16. Hukuk Dairesi 2015/7180 E. , 2018/1705 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "kadastro tutanağına dayanak tapu kaydının tüm tesis ve tedavülleri ile haritası getirildikten sonra mahallinde yöntemince uygulanarak kapsamının belirlenmesi ve yöntemine uygun zilyetlik araştırmasının yapılması" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli 1 parsel sayılı taşınmazın dosyada mevcut fen bilirkişileri ..... tarafından düzenlenmiş 08.07.2013 tarihli raporda ve ekindeki krokide (A) harfiyle gösterilen 58400 metrekarelik kısım yönünden davanın reddine, geriye kalan söz konusu rapor ve krokide (B), (A1) ve (A2) harfleriyle gösterilen 45000 metrekarelik kısmın tapu kaydının iptaline, .... 1 parselden ifrazı ile davacı Hazine adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı Hazine vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Davalı ... vekilinin çekişmeli 1 parsel sayılı taşınmazın (A1), (A2) ve (B) bölümlerine ilişkin temyiz incelemesinde; dosya içeriğine, mahkemece hükmüne uyulan bozma kararında açıklandığı gibi işlem yapılıp sonucuna göre hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı bakiye temyiz karar harcının temyiz eden davalıdan alınmasına,
2- Davacı Hazine vekilinin çekişmeli 1 parsel sayılı taşınmazın (A) bölümüne ilişkin temyiz incelemesinde; Mahkemece, davalılar lehine zilyetlikle mülk edinme koşullarının oluştuğu kabul edilmek suretiyle davanın kabulüne dair yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de; yapılan araştırma inceleme ve uygulama hüküm için yeterli olmadığı gibi bozma ilamına uyulduğu halde bozma gerekleri de tam olarak yerine getirilmemiştir. Mahkemece Yargıtay bozma ilamına uyulduğuna göre, bozma ilamında işaret edilen hususların eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Bozma ilamına uyulmakla, taraflar yararına usuli müktesep hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin yerine getirilmesi zaruridir. Yargıtay ilamında, taşınmazın tapu kayıt kapsamı dışında kalması halinde 3402 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde belirtilen şartların davacı lehine gerçekleşip gerçekleşmediğinin belirlenmesi gereğine değinilmiştir. Mahkemece zilyetlik araştırması yapılırken taşınmazın niteliğinin belirlenmesinde esaslı unsur olan hava fotoğraflarından yararlanılmamış, soyut nitelikteki yerel bilirkişi ve tanık anlatımları ile taşınmazın kullanım durumlarını ve toprak yapılarını açıklama bakımından yetersiz, denetime elverişli olmayan zirai bilirkişi raporuna dayanarak karar verilmiştir. Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için öncelikle, tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesi en az üç ayrı zaman dilimine ait stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilerek dosya arasına konulup dosya tamamlandıktan sonra; yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle; taraf tanıkları, 3 kişilik ziraat mühendisi, fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri mühendisinden oluşacak bilirkişi heyeti aracılığıyla yapılacak keşifte usulünce zilyetlik araştırması yapılmalı, bu kapsamda, belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle jeodezi ve fotogrametri mühendisine inceleme yaptırılarak çekişme konusu taşınmaz hava fotoğraflarında gösterilmeli; bu yerin önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığının, imar ihyaya muhtaç olup olmadığı ve zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı; yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazın kime ait olduğu, öncesinde kim tarafından kullanıldığı, kimden kime ne şekilde intikal ettiği, öncesinin ne olduğu, taşınmaz üzerindeki zilyetliğin başlangıcı, sürdürülüş biçimi, öncesinde tarla olarak kullanılıp kullanılmadığı etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; ziraat bilirkişi kurulundan da, taşınmazın toprak yapısı, bitki örtüsü, kullanım durumu ile ilgili komşu taşınmazlarla mukayeseli olarak ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; taşınmazın değişik yönlerden fotoğrafları çektirilerek rapora eklenmeli; teknik bilirkişiye keşfi takibe imkan verir ayrıntılı rapor düzenlettirilmeli; Mahkemece iktisap koşullarının tespit günü itibariyle kazanılıp kazanılmadığı üzerinde durulmalı, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece açıklanan hususlar göz önüne alınmaksızın eksik inceleme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 13.03.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.