10. Hukuk Dairesi 2020/2160 E. , 2020/6871 K.
"İçtihat Metni"Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
Dava, davacının sigorta başlangıç tarihinin 11/04/1990 olduğunun, bu talep kabul edilmediği taktirde 18 yaşını doldurduğu tarih olduğunun ve en az 1 gün çalışmış olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, .... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesince davalı Kurumun istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacının sigorta başlangıç tarihinin 11/04/1990 olduğunun, bu talep kabul edilmediği taktirde 18 yaşını doldurduğu tarih olduğunun ve en az 1 gün çalışmış olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
II-CEVAP
Davalı Kurum vekili; 6552 sayılı Kanunun 64"üncü maddesi ile 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"nun 7"inci maddesine eklenen dördüncü fıkrası uyarınca, davanın işveren aleyhine açılması ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)"na da re"sen ihbar edilmesi gerektiğini, ihbar üzerine davalı yanında fer"i müdahil olarak davaya katılan kurumun yargılama sonucu verilecek kararı kesinleştikten sonra uygulamakla yükümlü olduğunu, ayrıca, 506 sayılı Kanunun 3/II-D maddesinde: "el halıcılığı dokuma işlerinde çalışanlar hakkında yalnız iş kazaları ile meslek hastalıkları, analık ve hastalık sigorta kolları uygulanır. Ancak bunlar istekleri halinde malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kolları bakımından 85"inci madde hükmüne göre isteğe bağlı sigorta olabilirler" denildiğini, hizmet tespiti davalarının kamu düzenine ilişkin olduğunu, bu nedenle davanın gereken tüm araştırmalar yapılarak ve belgeler toplanarak karara bağlanması gerektiğini, araştırmalar sonucu saptanan hizmetin geçtiği yılın sonundan itibaren dava tarihine kadar (5) yıl geçmiş ise, davanın hak düşürücü süre yönünden reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek yargılama sonunda müvekkil Kurum aleyhinde hüküm kurulmayarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Davanın kabulüne;
Davacı ... (Kasap)"ın işveren ... Halıcılık San. Tic. A.Ş."ye ait iş yerinde (13766497) sigorta sicil nosu ile 506 sayılı Kanunun 60-G maddesine göre sigortalılık başlangıç tarihinin (18) yaşını ikmal ettiği 20.02.1991 tarihi olduğunun ve 11.04.1990 tarihindeki bir günlük çalışmaya yönelik ödenecek sigorta priminin, prim ödeme gün sayısının hesabına dahil edilmesi gerektiğinin tespitine,
B-BAM KARARI
Kırklareli İş Mahkemesi"nin 14/12/2017 tarihli, 2016/122 Esas - 2017/140 Karar sayılı kararı usul ve esas yönünden hukuka uygun bulunduğundan davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Yasa"nın 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine, karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili; davanın yöntemince kanıtlanmadığını, hak düşürücü sürenin söz konusu olduğunu, yazılı belge bulunmadığını, davanın tanık sözleri ile kanıtlanamayacağını belirterek temyizen incelenmesi talep edilmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
506 sayılı Kanunun 108. maddesi gereğince sigortalılık başlangıç tarihinin belirlenmesine ilişkin açılan her dava, sigortalılığın saptanması istemini de içerdiğinden, aynı Kanunun 79/10 maddesi kapsamında bir günlük çalışmanın belirlenmesi davasıdır.
Halı imalatı işyerinde 11/04/1990 günü çalışmaya başladığı yönünde hakkında düzenlenen işe giriş bildirgesi davalı Kuruma verilmesine karşın adına sadece kısa vade sigorta primleri denilen malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olmayanlar için bordro düzenlenen davacının istemi, sigortalılık başlangıç tarihinin tespitine ilişkin olup mahkemece yapılan yargılamada davanın kabulüne karar verilmiş, davalı kurum vekilinin istinaf başvurusu “... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince ” ret edilmiştir.
Davanın yasal dayanağı olan 506 sayılı Kanunun 3. maddesinin II numaralı fıkrasına, 09.07.1987 tarihinde yürürlüğe giren 3395 sayılı Kanunun 1. maddesiyle eklenen (D) bendinde “El halıcılığı dokuma işlerinde çalışanlar hakkında yalnız iş kazaları ile meslek hastalıkları, analık ve hastalık sigorta kolları uygulanır. Ancak bunlar istekleri halinde malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kolları bakımından 85 inci madde hükmüne göre isteğe bağlı sigortalı olabilirler.” düzenlemesine yer verilmiş, sonrasında 06.08.2003 günü yürürlüğe giren 4958 sayılı Kanunun 57. maddesiyle söz konusu bent ilga edilmiş olup yürürlükten kaldırmaya yönelik yasama işleminin geriye yürütüleceğine ilişkin herhangi bir yasal düzenleme bulunmadığından, şu durumda 09.07.1987 – 05.08.2003 (dahil) dönemi bakımından bentte yazılı nitelikteki hizmetin 506 sayılı Kanun hükümleri gereğince uzun vadeli sigorta kollarına tabi zorunlu sigortalılık olarak değerlendirilemeyeceği belirgindir.
Yukarıdaki yasal düzenleme ve açıklamalar ışığında dava irdelendiğinde, anılan Kanun kapsamında malûllük, yaşlılık ve ölüm sigorta kolları bakımından 85. madde gereğince isteğe bağlı sigortalılık başvurusu bulunmayan davacının sunduğu yazılı belgeler karşısında uyuşmazlık konusu dönemde davacının, işverene bağlı olarak yerine getirdiği faaliyetin “el halıcılığı dokuma işi” niteliğinde olup olmadığı belirlendikten sonra, yapılan işin el halıcılığı kapsamında olduğunun anlaşılması halinde davanın reddine, aksi halde elde edilecek sonuca göre karar verilmelidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi"nin kararı, yukarıda yazılı nedenlerden dolayı bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi .. Hukuk Dairesi kararının HMK"nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, Üyeler ... ve ..."in muhalefetine karşı, Başkan ..., Üyeler ... ve ..."ün oyları ve oyçokluğuyla 24/11/2020 gününde karar verildi.
KARŞI OY
Davacı adına ilk işe giriş bildirgesi 11.04.1990 tarihinde verilmiştir. Uzun vadeli sigorta kollarından 1900/1 dönem 4 ay için 6 gün 45.000 TL ücretle çalıştığına dair dönem bordrosu iş verence Kurum"a verilmiştir. 1990 yılı 2 dönem için ise 34 gün 165.600 TL prime esas kazanç üzerinden bildirilmiş ancak el yazısı ile uzun vadeli sigorta kolları olarak bildirilmemiştir.
Kurum tarafından yapılan bildirimler iptal edilmiş değildir.
Tanıklar çalışmanın mesai saatleri arasında iş yerinde gerçekleştiğini beyan etmişlerdir.
Sosyal Güvenlik Kurumu"nun 28.04.2017 tarihli yazısı ekinde tanıklar ... ve Hanife Güçlünün uzun vadeli sigorta tescili bulunmaktadır. Kaldı ki aynı listede yer alan diğer sigortalıların da uzun vadeli sigorta kollarından tescili bulunmaktadır.
Çalışma iş yerinde gerçekleştiğinden istisna kapsamında değildir.
Hükmün onanması düşüncesiyle sayın çoğunluk görüşüne katılamıyoruz.