Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2007/9602 Esas 2007/9602 Karar Sayılı İlamı

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı N. P.borçlular A.T.Madencilik San.Tic.Ltd..Şti. (keşideci) İ..Harfiyat San.Tic.Ltd.Şti. (lehtar) ve ciranta Y. V. hakkında kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip başlatmıştır. Borçlu şirket vekilinin yasal süresi içerisinde icra mahkemesi nezdindeki itirazı mahkemece takip alacaklısının  tam veya beyaz cirosu olmadığından bahisle ve yetkili hamil olamayacağından takibin iptaline karar verilmiştir.
Alacaklı vekilinin temyizi üzerine yapılan incelemede;
Kambiyo senetleri ile ilgili hak  sahipliğini isbat külfiyeti hakkındaki TTK.nun 598.  ve 702. madedlerinde "senedi elinde bulunduranın kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılacağı..." öngörülmüştür. Anılan maddeler tedavülü sona ermiş senetler hakkında uygulanmaz zira tedavülden sonraki ciroların alacağın temliki hükümlerini doğuracağı aynı  yasanın 602. ve 705. maddelerinde ayrıca düzenlenmiştir. Tedavülü sona erip ibraz edilen ve muhtelif cirolar görmüş senetlerde cirantalar atlanmak suretiyle müracaat borçlularına başvurularak senet bedelinin tahsili ile ona iadesi mümkündür. Bu halde senet üzerinde ayrıca yeniden geriye dönüş ciro imzasının  bulunması gerekmez. Ciro silsilesi içerisinde imzası olan ve senet elinde bulunan takip alacaklısı yetkili hamildir. Ancak, vadesi veya ibraz günü henüz gelmemiş, ciro olanağı olan senetlerde cirontalar atlanmış ise bu kişi yetkili hamil sayılmaz.
TTK.nun 721. maddesinde belirlendiği üzere çekin cirosunun ibraz müddetinin bitiminden önce yapılması zorunludur.
Öte yandan çekin ödenmesi için  ibrazı zorunlu olup, ibrazın belli bir yerde (muhatap banka) ve belli bir süre içerisinde yapılması gerekir. Çekin doğrudan doğruya muhatap bankaya ibraz olunması çek bedelinin ödenmesi talebini ifade edeceğinden ibraz ciro anlamı taşımaz.(Zira muhataba yapılan ciro makbuz hükmündedir.TTK.701/4)
Az yukarıda açıklandığı üzere TTK.nun 702. madde hükmüne göre cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kimse son ciro beyaz ciro olsa bile  kendi hakkı, müteselsil ve birbirine bağlı  cirolardan anlaşıldığı takdirde selahiyetli hamil sayılır. (Çizilmiş cirolar bu

   ./..
 hususda yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro  takip ederse bu son ciroyu imzalayan kimse çeki beyaz ciro ile iktisab etmiş sayılır.
Bu kurallar ışığında somut olayın incelenmesinde; takip dayanağı çek lehtarın cirosu ile S. E bey" e onun da (beyaza) cirosu ile Y.V."a Y. V.da  beyaz cirosu ile takip alacaklısı N. P."a geçtiği görülmüştür. TTK.nun  730. maddesi göndermesi ile çeklerde de uygulanması gereken TTK.nun 595/2. maddesine göre lehine ciro yapılan kimsenin ciroda  gösterilmesine lüzum olmadığı gibi ciro, cirantanın sadece imzasından bile ibaret olabilir şekildeki cirolara "beyaz ciro" denilir. Bu durumda son ciro beyaz ciro olduğundan ve cirolarda herhangi bir kopukluk bulunmadığından takip alacaklısı çeki bankaya ibraz eden yetkili hamil olup borçlunun sair itiraz nedenleri incelenerek oluşacak sonuca göre bir karar vermek gerekirken yazılı şekilde takibin iptali isabetsiz olup mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ  : Alacaklı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İ.İ.K. 366 ve H.U.M.K.’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), 15.06.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.