,Hizmet tespiti davasında Kurumun fer"i müdahil olduğu, aleyhine yargılama giderine hükmedilmediği, Kurumca bildirim üzerine işlem yapıldığından, Kuruma husumet yöneltilmesinin hatalı olduğu, Kurum harçtan muaf olmasına rağmen, Kurumdan harç alınmasına hükmedildiği, gerekçeleri ve resen tespit edilecek gerekçelerle kararın kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
B- BAM KARARI
1-Davacılar ile feri müdahil ... vekillerinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.3 maddesi gereğince kısmen kabulüne,
... Asliye Hukuk (İş) Mahkemesinin 2016/127 E. 2018/316 K. sayılı kararının kaldırılmasına,
2-Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının “davalı” olan sıfatının "feri müdahil" olarak düzeltilmesine,
3-Davanın kısmen kabulü ile,
a-Davacıların murisi ... ile davalı şirket arasındaki iş ilişkisinin trafik kazası sonucu 17/08/2015 tarihinde ölümle sona erdiğinin tespitine,
b-Prime esas kazanç tespitine ilişkin talebin reddine, karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Fer’i Müdahil SGK temyiz başvuru dilekçesinde özetle; “müteveffa işciye izin dilekcesinin verilmiş olması onun işten çıkarılmasına engel bir husus olmadığını, işten çıkarma işleminin tek taraflı bir hukuki işlem olduğunu işcinin rızası ve bilgisine başvurulması,işciye bu tek taraflı beyanın ulaşmasının gerekmediğini Sayın İstinaf Mahkemesince bu hususlar göz önüne alınmadan hatalı değerlendirilme sonucu hüküm kurulmuştur.”gerekçesiyle verilen kararı temyiz etmiştir.
Davacılar temyiz başvuru dilekçesinde özetle ; “ Dinlenen tanık anlatımlarından muris fabrikada bekçilik yanında ayrıca araçlara pirinç yükleme işi ve satış elemanı olarak da görev yaptığını bekçilik görevini de devamlı olarak yaptığını (gece-gündüz)yine tanık anlatımları ile sabit olduğunu idari görev hariç fabrikadaki tüm işlerin,hatta makinaların bakımı ve arıza tamiratları da kendisi tarafından yapıldığını ,gerçek ücretin tespitinde Tüik kazanç bilgisi sorgulama"sından da faydalanılması gerekirken bunun yapılmadığını” belirterek verilen kararı temyiz etmişlerdir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun “Taleple bağlılık ilkesi” başlığını taşıyan 26. maddesi; “Hakim, tarafların talep sonuçları ile bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez.” hükmüne amirdir. Bu hüküm ile hukuk yargılamasına “istemle bağlılık” ilkesi egemen kılınmıştır. Davaya konu somut olayda dava dilekçesinde “davacıların murisi ile davalı firma arasındaki iş ilişkisinin 15/08/2015 tarihinde trafik kazası sonucu ölümle sona erdiğinin, davacıların murisi ...’ın davalı iş yerinde son olarak aldığı ücretin fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak ve mahkemece belirlenen değer esas alınmak suretiyle aylık en az 5.000,00 ₺ olduğunun tespitine karar verilmesini” istediği ,İlk derece mahkemesince; "davanın kısmen kabulü ile, davacıların murisi ... ile davalı şirket arasındaki iş ilişkisinin trafik kazası sonucu 15/08/2015 tarihinde ölümle sona erdiğinin tespitine, davacıların murisi ..."ın son aldığı ücretin, asgari ücretin brüt tutarı olan 1.273,50 TL olduğunun tespitine”dair hüküm kurulduğu , istinaf başvurusu sonrasında ilgili karar kaldırılarak “Davanın kısmen kabulü ile, davacıların murisi ... ile davalı şirket arasındaki iş ilişkisinin trafik kazası sonucu 17/08/2015 tarihinde ölümle sona erdiğinin tespitine, prime esas kazanç tespitine ilişkin talebin reddine” dair karar verildiği, davacılar talebi tam olarak anlaşılamadan karar verilmesi hatalı olmuştur.
Dosya kapsamındaki kayıt ve belgelerden; 09/11/1955 doğumlu ...’ın 01/02/1995 tarihinde tahsis talebinde bulunduğu, tarafına 6954 günlük prim ödeme gün sayısı esas alınarak 01/03/1995 tarihinden başlamak kaydıyla yaşlılık aylığı bağlandığı, murisin 17/08/2015 tarihinde geçirdiği trafik kazası sonucunda vefat ettiği, davalı ... Gıda Petrol Ürün. Taş. İnş. İmalat San. ve Tic. Ltd. Şti. adına tescilli 1005774 sicil numaralı işyerinden 01/05/2008 tarihinde muris adına işe giriş bildirgesinin verildiği ,01/05/2008 – 15/08/2015 tarihleri arasında asgari ücret üzerinden, (2) belge koduyla sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışmalarının Kuruma bildirildiği, Ocak/2009 ila Haziran/2015 dönemi arasında bildirilen şekle uygun imzalı ücret bordrolarının bulunduğu, müteveffa ..."ın 01/08/2015 tarihli izin talep dilekçesi ile 01/08/2015 – 20/08/2015 tarihleri arası için yıllık izin talebinde bulunduğu anlaşılmaktadır.
Davacının dava açmakta hukuki yararı bulunmalıdır.
Eldeki davada ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi’nce muris ile davalı şirket arasındaki iş ilişkisinin 15/08/2015 tarihli trafik kazası neticesinde ölümle sona erdiğinin tespitine karar verilmiş ise de davacıların bu husustaki talepleri net olmadığından dava açmakta hukuki yarar bulunması gerektiği ilkesi de gözetilerek davacılara talaplerini açıklattırmak ve yapılan yargılama sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacılar ve fer’i müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabul kısmen reddine ilişkin hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/2 maddesi gereği BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacılara iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine 26/11/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.