Bölge Adliye
Mahkemesi : .... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi

Dava, davacının işverene ait iş yerinde geçen çalışmalarının ve kesildiği tarih itibariyle yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti, borç tahakkuk edilmesine ilişkin kurum işleminin iptali ve menfi tespit istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekillince istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince yerel mahkeme kararı kaldırılarak, davanın kabulüne dair kararın yerinde olduğu belirtilmekle , davacı tarafça karşılanan harca ilişkin 62,80 TL yargılama giderinin davalı ..."den; harç dışındaki yargılama gideri toplamı 691,95 TL"nin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine dair hüküm verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı ... Kurumu vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Dava, 29.06.2011 – 31.12.2011 tarihleri arasında bildiriminin yapıldığı dava dışı ... Yapı İnş. Em. Yediemin Otopark Tem. Tur. San. Ltd. Şti unvanlı işyerinden sigortalılığının Kurum tarafından iptal edilmesi ile yaşlılık aylığının kesildiğini, sigortalılığın iptal edildiği dönemde davalı ...’in 1127408 sicil numaralı işyerinde çalışmalarının geçtiği belirtilerek , ... işyerinde çalışmalarının tespitine, yaşlılık aylığının kesildiği tarih itibariyle aylığa hak kazandığının tespiti, ödenmeyen aylıkların yasal faizleri ile birlikte tahsili gerektiğinin tespiti, Kurum tarafından borç tahakkuk ettirilmesi işleminin iptali ve borçlu olmadığının tespiti istemlidir.
II-CEVAP:
Davalı SGK vekili, davacının çalışmalarının fiili olmadığından aylığının kesildiğini, davacının farklı işyerinde çalışmasını ispatlaması gerektiğinden bahisle davanın reddini istemiştir.

Davalı ...; davacının talep dönemi kendine ait 1127408 sicil numaralı pansiyon işletmesinde temizlik, güvenlik ve müşteri sorumlusu olarak çalıştığını, sigorta giriş ve çıkışlarının muhasebecisi ... tarafından hatalı yapıldığını belirterek ,davayı kabul ettiğini beyan etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Davanın kabulüne, davacının 29/06/2011 ile 31/12/2011 tarihleri arasında kesintisiz olarak ... adına kayıtlı 1127408 sicil sayılı pansiyon işletmesinde çalşıtığının tespitine,davalı kurumun 29/06/2017 gün 8217881 sayılı Yersiz ödeme konulu işleminin iptaline, davacının kurumun işleminin iptali tarihi ile 12907901 sicil numarası üzerinden 506 sayılı yasaya tabi olarak emekli olduğunun tespitine ve yaşlılık maaşının devamına, ödenmeyen yaşlılık maaşlarının yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine dair karar verilmiştir.
Davalı SGK Başkanlığı vekili, davacının 05.10.2012 tarihi itibariyle yaşlılık aylığı aldığını, davacının 29.06.2011 – 31.12.2011 tarihleri arasındaki çalışmalarının fiili çalışmaya dayanmadığını, 18.06.2019 tarihli karar yönünden, verilen ek kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek istinaf yoluna başvurmuştur.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Yerel mahkemenin kararı 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353-(1)-b-2 maddesi uyarınca ortadan kaldırılarak; Davanın kabulüne , davacının 29.06.2011 ile 31.12.2011 tarihleri arasında kesintisiz olarak ... adına kayıtlı 1127408 sicil sayılı pansiyon işletmesinde çalıştığının tespitine,davalı Kurumun 29.06.2017 gün 8217881 sayılı Yersiz ödeme konulu işleminin iptaline, davacının Kurumun işleminin iptali tarihi ile 12907901 sicil numarası üzerinden 506 sayılı yasaya tabi olarak emekli olduğunun tespitine ve yaşlılık aylığının devamına, ödenmeyen yaşlılık aylıklarının yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine, karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı SGK vekili istinaf talebindeki gerekçeleriyle ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Eldeki davada, davacının hizmet cetveli incelendiğinde 11.06.2010–25.05.2011 arası 345 gün davalı ... nezdinde 1127408 sicilli işyerinde, 26.05.2011–28.06.2011 arası 34 gün dava dışı 1137463 sicilli işyerinde, 29.06.2011–31.12.2011 tarihleri arası 182 gün sahte sigortalılık hasebiyle iptale konu olan dönemde 1131573 sicilli ... Yapı Ltd. Şti. işyerinde ve daha sonra 01.01.2012 -30.09.2012 arası 270 gün olmak üzere davalı 1127408 sicilli ... işyerinde çalıştığı anlaşılmaktadır.
Sosyal Güvenlik Kurumunca hazırlanan denetmen raporu sonucunda Kurumca 1131573 sicilli ... Yapı Ltd. Şti."den bildirilen sürelerin iptaline karar verildiği saptanılmakla , bu denetim raporunda davacı ...’in verdiği ifade de emeklilik işlemleri için her ay muhasebeci ...’e elden para verdiğini beyan ettiği, keza aynı şekilde ifadesine başvurulan muhasebeci ...’in 23.05.2016 da denetmene verdiği imzalı beyanında Mehmet Halit’ten elden para aldığı ancak paranın muhasebe ücreti olduğunu beyan ettiği görülmüştür.
Öte yandan davalı ... Mahkemeye sunmuş olduğu beyanında davacının talep döneminde 1127408 sicilli pansiyon işletmesinde çalıştığını, farklı bildirimin muhesabeci ... tarafından hataen yapıldığının dile getirildiği saptanmıştır.
1- Sahte sigortalılığa dayanan davalar hizmet tespiti içerikli olmakla, davanın yasal dayanağını oluşturan 5510 sayılı Yasa’nın 86. maddesinde bu tür hizmet tespiti davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında resmi belge ve yazılı delillerin bulunması sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki bu tür kanıtların bulunmaması halinde somut bilgilere dayanması inandırıcı olmaları koşuluyla bordro tanıkları veya iş ilişkisini bilen komşu işyeri çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen diğer tanıklarla dahi sonuca gitmek mümkündür. Bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunlu olup mahkemece, tarafların sunduğu deliller ile yetinilmemeli, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümleri esas alınarak kendiliğinden araştırma ilkesi benimsenmeli, sigortalılığın kabulü ve hüküm altına alınabilmesi için hizmet akdinin ve eylemli çalışmanın varlığı ortaya konulmalıdır. Somut olay bakımından bu noktada davalı ...’in davacının kendi nezninde çalıştığını kabul etmesi bağlayıcılık teşkil etmeyecektir.
2- Yukarıda işaret edildiği üzere, müfettiş denetim raporunda alınan ifadeler de göz önünde tutulmak suretiyle, 131573 sicilli ... Yapı Ltd. Şti.’nin kapsam ve durumu; yapılan işin bildirimi ve niteliği araştırılmalı; ayrıca kapsam durumuna göre dönem bordroları celp edilerek iptale konu döneme ilişkin bordro tanıklarının da beyanları alınmak suretiyle çalışmanın fiili ve gerçek olup olmadığı kesin oalrak belirlenmeli; ayrıca ... Ltd. Şti. ve ... işyeri arasında ilişki de araştırılmalı; her iki işyerinin muhasebecisinin bahsi geçen ... olup olmadığı saptanmalıdır.
Yukarıda belirtilen tüm bu düzenleme ve açıklamalara göre, mahkemece yapılan araştırma ve inceleme yeterli değildir. Uyuşmazlık konusu husus olan iptale konu süreler, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde yöntemince irdelenip, çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulüne ilişkin kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle HMK’nın 373/2 maddesi gereği BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 16.11.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.