BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ: ... 6. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ: ALACAK


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin iş sözleşmesini haklı olarak feshettiğini ileri sürerek, kıdem tazminatı ile yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalı taraftan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının iddialarının doğru olmadığını, davacının iş sözleşmesinde hem saha koruması, hem de nakil hizmetlerinde çalışma taahhüdüyle işe alındığının açık oluğunu davaya konu tazminat ve alacaklara hak kazanılmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu :
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz :
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosya kapsamının birlikte değerlendirilmesiyle yapılan inceleme sonucunda, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, İlk Derece Mahkemesi kararının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan yönleri usul ve kanuna uygun görülmüştür.
2-Taraflar arasında davacının fazla çalışma yapıp yapmadığı ve hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışıp çalışmadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacakları hesaplanırken, dosyada mevcut olan ücret bordrolarında fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti tahakkuku bulunmakla birlikte bordrolarda imza bulunmadığı ve banka kayıtlarının da davacının tüm çalışma dönemini kapsamadığı belirtilerek imzasız ücret bordrolarında tahakkuk olup da banka kayıtları ile uyumlu olan dönemler dışlanarak hesaplama yapılmıştır. Mahkemece de bilirkişi raporunda tespit edilen alacak miktarlarına göre fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacakları hüküm altına alınmıştır.Kural olarak, yargılama aşamasında dayanılıp sunulmayan deliller sonradan sunulamazlar; sunulmuş olsalar bile, bu aşamalardaki incelemeler sırasında dikkate alınamazlar. Bu kuralın tek istisnası, dayanılıp sunulan delillin, o davaya konu borcu söndüren bir nitelik taşıması; örneğin, davaya konu borcun ödenmiş olduğunu gösteren makbuz, ibraname gibi bir belge olmasıdır.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 114/h maddesinde, “davacının, dava açmakta hukuki yararının bulunması” dava şartları arasında sayılmıştır. Ödenmiş alacak hakkında davacının dava açmakta hukuki yararı yoktur. Bu halde, 6100 sayılı Kanun’un 115. maddesi gereğince, dava şartının varlığı ya da yokluğunun incelenmesi, doğrudan mahkemeye verilmiş ödevlerden olması karşısında, önceden ileri sürülmemiş olsa bile istinaf ve temyiz aşamasında dava şartının var olup olmadığını kendiliğinden gözetilmesinde bir usuli engel bulunmamaktadır.
Yargılama aşaması henüz tamamlanmamış ise böyle durumda, borcu itfa eden belge değerlendirmeye alınmalıdır. Gerçekten de, yargılamada davayı inkâr eden davalının savunması, borcun bulunmadığı savunmasını da kapsar. O nedenle, davalının borcun ne sebeple bulunmadığını açıklama ve iddianın aksine delillerini ikame etme hakkının ortadan kalktığından söz edilemez. Belirtilen nedenlerle, istinaf ve temyiz aşamasında sunulan ve borcu söndüren bir belgenin varlığı karşısında savunmanın genişletilmesi yasağından söz edilemeyeceğinin kabulü de zorunludur.
Bu halde, mahkemece fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücretinin hesabında, fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti tahakkuku bulunan imzasız ücret bordroları ile istinaf aşamasında dosyaya sunulan banka kayıtları karşılaştırılmak suretiyle uyumlu olması halinde o dönemlere ilişkin mahsup yoluna gidilmesi gerektiği dikkate alınmalıdır. Buna göre yeniden yapılacak değerlendirmeyle ve davalı yararına oluşan usuli kazanılmış hak ihlal edilmemek suretiyle davacının fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının olup olmadığı belirlenerek sonucuna göre karar verilmelidir. 3-6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 26. maddesi “Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir.” hükmü uyarınca taleple bağlılık kuralına aykırı olarak talepten fazlasına karar verilmesi usule aykırıdır.
Somut uyuşmazlıkta mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacının normal mesainin 08:00-18:00 olduğu, haftanın iki günü bu şekilde çalıştığı, iki günü nöbet tuttuğu ve 08:00-22:00 saatleri arasında çalıştığı, kalan iki gün ise altın taşıma nedeniyle 07:00-22:00 saatleri arasında çalıştığı kabul edilerek ve ara dinlenme süreleri düşülerek haftalık 17 saat fazla çalışma yaptığı, davacının iş sözleşmesinin feshinden önceki 2,5 ay altın taşıma işinde görevlendirilmediğinden bu dönemde ise haftanın dört günü 08:00-18:00, haftanın iki günü 08:00-22:00 saatleri arasında ara dinlenme süreleri düşülerek haftalık 13 saat fazla çalışma yaptığı tespit edilerek fazla çalışma ücreti alacağı hesaplanmış ise de, davacı dava dilekçesinde hafta içi 08:00-18:00, hafta sonları ise 08:00-22:00 saatleri arası çalıştığını beyan etmiş olup, davacının bu beyanı dikkate alınmaksızın yazılı şekilde talep aşılarak hesaplama yapılması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.Sonuç:Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin ise kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 20.01.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.