Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2007/5814 Esas 2007/7966 Karar Sayılı İlamı

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklılar vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü :
İİK.nun 79. maddesi gereğince haciz olunacak malların başka bir yerde bulunması halinde icra dairesi malların bulunduğu yerin icra dairesine talimat yazarak haczin yapılmasını ister. Bu halde, hacizle ilgili şikayetler kendisine talimat yazılan icra dairesinin bağlı bulunduğu icra mahkemesince çözümlenir. Anılan husus, kesin yetki kuralı olup,  mahkemece resen uygulanmalıdır.
Ancak talimat yazısı, "borçluya ait menkul ve gayrimenkul malları ile üçüncü kişilerdeki hak ve alacaklarının haczi yönünde (genel nitelikli) olmayıp da belli bir malın haczini isteyen (nokta haczi) biçimde yazılmış ise, bu halde anılan hacizle ilgili şikayet talimatı yazan icra dairesinin bağlı olduğu icra mahkemesinde incelenir.Bir başka deyişle böyle hallerde İİK.nun 79. maddesi uygulanmaz.
Somut olayda Safranbolu İcra  Müdürlüğünce, Karabük İcra Müdürlüğüne yazılan 13.02.2006 tarihli haciz talimatında borçlu adına kayıtlı  olan .... parsel .... nolu bağımsız bölümün  haczi istenmiş olup,  Karabük İcra Müdürlüğünce nokta haczi talimatı sonucu borçluya ait  meskeniyet iddiasına konu  taşınmazın tapu kaydına haciz tatbik edilmiştir. O halde İİK.nun 4. maddesi gereğince şikayeti incelemeye Safranbolu İcra Mahkemesi yetkilidir. Anılan yetki kuralı, mahkemece re"sen gözetilecek, kesin yetki kuralıdır.
Bu durumda mahkemece yetkisizlik kararı verilerek talep halinde dosyanın yetkili Safranbolu İcra Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekirken işin esasının incelenerek yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz isabetsizdir.
Kabule göre de; İ.İ.K.’nun 82/12 maddesi gereğince, borçlunun “haline münasip” evi haczedilemez. Bir meskenin borçlunun haline uygun olup olmadığı adı geçenin  haciz anındaki sosyal durumuna ve borçlu ile ailesinin ihtiyaçlarına göre belirlenir. Buradaki “aile” terimi, geniş anlamda olup, borçlu ile birlikte aynı çatı altında yaşayan, bakmakla yükümlü olduğu kişileri kapsar. İcra mahkemesince , borçlunun sözü edilenlerle birlikte barınması için zorunlu olan haline münasip meskeni temin etmesi için gerekli bedel bilirkişilere tespit ettirildikten sonra, haczedilen yerin kıymeti bundan fazla ise satılmasına karar verilmeli ve satış bedelinden yukarıda nitelikleri belirlenen mesken için gerekli olan miktar borçluya bırakılmalı, kalanı alacaklıya ödenmelidir.
Bu kıstasları aşan nitelik ve evsaftaki yerlerle, makul ölçüleri geçen oda ve salonu kapsayan, ve ikamet için zorunlu öğeleri içeren bir meskenin dışındaki yerler, maddede öngörülen amaca aykırıdır. Borçlunun görev ve sıfatı, kendisinin yukarıda belirlenenden daha görkemli bir meskende ikamet etmesini gerektirmez.
Somut olayda, bilirkişilerce düzenlenen raporda, taşınmazın değerinin 80.000,00-YTL. olup, aynı semtte haline uygun meskeni de 80.000,00-YTL.  alabileceği, borçlunun daha uzak ve farklı yerlerden mesken almaya zorlanamayacağının bildirildiği anlaşılmakta olup, anılan rapor bu hali ile hüküm kurmaya elverişli değildir.
O halde Mahkemece yapılacak iş borçlunun Karabük’ün daha mütevazi bir semtinde haline münasip evi alabileceği değerin bilirkişilerden ek rapor alınmak suretiyle yukarıdaki kurallara göre belirlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesinden ibarettir. Eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm tesisi doğru değildir.
SONUÇ  : Alacaklılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), 24.04.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.