Danıştay Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2015/6736 Esas 2016/158 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ON BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2015/6736
Karar No : 2016/158

Davacı :
Vekili :
Davalı :
Davanın Özeti :Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şatları'nın B.4 üncü maddesinin (b) bendinde yer alan "...trafik kurallarının ihlali sonucunda meydana gelmiş ise," ibaresinin iptali istenilmektedir.
Danıştay Tetkik Hakimi
Düşüncesi :Davanın süre aşımı nedeniyle reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbeşinci Dairesince, 2577 sayılı Yasanın 14. maddesi uyarınca hazırlanan Tetkik Hakiminin raporu ve sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra gereği görüşüldü:
Dava; 14.05.2015 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şatları B.4 üncü maddesinin (b) bendinde yer alan "...trafik Kurallarının ihlali sonucunda meydana gelmiş ise" ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesinin 4. fıkrasında, ilanı gereken düzenleyici işlemlere karşı, ilan tarihini izleyen günden itibaren 60 gün içinde dava açılması gerektiği; ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilecekleri hükmüne yer verilmiş; aynı Yasanın 14/3 maddesinin (e) bendinde, dava dilekçelerinin süre aşımı yönünden inceleneceği; 15/1 maddesinin (b) bendinde de, 14/3-e bendi uyarınca davada süre aşımı bulunduğunun tespiti halinde, davanın reddine karar verileceği kurala bağlanmıştır.
Davacı tarafından iptali istenilen düzenleyici işlem, 14.05.2015 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanmıştır. Olayda, dava açma süresi 13.07.2015 tarihinde sona ermesine rağmen 30.07.2015 tarihinde kayda giren dilekçeyle dava açılmış ve işlemin tebliğ tarihi olarak, düzenleyici işlemin yürürlük tarihi olan 01.06.2015 tarihi gösterilmek suretiyle dava açma süresi bu tarihten itibaren başlatılmıştır. Oysa düzenleyici işlemlere karşı açılacak davada sürenin, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlatılacağı hususu yukarıda belirtilen yasa maddeleri ile sabittir.
Bu durumda, dava konusu Tebliğin Resmi Gazete'de yayınlandığı 14.05.2015 tarihini izleyen günden itibaren 60 günlük dava açma süresinde açılmayıp, bu süre geçirildikten sonra, Tebliğin yürürlüğe girdiği 01.06.2015 tarihi dava açma süresinin başlangıcına esas alınarak 30.07.2015 tarihinde açılan davanın, süreaşımı nedeniyle esasının incelenmesine hukuken olanak bulunmamaktadır.
Öte yandan, söz konusu düzenleyici işlemin uygulanması halinde menfaati ihlal edilenlerce yasal süresi içerisinde her zaman dava konusu edinilmesi mümkün olduğu açıktır.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı Yasanın 15/1-b maddesi uyarınca davanın süre aşımı nedeniyle reddine, 45,60 TL yürütmenin durdurulması harcı ile artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, bu kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde temyizen Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna başvurulabileceğinin taraflara duyurulmasına, 22/01/2016 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY
Dava; 14.05.2015 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şatları B.4 üncü maddesinin (b) bendinde yer alan "...trafik Kurallarının ihlali sonucunda meydana gelmiş ise" ibaresinin iptali ve yürütülmesinin durdurulması istemiyle açılmıştır.
Tebliğin C.11. maddesiyle bu genel şartların 1/6/2015 tarihinde yürürlüğe gireceği belirtilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesinin 4. fıkrasında, ilanı gereken düzenleyici işlemlere karşı, ilan tarihini izleyen günden itibaren 60 gün içinde dava açılması gerektiği; ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilecekleri hükmüne yer verilmiştir.
Dava, iptali istenilen düzenleyici işlemin Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihten itibaren 60 gün içerisinde açılmamış, ancak tebliğ değişikliğinin yürürlüğe girdiği 1/6/2015 tarihinden itibaren yasal 60 günlük süre içerisinde 30.07.2015 tarihinde açılmıştır.
Davanın yasal süre içerisinde açılıp açılmadığının tespiti; ilanı gereken, ancak ilan tarihinden daha sonraki bir tarihte yürürlüğe gireceği belirtilen düzenleyici işlemlere karşı ilan ya da yayınlanma tarihinden değil düzenlemenin yürürlük tarihinden itibaren yasal süresi içerisinde dava açmanın mümkün olup olmadığının tespitine bağlıdır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 7. maddesinde, ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresinin ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı, ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilecekleri hüküm altına alınmakla, ilanı gereken düzenleyici işlemler yönünden ilgililere uygulama üzerine dava açma olanağı tanındığı tartışmasızdır.
İlanı gereken ancak ilan veya yayınlanmakla birlikte yürürlüğü ileri bir tarihe ertelenmiş, yani henüz yürürlüğe girmemiş bir düzenleyici işleme karşı düzenleyici işlemin ilan ya da yayın tarihinden itibaren 2577 sayılı Yasanın 7. maddesinde belirtildiği şekilde 60 günlük süre içerisinde dava açılması mümkün olmakla birlikte düzenleyici işlemin yürürlük tarihinden itibaren de dava açılabileceğinin kabul edilmesi hak arama özgürlüğünün bir gereği olduğu gibi yukarıda belirtilen 2577 sayılı Yasanın 7. maddesinin amacına da uygun olacaktır.
Aksi halde yayınlanmakla birlikte henüz icrai aşamaya geçmemiş düzenleyici işleme karşı düzenlemenin yürürlüğe girdiği, yani bir anlamda icrailik kazandığı tarihte dava açılamaması veya açılan davaların süreden reddedilmesi sonucunu doğurur ki bu durum hak arama özgürlüğünün kısıtlanmasına yol açar.
Kaldı ki, 2577 sayılı Yasanın 2. maddesine göre ilgililer, ister bireysel olsun isterse düzenleyici olsun herhangi bir işleme karşı ancak menfaatlerinin ihlal edilmesi üzerine dava açabileceklerinden yayınlanmakla birlikte henüz yürürlüğe girmeyen işlemin yayın tarihinde ilgililerin menfaatlerini etkilemediği yürürlük tarihinde ilgililerin menfaatlerini etkileyeceği düşünüldüğünde düzenleyici işlemlere karşı yürürlük tarihinden itibaren dava süresi içerisinde dava açılabileceğini kabul etmek Hukuk Devleti ilkesin de uygun düşecektir.
Açıklanan nedenlerle, dava yasal süresi içerisinde açıldığından işin esasına girilerek bir karar verilmesi gerekirken süreaşımı nedeniyle davanın reddi yolundaki çoğunluk görüşüne katılmıyorum.