Yargıtay 20. Hukuk Dairesi 2018/5589 Esas 2018/7562 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi


Taraflar arasındaki davada ... İş ve .... İş Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, hizmet tesbiti istemine ilişkindir.
.... İş Mahkemesi, işlemi yapan Sosyal Güvenlik Merkezi"nin ... Sosyal Güvenlik Merkezi olması, iş yerinin bulunduğu ... ilçesinin İstanbul iline bağlı olması, davalı ..."nın merkezinin Ankara olması nedenleriyle eldeki davada ... Mahkemelerinin yetkili olduğu; yasal düzenlemede " (5) Bu madde hükümlerine aykırı yetki sözleşmeleri geçersizdir" şeklinde düzenleme bulunması nedeniyle iş mahkemelerinin yetki durumunun mahkemece re"sen gözetileceği, yukarıda belirtildiği üzere ... Mahkemeleri"nin yetkili olduğu; davacı tarafça yargılama sürecinde İstanbul Mahkemeleri"nin tercih edildiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı vermiştir.
... İş Mahkemesi ise; Hizmet tespiti talebiyle açılan davada kesin yetki kuralı bulunmadığından, resen yetkisizlik kararı verilemeyecek, yetki itirazının cevap dilekçesi ile birlikte usulüne uygun olarak ileri sürülmesi gerekecektir. Somut olayda davalı SGK vekili tarafından cevap dilekçesinde yetki itirazında bulunulmuşsa da, Yetki itirazının geçerli olması için süresinde ve yetkili mahkemenin de gösterilmesi şeklinde yapılması gerektiği ancak yetki itirazında yetkili mahkemenin gösterilmemiş olduğu gerekçesiyle yetksizlik kararı vermiştir.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 5. maddesinde iş uyuşmazlıklarında yer itibari ile yetkili iş mahkemeleri belirlenmiştir. Buna göre, “iş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medenî Kanunu gereğince ikametgâhı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı iş yeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme muteber sayılmaz.”
5510 sayılı Kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıklarda anılan kanunda hüküm bulunmaması nedeni ile yetkili mahkemenin Hukuk Usûlü Muhakemeleri Kanununa ilişkin genel hükümlere göre belirlenmesi gerekir. Bu çerçevede, davanın, kural olarak Hukuk Usûlü Muhakemeleri Kanununun 9 ve 17. maddeleri gereğince davalı ... Sigortalar Kurumu Başkanlığının bulunduğu Ankara veya işlemlerin yapıldığı şubenin bulunduğu yerde açılması gerekir. 01/10/2011 yürürlük tarihli 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 5 ve devamı

maddelerinde yetki konusunda benzer düzenlemeler getirilmiş olup 14. maddesinin (1). paragrafında “bir şubenin işlemlerinden doğan davalarda, o şubenin bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir.” hükmü düzenlenmiştir. Öte yandan, iş mahkemesinin yetkisi kamu düzeni ile ilgili olduğundan davalı tarafça süresinde yapılmasa da hakim tarafından kendiliğinden bu husus gözönünde bulundurulmalıdır. Bir başka anlatımla hâkim, davanın her aşamasında yetki itirazını dikkate alabileceği gibi, kendisi de re"sen yetkisizlik kararı verebilir.
Somut uyuşmazlıkta, davacı 01.07.1992 tarihinden itibaren davalı inşaat firmasında 2 ay kadar çalıştığını, işyerinden işe giriş bildirgesinin kuruma verildiğini, ancak her nedense sigortasının yapılmamış oldunu belirterek, davalı şirkette geçen sigortalı çalışmasının tespitini ve bu dönemin sigortalılığından sayılmasına karar verilmesini talep ettiği anlaşılmaktadır.
Dosya kapsamında ... tarafından 01.07.1992 tarihinde davacının işe girdiğine dair bildirgenin kurum kayıtlarına 28.07.1992 tarihinde girdiği, işyerinin adresinin ... ... Mah. ... Sok. No:135 ... olduğu olduğu anlaşıldığı yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler çerçevesinde; eldeki davada yetkili mahkeme işçinin işini yaptığı iş yeri bulunduğu yer mahkemesidir. Bu durumda, uyuşmazlığın .... İş Mahkemesinde görülüp çözümlenmesi gerekir.
SONUÇ: Yukarıda belirtilen nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince İstanbul 36. İş Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 26/11/2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.