Danıştay 6. Daire 1990/542 Esas 1990/1003 Karar Sayılı İlamı

Daire : ALTINCI DAİRE
Karar Yılı : 1990
Karar No : 1003
Esas Yılı : 1990
Esas No : 542
Karar Tarihi : 21/05/990

1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANINDA PROTOKOL BÖLGESİ OLARAK AYRILAN YERİN 1/1000 ÖLÇEKLİ UYGULAMA İMAR PLANINDA PROTOKOL BÖLGESİ İÇİNDE YEŞİL ALANI TAHSİS EDİLEBİLECEĞİ, MAHKEMECE NAZIM PLANDA DEĞİŞİKLİK YAPILMAKSIZIN BU YERİN UYGULAMA PLANIYLA YEŞİL ALANA ALINMASININ PLANLAMA VE ŞEHİRCİLİK İLKELERİNE UYGUN BULUNMADIĞI GEREKÇESİYLE İŞLEMİ İP-
TAL ETMESİNDE İSABET GÖRÜLMEDİĞİ HK.
Dava, 1.4.1988 onay tarihli, 1/1000 ölçekli imar uygulama planının taşınmazın yeşil alan olarak belirlenmesine ilişkin hususunun iptali dileğiyle açılmış, idare mahkemesince; dosyanın incelenmesinden davacının taşınmazının 1966 yılında onaylanan 1/5000 ölçekli nazım planı uyarınca yeşil alan yapılmak amacıyla kamulaştırıldığı anılan kamulaştırma işlemine karşı davacı tarafından açılan davada yaptırılan bilirkişi incelenmesi sonucu taşınmazın 1/5000 ölçekli nazım imar planında protokol bölgesinde kaldığının saptandığı, bu nedenle işlemin iptal edildiği, iptal kararının Danıştay'ca da onanarak kesinleştiğinin anlaşıldığı bu durunmda protokol bölgesinde kaldığı tartışmasız bulunan taşınmazın 1/5000 ölçekli planda değişiklik yapılmaksızın protokol bölgesinde yeşil alanın da bulunacağından bahisle 1/1000 ölçekli planda yeşil alana ayrılmasında planlama ve şehircilik ilkelerine uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiş karar davalı belediye tarafından temyiz edilmiştir.
Uyuşmazlık, 1966 yılında onaylanan 1/5000 ölçekli suriçi nazım imar planında protokol bölgesinde kalan davacıya ait taşınmazın dava konusu 1.4.1988 onay günlü, 1/1000 ölçekli imar planı ve yeşil alana tahsis edilip edilemeyeceği noktasından kaynaklanmaktadır.
1/5000 ölçekli nazım imar planının onaylandığı tarihte yürürlükte bulunan 6785 sayılı imar kanununun 28.ci maddesine dayanılarak düzenlenen İmar ve Yol İstikamet Planlarının Tanzim Tarzları ile Teknik Şartlarına ve Bu İşleri Yapacak Uzmanlarda Aranacak Ehliyete Dair Yönetmeliğin 201.maddesinin (f) bendinde, protokol bölgesi gerek tarihteki önemi gerekse taşıdığı yüksek sanat değeri, gerekse gösterdiği karakteristik yerleşme düzeni bakımından bir kentin öz karakterini teşkil eden ve ilgili kuruluşların katıldığı bir protokolle tesbit edilen mevcut uygulama bölgesi olarak tanımlanmış, aynı yönetmeliğin 3.09 ve 3.12.maddesinde ise nazım imar planının hali hazır haritalar üzerine çizilen ve konut ticaret, Sanayii bölgesi, yeşil sahalar,iskan dışı sahalar, ulaşım şebekeleri gibi arazi kullanışlarını ana hatlarıyla gösteren ve raporuyla birlikte bir bütün teşkil eden plan olduğu, tatbikat imar planının ise varsa kadastro vaziyeti de işlenmiş hali hazır haritalar üzerine nazım imar planı esaslarına göre hazırlanıp muhtelif bölgelerin adalarını ve yollarını ve uygulama, için gerekli diğer husuları gösteren plan olduğu belirtilmiştir. 9.5.1985 gününde yayınlanarak yürürlüğe giren 3194 sayılı İmar Kanunu ile de Nazım ve Uygulama İmar planı hakkında parelel hükümler yer almaktadır.
Yukarıda değinilen kuralların birlikte incelenmesinden, arazi kullanışlarının ana hatlarını ve ana gelişme kararlarını gösteren Nazım imar planının doğrudan doğruya uygulanabilmesi mümkün olmadığından daha sonraki kademede ve büyütülen ölçeklerde düzenlenen uygulama planları ile nazım planının genel kararlarının hayata geçirilmesinin mümkün olabileceği ortaya çıkmaktadır. Böyle olunca da daha büyük ölçekte düzenlenen ve ayrıntıları gösterme amacına yönelik planlarda daha küçük ölçeklerdeki planlarda öngörülmeyen hatta farklı kullanışların ortaya çıkabileceği tabiidir. Kaldı ki, nazım imar planı ile tanımı yukarıda yapılan protokol bölgesine ayrılmış bir yörede yeşil alanın yer almayacağını düşünebilmek olanak dışıdır.
Olayda da 1/5000 ölçekli nazım imar planında protokol bölgesinde kalan uyuşmazlık konusu taşınmazın dava konusu 1/1000 ölçekli imar uygulama planı ile yine protokol bölgesi içinde yeşil alana tahsis edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, 1/1000 ölçekli imar uygulama planının nazım planla protokol bölgesine ayrılan bütün bölgeyi kapsayıp kapsamadığı, protokol bölgesi içinde yeşil alan düzenlemesi zorunlu olmakla birlikte davacıya ait taşınmazın protokol bölgesi içindeki konumu ve özelliği dikkate alınarak aynı bölgedeki öteki yeşil alanlarda gözetilmek suretiyle geriye kalan kısımda protokol bölgesi fonksiyonunun bozulup bozulamayacağı ve işlemde şehircilik ve planlama ilkelerine uyarlık bulunup bulunmadığı hususlarının konunun uzmanı bilirkişilere incelettirildikten sonra davanın karara bağlanması gerekirken yazılı gerekçe ile işlemin iptalinde usul ve yasaya uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle eksik incelemeye dayalı temyize konu idare mahkemesince verilen kararın bozulmasına karar verildi.