23. Hukuk Dairesi 2016/6703 E. , 2017/2842 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonucunda verilen hükmün bozulmasına ilişkin Dairemizin 04.03.2016 gün ve 2015/7713 Esas, 2016/1344 Karar sayılı ilamının karar düzeltme yoluyla incelenmesi asıl ve birleşen davada davacılar vekili tarafından istenilmekle, dosya incelendi, gereği görüşüldü.
- KARAR -
Asıl davada davacılar vekili, davalılardan arsa sahibi ... ile davalı yüklenici ... arasında 01.08.1997 tarihinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, akabinde yüklenicinin yapım sözleşmesidir başlığı altında davacılar ile anlaşma sağladığını, davacıların aidatlarını davalı ..."e eksiksiz ödediklerini, yüklenicinin ekonomik sıkıntılar sebebiyle süresinde inşaatı bitirememesi üzerine arsa sahibinin sözleşmeyi feshettiğini, daha sonra müvekkilleri ile davalı arsa sahibi ... arasında imzalanan 11.03.1999 tarihli sözleşmeye göre, arsa sahibi..."ya iki daire ile bir dükkan verileceğinin kararlaştırıldığını, müvekkillerinin inşaatı 2000 yılı Aralık ayında tamamlayarak dairelerine yerleştiklerini ancak davalı ..."nın, başka talepler ileri sürerek tapu devrine yanaşmadığını, ayrıca ... İcra Müdürlüğü"nün 2003/3002 esas sayılı dosyasında alacaklı ... tarafından yüklenici davalı ... aleyhine yapılan icra takibinde haciz ihbarnamesi gönderilen davalı ..."nın alacaklıyla danışıklı olarak, yapılan inşaattan müvekkillerine ait dairelerin yüklenici ..."e ait olduğu yönünde beyanda bulunması üzerine haciz konulduğunu, müvekkillerinin açtığı istihkak davasının da reddedilmesi sonucunda müvekillerine ait dairelerin icraca satılma tehlikesi doğduğunu ileri sürerek, davalı adına olan tapunun iptaliyle 2 ve 6 numaralı dairelerin davacı ..., 3 numaralı dairenin davacı ..., 4 numaralı dairenin davacı ..., 8 numaralı dairenin davacı ..."e ait olduğundan bu dairelere ait arsa paylarının davacılar adına tescilini, tescilin mümkün olmaması halinde tespit edilecek daire bedellerinden şimdilik daire başına 10.000,00"ar TL"nin hakkın doğum tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Asıl davada davalı ... vekili, davacıların açmış bulunduğu istihkak davasının reddine ilişkin kararın Yargıtayca onanarak kesinleştiğinden bu davayı açamayacaklarını, ayrıca yüklenici ..."in inşaatın yapımı sırasında malzeme alarak borçlandığı esnafların alacaklarını müvekkilinden talep ettiklerini, davacıların bedel ve aidat ödemeden daire sahibi olmak istediklerini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davacıların tescil isteminin kabulüne dair verilen kararın davalı vekilince temyizi üzerine Yargıtay 15. Hukuk Dairesi"nin 2010/2611 E., 2010/3098 K. sayılı ilamı ile "11.03.1999 tarihli sözleşmenin taraflarından olan dava dışı Mehmet Adnan Ayhan ve ... ile 01.08.1997 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin tarafı olan yüklenici ... haklarında, bu dava ile birleştirilmek üzere dava açabilmeleri için davacılara uygun süre verilmesi ve taraf teşkili sağlandıktan sonra inşaatın yasal olup olmadığının belediye işlem dosyası da getirtilerek, bilirkişilere yaptırılacak inceleme sonucu saptanması ve davacıların bağımsız bölümlerinin adlarına tescilini isteyebilme hakları doğmuş ise, irtifak paylarının belirlenmesi gerektiği belirtilerek bozulmuştur.
Asıl davaya müdahil olan ... vekili, müvekkilinin 1 numaralı daireyi ...dan satın aldığını ileri sürerek, bu dairenin müvekkili adına tescilini, bu mümkün değilse daire bedeli olarak şimdilik 10.000,00 TL"nin yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Birleşen 2010/717 E. sayılı davada davacılar vekili, müvekkilleri ile davalı yüklenici ... arasında imzalanan bila tarihli yapım sözleşmesi imzalandığını, davalının 1998 yılı sonlarında davalının iflas edip ..."dan kaçması sonucunda inşaatın yarım kaldığını, arsa sahibi ... tarafından davalıya sözleşmesinin fesh edildiğine ilişkin ihtarnamenin gönderildiğini, inşaat sözleşmesinde davalılar ..., ... ve ..."ın imzası bulunduğunu,Yargıtay bozma ilamına göre taraf teşkilinin sağlanması için adı geçen davalılar aleyhine dava açıldığını ve asıl davadaki beyanlarını tekrar ederek davalı ... adına olan tapunun iptaliyle, 1 numaralı dairenin davacı ..., 2 ve 6 numaralı dairelerin davacı ..., 3 numaralı dairenin davacı ..., 4 numaralı dairenin davacı ..., 8 numaralı dairenin davacı ..."e ait olduğundan bu dairelere ait arsa paylarının davacılar adına tescilini, tescilin mümkün olmaması halinde tespit edilecek daire bedellerinden şimdilik daire başına 10.000,00"ar TL"nin hakkın doğum tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Birleşen 2010/717 E. sayılı davada davalı ..., yüklenici ..."in yaptığı inşaat maliyetini banka hesabına yatırdığını, inşaatı kendi imkanlarıyla tamamladığını, daha sonra, kendisine ait bir daire ile, dükanın 1/8 payını 09.10.2001 tarihinde Mehmet Şükrü Tenik"e haricen sattığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Diğer davalılar, davaya cevap vermemiştir.
Birleşen 2013/98 E. sayılı davada davacılar vekili, davalılardan ... ile 01.08.1997 tarihinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalayan, ancak inşaatı yarıda bırakan yüklenici ... aleyhine dava dışı ... tarafından icra takibi başlatıldığı, kendisine haciz ihbarnamesi gönderilen davalı ..."nın yüklenicinin kendisinden alacaklı olduğunu bildirmesi üzerine müvekkillerince inşaatı tamamlanan bina ve arsanın icra kanalıyla ..."a satıldığı, adı geçen şahsın da davalı ..."nın akrabası ve vekili olan Mehmet Şerif Bozkurt"un sahibi olduğu ... İnşaat... Ltd Şti."ne muvaazalı olarak sattığını ileri sürerek, davalı şirket adına olan tapu kaydının iptaliyle binadaki 1 numaralı dairenin ..., 2 ve 6 numaralı dairelerin davacı ..., 3 numaralı dairenin davacı ..., 4 numaralı dairenin davacı ..., 8 numaralı dairenin davacı ..."e ait olduğundan bu dairelere ait arsa paylarının davacılar adına tescilini talep ve dava etmiştir.
Birleşen 2013/98 E. sayılı davada davalı vekili, dava konusu taşınmazın 25.03.2010 tarihinde cebri icra yoluyla ..."a satıldığını, müvekkilinin de 12.04.2010 tarihinde taşınmazı satın aldığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve Belediye Başkanlığı yazı cevabı ve dosya kapsamına göre; birleşen 2013/98 E. sayılı dava yönünden davalı şirketin taşınmazı, cebri icra yoluyla satın alan ... isimli sahıstan satın aldığı, gerek ... gerekse de davalı şirketin muvazaalı işlem yaptığının davacı yanca ispatlanamadığı gerekçesiyle, bu davanın reddine, davaya konu inşaatın yasal olmadığı, ruhsatının dolduğu, inşaattaki eksikliklerin tadilat projesiyle dahi düzeltilmesinin mümkün olmadığından kat mülkiyetine ve kat irtifakına geçilemeyeceği ve davacılar adlarına bağımsız bölümleri tescil hakları doğmadığı gerekçesiyle, tescil yönünde hüküm kurulamayacağı, önceki bilirkişi raporunda ... hissesi bedelinin 103.96,62 TL, diğer davacıların hisse bedellerinin ayrı ayrı 51.548,00 TL olduğu, davanın kısmi dava olarak açıldığı gerekçesiyle, asıl ve birleşen 2010/717 E. sayılı davaların kabulüne karar verilmiş, birleşen 2010/717 E. sayılı davada davalı ..."ın inşaattaki haklarını 2001 yılında satın alan üçüncü kişi Mehmet Şükrü Tenlik tarafından bir dava açılmadığı gerekçesiyle, bu davalının hissesi yönünden tescil ve bedel yönünden bir karar verilmemiştir.
Kararı, asıl davada davalı ... vekili ile asıl ve birleşen davalarda davacılar vekili temyiz etmiştir. Mahkemece verilen karar Dairemizin 04.03.2016 tarihli, 2015/7713E., 2016/1344 K. numaralı kararı ile bozulmuştur.
Bu kez asıl ve birleşen davalarda davacılar ..., ..., ..., ... Vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
1-11.03.1999 tarihli sözleşme, davalı arsa sahibi ile yüklenici arasında yapılan 01.08.1997 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin devri mahiyetindedir. Yüksek 15. Hukuk Dairesi, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshedilmiş olmadığının kabulü halinde taraflar arasında yapılan 11.03.1999 tarihli sözleşme uyarınca BK"nın 162( TBK 183) vd. maddeleri uyarınca hak sahibi olup olmadıklarının araştırılması gerektiğine işaret etmiştir.
Bozma ilamına uyulduktan sonra yapılan yargılama sırasında ilk yüklenici ... davalı olarak davaya katılmış, sözleşmenin feshedildiği konusunda herhangi bir delil ibraz etmemiştir. Bu durumda arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ayakta olup, taraflar arasında yapılan 11.03.1999 tarihli sözleşme bir devir sözleşmesi olarak kabul edilmeli ve davacıların bu sözleşme uyarınca edimlerini yerine getirip getirmedikleri araştırılmalıdır.
Mahkemece, Belediye yazısına değer verilip, taşınmazın ruhsata bağlanmasının imkansız olduğu gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de, bu husus bilirkişi raporu ile çelişkilidir. Davacılar, yüklenici ...’in haklarını temlik aldıklarına göre davacılara bilirkişi raporunda belirlendiği şekliyle tadilat ruhsatı hazırlayıp yapının sözleşme, imar fen ve sanat kurallarına uygun hale getirilmesi konusunda yeterli bir süre ve yetki verilip inşaatın uygun hale getirilmesi halinde 15. Hukuk Dairesinin bozma ilamında belirlenen şekilde arsa payları belirlenip bir karar verilmesi gerekir.
Ayrıca dava konusu taşınmazın tapu intikallerinin muvazaalı şekilde gerçekleştirilmiş olup olmadığı üzerinde de yeterince durulmamıştır. Taşınmazın yakın tarihli şekilde el değiştirmesi, borçlanma işlemlerinin ve devir işlemlerinin birbirlerine yakın kişilerce yapılması hususları yeterince araştırılmamış, kararda da yeterince gerekçelendirilmemiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulmasına rağmen yukarıda belirlenen hususlarda yeterli inceleme yapılmadan karar verilmesi doğru görülmemiş, bu nedenlerle bozulması gerekmiştir.
Mahkemece verilen kararın bu gerekçelerle bozulması gerekirken değişik gerekçelerle bozulmasına karar verilmiş olması nedeniyle Dairemizin 04.03.2016 tarih 2015/7713E., 2016/1344 K. sayılı kararının kaldırılarak, kararın yukarıda yazılan gerekçelerle bozulmasına karar verilmiştir.
2-Bozma nedenine göre, taraf vekillerinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, karar düzeltme itirazının kabulü ile Dairemizin 04.03.2016 tarih 2015/7713 E., 2016/1344 K. sayılı bozma ilamı kaldırılarak, yerel mahkeme kararının değişik gerekçe ile BOZULMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, taraf vekillerinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan karar düzeltme harcının istek halinde iadesine, 24.10.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.