15. Hukuk Dairesi 2019/3057 E. , 2020/1357 K.
"İçtihat Metni"
Davacılar 1-... 2-... ile davalılar 1-... 2-...Mad. Nakl. San. ve Tic. Ltd. Şti. arasındaki davadan dolayı ... 5. Asliye Hukuk Hakimliğince verilen 16.12.2015 gün ve 2013/699 E.-2015/568 K. sayılı hükmü onayan 23. Hukuk Dairesi"nin 02.07.2019 gün ve 2016/4019 E.-2019/3165 K. sayılı ilamı aleyhinde davalı ... vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanmış olup, tapu iptâli ve tescil istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne dair verilen kararın davalı vekilince temyizi üzerine Yargıtay 23. Hukuk Dairesi"nce verilen 02.07.2019 gün 2016/4019 Esas, 2019/3165 Karar sayılı onama ilamına karşı davalı ... vekilince karar düzeltme talebinde bulunulmuştur.
Kural olarak karar düzeltme talebinin temyiz incelemesini yapan ilgili Yargıtay Hukuk Dairesi"nce incelenmesi gerekir ise de; Yargıtay Büyük Genel Kurulu"nun 09.02.2018 gün 2018/1 sayılı iş bölümü kararı ile arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanan davalar sonucu verilip 01.07.2016 tarihinden sonra temyiz ya da karar düzeltme talepli olarak Yargıtay"a gelen dava dosyalarını inceleme görevi Yargıtay 15. Hukuk Dairesi"ne verildiğinden, davalı ..."nun karar düzeltme talebi Dairemizce incelenmiştir.
Yerel mahkemenin temyize ve karar düzeltmeye konu kararı 16.12.2015 tarihli olup, o tarih itibari ile bölge adliye mahkemeleri faaliyete geçmediğinden 6100 sayılı HMK"nın geçici 3/2 maddesi gereğince temyiz incelemesinde 1086 sayılı HUMK"nın 427 ila 454. madde hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağından eldeki davanın temyiz incelemesi ile ilgili bu hükümler uygulanacaktır.
Temyiz yoluna başvuru halinde 492 sayılı Harçlar Kanunu"na ek (1) sayılı tarifenin IV/a maddesi gereğince maktu temyiz yoluna başvurma harcı ve aynı kanuna ek (1) sayılı tarifenin III/1-e, Harçlar Kanunu"nun 28/a ile 10.05.1965 gün 1/1 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca nispi harca bağlı kararlarda yerel mahkemece alınmasına karar verilen nispi karar ve ilam harcının 1/4"ünün temyiz yoluna başvurandan peşin olarak alınması gerekir.
Davalı ... 20.01.2016 tarihli dilekçesi ile adli yardım talepli olarak duruşma yapılması istemiyle yerel mahkeme kararını temyiz etmiş, temyiz ederken maktu temyiz yoluna başvurma harcı ve peşin nispi temyiz harcını yatırmamıştır.
6100 sayılı HMK"nın 336/3. maddesi hükmünde kanun yollarına başvuru sırasında adli yardım talebinin bölge adliye mahkemesi veya Yargıtay"a yapılacağı belirtildiğinden, adli yardım talebini inceleyip yerinde olup olmadığına karar vermek somut olayda temyiz başvurusu sırasında yapıldığından Yargıtay"a aittir.Hâl böyle olmasına rağmen temyiz incelemesi yapılmak üzere dosya kendisine gönderilen Yargıtay 23. Hukuk Dairesi"nce öncelikle adli yardım talebi incelenip yerinde görülmesi halinde adli yardım talebinin kabulüne dair karar verildikten sonra diğer usulü işlemlerde yapılarak dosyanın duruşmaya alınması ve temyiz incelemesinin yapılması, talebin yerinde görülmemesi durumunda reddedilip, red kararına karşı itiraz kanun yoluna başvuru imkanı sağlanıp tamamlandıktan sonra noksan harcın tamamlanmasıyla ilgili işlemlerde yapılarak sonucuna göre temyiz incelemesinin yapılması gerekirken anılan dairece adli yardım talebi ile ilgili herhangi bir inceleme yapılıp karar verilmeden eksik harcın tamamlanması yönünden herhangi bir işlem yapılmaksızın temyiz incelemesinin yapıldığı, davalı ..."nun karar düzeltme talepli dilekçesi üzerine dosyanın incelenmesi sonucu anlaşıldığından Yargıtay 23. Hukuk Dairesi"nin 02.07.2019 gün 2016/4019 Esas, 2019/3165 Karar sayılı onama ilamının tamamen kaldırılmasına karar verilerek öncelikle davalı ..."nun adli yardım talebinin incelenmesine geçilmiştir.
Adli yardım 6100 sayılı HMK"nın 334 ve devam maddelerinde düzenlenmiştir. Anılan maddelere göre adli yardım şartları "ödeme gücünden yoksun olma" ve "talebin açıkça dayanaktan yoksun olmaması"dır. Adli yardım isteminde bulunan kimsenin kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin gereken yargılama giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olması gerekir (HMK"nın 334/1. maddesi). Adli yardım talebinde bulunan kimsenin yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali duruma ilişkin belgeleri de ibraz etmesi zorunludur (HMK"nın 336.2. maddesi). Adli yardım talebinde bulunanın ödeme gücünden yoksun olup olmadığı bu delil ve belgeler incelenerek belirlenecektir.
Somut olay incelendiğinde adli yardım talebinde bulunan davalı ..."nun temyiz yoluna başvurma maktu harcı ve peşin temyiz nispi harcının ödeme gücünden yoksun olduğu ve adli yardım koşullarının oluştuğunu kanıtlayacak delil ve belge bulunmadığı adı geçen talepte bulunan davalının dosya kapsamına göre belirlenen sahip olduğu taşınmazlar ve mal varlığı dikkate alındığında adli yardım kararı verilmesinin koşullarının gerçekleşmediği kanaatine varılmış olup kabulü mümkün olmadığından reddi gerekmiştir.
6100 sayılı HMK"nın geçici 3. maddesi yollamasıyla uygulanması gereken 1086 sayılı HUMK"nın 434/III. maddesinde temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve giderlerin tamamının ödeneceği, bunların eksik ödenmiş olduğu sonradan anlaşılırsa kararı veren hakim veya mahkeme başkanı tarafından verilecek 7 günlük kesin süre içinde tamamlanması gerektiği, aksi halde temyizden vazgeçmeşi sayılacağı hususunun temyiz edene yazılı olarak bildirileceği, verilen süre içinde harç ve giderler tamamlanmadığı takdirde kararın temyiz edilmemiş sayılmasına karar verileceği düzenlenmiştir. Adli yardım talebinin reddine dair Yargıtay kararının kesinleşmesi halinde davacı-karşı davalı kooperatifin temyiz itirazlarının incelenebilmesi için HUMK"nın 434/III. maddesine göre işlem yapılarak temyiz ve harçlarının tamamlatılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davalı ... vekilinin adli yardım talebinin reddine,
Kararın davalı ... vekiline tebliğine,
HMK"nın 6459 sayılı Yasa"yla değişik 337/2 maddesi uyarınca bir hafta içinde mahkemeye dilekçe vermek suretiyle karara itiraz edilebileceğine,İtiraz dilekçesi verilmesi halinde dosyanın HMK"nın 6459 sayılı Yasa"yla değişik 337/2. maddesi uyarınca itirazı incelemekle görevli Yargıtay 16. Hukuk Dairesi Başkanlığı"na gönderilmek üzere Başkanlığımıza gönderilmesi,
Kararın kesinleşmesi halinde temyiz harç ve giderlerinin tamamlatılması için 6100 sayılı HMK"nın geçici 3. maddesinin yollamasıyla uygulanması gereken 1086 sayılı HUMK"nın 434/III. maddesi uyarınca işlem yapılmasına,
Harç tamamlanıp dosya temyiz incelemesi yapılmak üzere Dairemize gönderildikten sonra vekili istifa ettiğinden davacı asıl ..."ye tebligat yapılması, diğer tarafların vekillerine tebligat yapılması dikkate alınarak duruşmalı temyiz incelemesinin yapılmasına,
Belirtilen noksan işlemler tamamlandıktan sonra dosyanın Dairemize gönderilmesi için mahalline GERİ ÇEVRİLMESİNE, 08.06.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.