MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ



Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle “dava tarihinden geriye doğru 20-30 yıl öncesine ilişkin iki ayrı zamanda çekilmiş hava fotoğrafları ile yine bu tarihlere ilişkin fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftaların dosya arasına getirtilerek mahallinde yeniden keşif yapılması, keşfe üç kişilik jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi kurulu ile üniversitelerin toprak bölümü öğretim üyelerinden oluşacak üç kişilik ziraat bilirkişisi kurulunun alınması, hava fotoğrafları ve diğer belgeler üzerinde üç kişilik jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiler vasıtasıyla ayrıntılı inceleme yapılması, üç kişilik ziraat bilirkişi kurulundan imar-ihya ve zilyetlik hususunda hüküm vermeye elverişli ayrıntılı rapor alınması, komşu parsellere uygulanan kayıtların çekişmeli taşınmaz yönünü ne şekilde gösterdiklerinin araştırılması, tüm tanık ve yerel bilirkişilerin yöntemine uygun şekilde çağrılarak taşınmaz başında dinlenilmesi” gereğine değinilmiştir. Yargılama sırasında dava konusu taşınmaz hakkında 91 parsel numarasıyla ve 99.011,33 metrekare yüzölçümlü olarak ihdasen tapu kütüğünde sayfa açılmış, ancak eldeki dava nedeniyle malik hanesi davalı olarak bırakılmıştır. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulü ile dava konusu 91 parsel sayılı taşınmazın davacı adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi ile davalı ... vekili tarafından ayrı ayrı temyiz edilmiştir.
1- Davalı Hazine temsilcisi, 12.05.2015 tarihinde tebliğ edilen kararı, 28.05.2015 tarihinde temyiz etmiştir. Kararın tebliğ edildiği tarih ile temyiz tarihi arasında, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun Geçici 3. maddesi uyarınca yürürlükte bulunan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 432/1. maddesinde öngörülen 15 günlük temyiz süresi geçmiştir. Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu"nun 01.06.1990 tarih, l989/3 Esas ve l990/4 Karar sayılı kararı ve 1086 sayılı Kanun"un 432/4. maddesi gereğince davalı Hazine temsilcisinin temyiz isteminin süre yönünden REDDİNE,
2- Davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde; Dava; kazanmayı sağlayan zilyetlik, imar ve ihya hukuki sebeplerine dayalı olarak TMK"nın 713/1 ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14 ve 17.maddeleri gereğince açılan, tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkindir. Mahkemece, davacı lehine imar-ihya ve zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamında açıklanan şekilde araştırma ve inceleme yapılmadan hüküm tesis edilmiştir. Oysa ki, bozma ilamına uyulmakla, taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşacağı gibi, mahkemeye de bozma ilamı doğrultusunda işlem yapma zorunluluğu doğar. Kazanılmış hakkın zedelenmemesi için bozma ilamında işaret edilen hususların eksiksiz olarak yerine getirilmesi zorunludur. Somut olayda, uyulmasına karar verilen bozma ilamında, dava tarihinden geriye doğru 20-30 yıl öncesine ilişkin iki ayrı zamanda çekilmiş yüksek çözünürlüklü hava fotoğraflarının üç kişilik jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi kurulu tarafından incelenmesi gerektiği belirtildiği halde, mahkemece yapılan keşifte 1984 yılına ilişkin tek zamanda çekilen hava fotoğrafı üzerinde ve tek jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi tarafından inceleme yaptırılmıştır. Yine bozma ilamında mahalli bilirkişi ve taraf tanıklarının yöntemine uygun şekilde davetiye ile keşif yerine çağrılarak taşınmaz başında etraflıca dinlenilmeleri gerektiği belirtildiği halde mahkemece yapılan keşifte taraf tanıkları hiç dinlenilmemiş, dinlenen mahalli bilirkişiler de birbirinin kopyası ve tekrarı şeklinde yetersiz beyanlarda bulunmuşlardır. Öte yandan uyulmasına karar verilen bozma ilamında komşu parsellere uygulanan tapu kayıtlarının çekişmeli taşınmaz yönünü ne şekilde gösterdiklerinin araştırılması gerektiği belirtildiği halde komşu taşınmazlara ilişkin kadastro tespit tutanakları ve dayanaklarının tamamı getirtilmemiş, ayrıca taraflar hakkında yöntemine uygun şekilde belgesiz araştırması yapılmamış aynı gün temyiz incelemesi yapılan dava dosyalarında tutanağı bulunan 39 sayılı parselin davacı adına paylı tespit edildiği anlaşıldığı halde bu parselin tutanağı da getirtilerek değerlendirilmemiştir. Bu şekilde eksik ve yetersiz bir incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca öncelikle, dava tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ilişkin üç ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Komutanlığından getirtilmeli, çekişmeli taşınmaza komşu tüm taşınmazların kadastro tespit tutanakları ve dayanakları, kadastro tespitleri kesinleşmiş ise kadastro sonrası oluşan tedavüllü tapu kayıtları, davalı iseler bu hususta düzenlenecek dosya inceleme tutanakları, hükmen kesinleşenlere ait mahkeme kararları ile Yargıtay ilamlarının onaylı örnekleri getirtilerek dosyasına konulmalı, davacı adına aynı çalışma alanı içerisinde kadastro sırasında belgesiz zilyetlik nedeniyle tespit edilen taşınmaz bulunup bulunmadığı Hukuk Mahkemeleri Yazı İşleri Müdürlüğü ile Kadastro ve Tapu Müdürlüklerinden ayrı ayrı sorularak varsa bu taşınmazlara ait kadastro tutanak örnekleri kadastro tespit tutanakları ve dayanakları ile kadastro tespitleri kesinleşmiş ise kadastro sonrası oluşan tedavüllü tapu kayıtları ve hükmen tapuya tescil edilmişlerse kesinleşme şerhli ilam örnekleri getirtilerek dosyasına konulmalı, dosya bu şekilde keşfe hazır hale getirildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek 3 kişilik yerel bilirkişi kurulu, taraf tanıkları, 3 kişilik jeodezi ve fotogrametri mühendisi kurulu, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu ve fen bilirkişisinin katılımı ile yeniden keşif yapılmalıdır. Mahallinde yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi ve tanıklardan; çekişmeli taşınmaz bölümünün geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, taşınmazın imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp tamamlandığı etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; komşu parsellerin dayanak kayıtlarının çekişmeli taşınmaz yönünü ne şekilde okuduğu belirlenmeli; bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, dinlenen mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı; teknik bilirkişiden keşfi takibe elverişli, dava konusu taşınmaz bölümünü komşularıyla birlikte gösterir krokili rapor alınmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan taşınmaz bölümünün toprak yapısı ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresini, taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü, imar-ihyaya konu edilmişse imar-ihyanın tamamlandığı tarihi
bildirir ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş renkli fotoğraflarını da içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisi kurulundan yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde çekişmeli taşınmaz bölümünün sınırlarını ve niteliğini, taşınmazda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile taşınmazda sürdürülen zilyetliğin başlangıcı, şekli ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; 3402 sayılı Kadastro Yasası"nın 14. maddesi uyarınca aynı çalışma alanı içerisinde belgesiz zilyetliğe dayalı olarak bir kimsenin sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar taşınmaz mal iktisap edebileceği gözönünde bulundurulmalı; dava tarihine kadar 3402 sayılı Yasa"nın 14 ve 17. maddesinde öngörülen imar-ihya ve zilyetlikle kazanım koşullarının davacı yararına gerçekleşmiş olup olmadığına ilişkin tüm deliller değerlendirilip, sonucuna göre bir karar verilmelidir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden Belediye"ye iadesine,19.03.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.