Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi


Dava, ödenmeyen ölüm aylıklarının yasal faizi ile tahsili istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın ksımen kabulüne dair verilen karara karşı davalı Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince, istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
.... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacılar, 29.05.2000 tarihinde vefat eden ....’in mirasçıları olduklarını; kendilerine bağlanan ölüm aylığının yersiz bağlanmasına binaen 05.04.2013 te durdurulduğunu, ....Asliye Hukuk Mahkemesi 2013/404 E. 2013/802 K. sayılı dosya ile kuruma borçlu olmadıklarının tespitine dair karar verildiği belirtilerek, 05.04.2013 tarihinden itiabren ödenmeyen dul ve yetim aylıklarının tahsili istemlidir.
II-CEVAP
Kurum vekili; davacıların murisleri ..."in vefatından sonra kendilerine bağlanan ölüm aylığının yersiz bağlandığı gerekçesiyle durdurulması sebebiyle ödenmeyen dul-yetim aylıklarının kendilerine ödenmesini talep ettiği, davacıların tarafından kurumları aleyhine açılan davanın reddi gerektiğini, zira davacıların murisinin ..."in 1479 sayılı Kanuna tabi 12/08/1991-17/02/1995 tarihleri arasında Bağ-Kur primi ödediği, 15.05.2000 tarihinde vefatı sebebiyle de eş ve çocuklarına 01/06/2000 tarihinden geçerli olmak üzere dul ve yetim aylığı bağlandığını, ancak sigortalının 18/10/1999 tarihli giriş bildirgesine istinaden 2926 sayılı kanuna tabi olarak 01/12/1999 tarihi itibarıyla tarım sigortalısı olarak tescil edildiği ve prim ödemesi yaptığının görüldüğünü, davaclıran murisinin sigortalılığının 17/02/1995 tarihinde sona erdiğini ve kanuna tabi tarım sigortalılığının 01/12/1999 tarihinde başlaması nedeniyle son defa sigortalı olunan 2926 sayılı Kanun uyarınca hak sahiplerine dul ve yetim aylığı gerekmekte iken 1479 sayılı Kanuna göre aylık bağlandığının tespit edildiğini, buna göre 15/05/2000 tarihinde vefat eden müteveffanın ap sahiplerinin 2829 sayılı Kanunu 8 maddesi gereğince birleştirilen hizmetleri üzerinden 2926 sayılı Kanuna göre değerlendirilmesi gerekirken 1479 sayılı Kanun kapsamındaki bağlanan aylıkları iptal idelerek ödenen aylıklar mahsup edilmek sureti ile hak sahiplerine aylığa hak kazandıkları tarihten sonra 2926 sayılı kanuna göre aylık bağlandığını belirerek davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, davacı ..."in 1.864,00 TL dul ve yetim aylığının doğdukları tarihten itibaren işleyecek yasal faiz ile davalı Kurumdan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, davacı ... in 4.127,74 TL dul ve yetim aylığının doğdukları tarihten itibaren işleyecek yasal faiz ile davalı kurumdan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
İstinaf kanun yoluna başvuran davalı vekili, kurum tarafından yapılan işlemin mevzuata ve usulüne uygun olduğunu tüm bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesi talep edilmiştir.
B-BAM KARARI
Bölge Adliye Mahkemesi hukuki ve fiili durumlar ışığında mahkemenin maddi vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla davalı Kurum vekilinin istinaf istemlerinin 6100 sayılı HMK 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararını temyiz eden Kurum vekili, istinaf sebepleri ile aynı sebepleri ileri sürmüşlerdir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dosya kapsamında, davacılara murisin 15.05.2000 tarihinde vefatı sonrası 01.06.2000 tarihinden itibaren 1479 sayılı yasa hükümlerine göre dul ve yetim aylığı bağlandığı; davacı ...’in 18.yaşını doldurması ile Kurumca yeniden değerlendirme yapıldığında, davacılar murisinin 2829 sayılı Kanunun 8.maddesi gereğince birleştirilen hizmetleri üzerinden son defa sigortalılığı 2926 sayılı Yasaya göre aylıkların değerlendirilmesi gerektiğinden bahisle davacıların aylıklarının kesildiği ve davacılara 05.04.2013 itibari ile borç tahakkuku yapıldığı; borç tahakkukuna ilişkin ....Asliye Hukuk Mahkemesi’nde Kuruma karşı dava açıldığı ve menfi tespite dair karar alındığı, işbu kararın kesinleştiği anlaşılmaktadır. Mahkemece ise karara dayanak bilirkişi hesaplamasında 26.04.2103 ile 25.4.2014 (dava tarihine kadar) 2926 sayılı Yasaya göre alınması gereken aylıkların hesaplandığı ve buna istianden kabul kararı verildiği anlaşılmaktadır.
Eldeki davada, uyuşmazlığın 1479 sayılı Yasa kapsamında bağlanan ölüm aylığının 2829 sayılı Yasa gözetilerek 2013 yılında iptal edilip 01.06.2000 başlangıç tarihi itibari ile 2926 sayılı yasa kapsamında aylık bağlanıp dolayısı ile 1479 sayılı Yasa kapsamında yapılan fazla ödemelerin borç tahakkuk ettirilmesinden ve aylığın yasal dayanağının değiştirilmesinden kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
Bu yönde davacılar tarafından anılan ve onanarak kesinleşen tespit dosyasının uyuşmazlık konusu noktalara ilişkin olarak kesin hüküm teşkil edip etmediği irdelenip dava şartı olan ve taraflar lehine doğan usuli kazanılmış hakkın istisnasını teşkil edecek şekilde kesin hükmün varlığı sonucuna ulaşıldığı taktirde uyuşmazlığın bu çerçevede irdelelenip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar tesisi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf isteminin esastan reddine dair kararı kaldırılarak, ilk derece mahkemesince verilen karar bozulmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, .... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, ilk derece mahkemesi kararının BOZULMASINA, dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 25.11.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.